بازار دارایی‌های فکری و تجاری‌سازی اختراعات
بازار دارایی‌های فکری و تجاری‌سازی اختراعات
دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در نشست مخترعین منتخب بازار دارایی های فکری بیاناتی به شرح زیر بیان داشته اند. به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ستاری چنین گفت:
” تحولات تازه‌ای در محیط کسب و کار کشور رخ‌داده است. با تغییر ساختارهای فکری و فرهنگی به کمک این محیط جدید، جلوه‌ی توانمندی‌های سرمایه انسانی به‌شکل پتنت و اختراع در کانون توجه بازار سرمایه قرار گرفته است.”
ضرورت تغییر رویکرد حمایتی
رییس بنیاد ملی نخبگان، با تأکید بر ضرورت تغییر رویکرد حمایتی اختراع و پتنت‌های ثبت شده گفت:
“تجربیات ناموفق گذشته، پیامدهای مطلوبی را در پی نداشت. بنیاد ملی نخبگان نیز علیرغم صرف هزینه‌ها و وام‌های بلاعوض، در کمک به اشتغال و رسیدن اختراعات به عرصه تجاری‌سازی چندان موفق نبود. نگرش ناشی از اقتصاد نفتی این تصور را ایجاد کرده بود که مخترع باید از دولت به‌طور مستقیم پول دریافت کند. در حالی‌که رسیدن ایده به‌مرحله تجاری سازی دارای سازوکارهای پیچیده‌ای است وصرفاً با اعطای وام بلاعوض و حمایت مالی محقق نخواهد شد که در نگاه جدید این روال تغییر یافته است.”
مهمترین عامل برای تجاری سازی اختراع
ستاری،با تاکید بر اعتماد به نفس و پشتکار، توانمندی و خلاقیت نیروی انسانی به عنوان مهمترین عامل رسیدن یک اختراع به مرحله بازار و تجاری‌سازی گفت:
” قطعاً فضای فکری جدید نیازمند جوانانی است که با چند شکست از پا نمی ایستند وبه مسیر خود ادامه می‌دهند. افرادی با روحیه‌ای این چنینی می‌توانند در رساندن یک ایده به ثروت موفق باشند زیرا ایده‌ها در ذهن بسیاری از افراد دیگر نیز وجود دارند، اما ایده‌ای به موفقیت منجر می‌شود که با پشتکار و پیگیری توأم گردد.”
وی پشتکار را اولویتی فراتر از ایده و منابع مالی برای موفقیت یک کسب و کار نوپا ارزیابی کرد و گفت:
“برای موفقیت یک کسب و کار فناورانه، پشتکار، اعتماد به‌نفس، نیروی انسانی و خلاقیت حرف اول را می‌زند بنابراین ایده و چالش‌های مالی از اهمیتی به‌مراتب پایین‌تر برخوردارند. البته در کشور ما به‌دلیل ساختارهای پیچیده و درهم تنیده‌ی قانونی و دولتی، فضای مساعد برای تبدیل یک ایده یا اختراع به سرمایه و خلق ارزش افزوده فراهم نبوده است و به‌واسطه‌ی وابستگی به اقتصاد نفتی، صنایع نیز چندان تمایلی به نوآوری و پذیرش اختراعات نداشته‌اند.”
بازگشت به سنت های کار افرینی
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، بازگشت به مزیت‌های سرزمینی و توجه به سنت‌های کارآفرینی کشورمان را از راه‌کارهای کارآمد تغییر ساختار کنونی برشمرد و افزود:
” ایران به‌عنوان کشوری با هزاران سال سابقه در نوآوری، کارآفرینی و تجارت با تکیه بر پول بدون زحمت اقتصاد نفتی بسیاری از سنت‌های پیشین خود را فراموش کرده، اما اکنون به واسطه ی ساختار فکری جدید سیطره‌ی اقتصاد نفتی جای خودرا به محیط جدید کسب و کار خواهد داد.”
تغییر ساز و کار های ثبت برند
ستاری، با اشاره به این‌که سازوکارهای حمایت از ثبت اختراع و پتنت اصلاح شده و روبه تغییر است، بیان کرد:
“انتقاداتی به سازوکار ثبت اختراع کشور وارد است و امیدواریم با مصوبه ای که مجلس به تصویب خواهد رساند برخی از کاستی‌ها و نواقص این فرآیند برطرف شود.”
جایگاه کار آفرینی و سرمایه انسانی
ستاری با بیان این‌که در محیط جدید کارآفرینی، سرمایه انسانی جایگاه و ارزش واقعی خود را پیدا می‌کند و استخدام دولتی دیگر به عنوان تنها راهکار اشتغال، تلقی نمی‌شود. افزود:
” در فرهنگ جدید، دولت خریدار و مشتری اختراع نیست و با ایجاد محیط مساعد کسب و کار و تسهیل‌گری، زمینه را برای فروش محصول دانش بنیان و تحریک تقاضا فراهم می‌کند. در معاونت علمی بدنبال تثبیت و ترویج چنین فرهنگی هستیم.”
رییس ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریشه‌ی بسیاری از مشکلات کسب و کار را مسائل فرهنگی دانست و افزود:
“جامعه باید به شکل دیگری به سرمایه های خود بنگرند و سرمایه انسانی را یک ارزش تلقی کند. آن‌چه که نیروی انسانی را حائز ارزش می‌سازد، خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی در مقابل دارایی‌های فیزیکی است.”
وی افزود:
“در این زیست‌بوم فرهنگی، شرکت‌هایی که امکاناتی جز سرمایه انسانی و خلاقیت نداشتند، توانستند در کمتر از یک سال میلیاردها دلار ارزش افزوده ایجاد کنند. چراکه کارکرد شرکت‌های فناور با شرکت های بزرگ پیشین دارای تفاوت‌های ساختاری است.”
حمایت از سرمایه های فکری
رییس بنیاد ملی نخبگان به ایجاد مسیر حمایت از سرمایه‌های فکری و اختراعات گفت:
” مسیر جدید همچون گذشته مبتنی بر ارائه پول مستقیم به نخبه نیست بلکه با قرار دادن نخبه در فرآیند شتاب‌دهی برای کارآفرینی، جذب نیروی انسانی و فروش محصول در بازار او را برای ایجاد شرکت دانش‌بنیان آماده می‌کند.”
ستاری، سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی توسط نهادها و بخش خصوصی بر روی شرکت‌های دانش‌بنیان را نشان‌دهنده تغییر جهت‌گیری کشور به سوی اقتصادی دانش و فناوری‌محور دانست و گفت:
” این شرکت‌ها بسیاری از این ساختارهای ناکارآمد پیشین را تغییر داده و موجب تحولی جدی در بدنه و ساختار اقتصاد خواهند شد.”
راهکار تجاری سازی ایده
معاون علمی و فناوری، بازار دارایی‌های فکری را راهکاری برای تجاری‌سازی ایده‌ها و اختراعات عنوان کرد و گفت:
” مرحله دیگری از اختراع با ایجاد بازار دارایی‌های فکری محقق شد و اکنون ۲۰۹ اختراع در تابلوی بورس قرار دارند که از این میان پانزده اختراع به عقد قرارداد منجر شدند و مابقی در فرایند مذاکره با سرمایه گذاران قرار دارند.”
ستاری، افزود:
“بازار دارایی‌های فکری ضمن ایجاد اطمینان نسبت به حفظ مالکیت اختراع،اطمینان سرمایه گذار برای سرمایه‌گذاری را نیز در پی خواهد داشت. همچنین مخترع را بدون درگیر شدن در فرایندهای پیچیده‌ی دریافت وام، ضمانت نامه در همان مراحل اولیه به تولید و تجاری‌سازی می‌رساند. همچنین صنایع نیز به جای هزینه های سنگین تحقیق و توسعه می‌توانند از این مسیر به شکل سریع تر و با هزینه‌های کمتر نیازهای فناورانه خود را تامین کنند.”
حمایت از ثبت پتنت خارجی
وی، با اشاره به حمایت معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری از ثبت پتنت خارجی گفت:
“معاونت علمی و فناوری با حمایت مالی از فرآیند زمان‌بر و هزینه‌بر ثبت اختراع خارجی این ضرورت را مورد توجه قرار داده است. فرآیند ثبت بسته به شرایط ممکن است ۴ سال به طول بیانجامد اما امری ضروری و واجب در توسعه فناوری به حساب می‌آید.”
سرمایه گذاری خطر پذیر
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، با اشاره به سازوکار جدید ایجاد شده در فرابورس برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های دانش‌بنیان گفت:
“سرمایه‌گذاری خطرپذیر به طور جدی در عرضه بورس دنبال می‌شود. اکنون هفت صندوق سرمایه‌گذاری خطر پذیر وارد فرایند پذیره‌نویسی شدند که در آینده به تعداد آن ها افزوده خواهد شد.”
ستاری ادامه داد:
“این صندوق‌ها به تغییر محیط فعلی کسب و کار کمک می‌کنند. همانطور که مشاهده می شود شرکت هایی که تا دیروز دارایی‌های فیزیکی را مبنای سرمایه‌گذاری قرار داده بودند و در صنایع بزرگ همچون فولاد و پتروشیمی سرمایه‌گذاری می‌کردند ، بر روی دارایی‌های انسانی سرمایه‌گذاری می‌کنند و ارزش نوآوری خلاقیت و سرمایه انسانی را درک کرده‌اند.”
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، اظهار کرد
“شرکت های دانش بنیان فرهنگی جدید به کشور وارد خواهد کرد که لازمه ی تحقق فضای کارآفرینی در کشور می باشد. خوشبختانه شرکت هایی که اکنون موفق به انعقاد قرارداد شدند و در این عرصه فعالیت می کنند، مرزهای موجود را در هم شکسته و سرمایه گذاران زیادی به این سمت متمایل کرده اند. همچنین کشور را از مزایای سرمایه‌گذاری در این عرصه بهره‌مند ساخته اند.”
در بخش نخست این نشست، شش نفر از مخترعین منتخب و شش نفر از خریداران این طرح‌ها، به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند.
امیر هامونی رییس سازمان بورس، رضا کیانی مدیر تحقیق و توسعه بورس، بهزاد سلطانی رییس صندوق نوآوری و شکوفایی، علیرضا دلیری معاون توسعه مدیریت و جذب منابع، پرویز کرمی مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، مهدی صفاری‌نیا رییس پارک فناوری پردیس، اکبر قنبرپور رییس مرکز فن‌بازار ملی ایران و جمعی از مخترعان و خریداران در این نشست حضور داشتند