صندوق نوآوری و شکوفایی
تاریخچه
سال ۱۳۸۹:
در راستای اجرای اصل ۱۲۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ ۱۳۸۹/۸/۶ قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوریها و اختراعات در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. در ماده ۵ این قانون ذکر شده صندوقی تحت عنوان صندوق نوآوری و شکوفایی وابسته به شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و زیر نظر رئیس شورا تأسیس شود.
سال ۱۳۹۰:
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۹۰/۶/۲۰ بنا به پیشنهاد شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و به استناد تبصره (۳) ماده (۵) قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوریها و اختراعات ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ اساسنامه صندوق نوآوری و شکوفایی را تصویب و طی نامه‌ای در تاریخ ۱۳۹۰/۱۱/۲۳ توسط معاون محترم اول رئیس جمهورابلاغ گردید.
سال ۱۳۹۱:
اساسنامه صندوق نوآوری و شکوفایی به موجب نامه شماره ۳۰۴۶۷۵۲/۹۱ مورخ ۱۳۹۱/۲/۲۷ به تأیید شورای محترم شورای نگهبان قانون اساسی رسید. در تاریخ ۹۱/۸/۲۱ هیئت وزیران بنا به پیشنهاد شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و به استناد ماده (۱۳) قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوریها و اختارعات، آیین نامه اجرایی قانون یاد شده را به تصویب رساند.
سال ۱۳۹۲:
شروع ایجاد زیر ساختارهای صندوق نوآوری و شکوفایی از جمله تهیه ساختار سازمانی، دستورالعمل‌ها، ایجاد کمیته اعتباری، تشکیل جلسات شورای معاونین و بررسی طرحهای ارائه شده از سوی شرکتها. در این سال حدود ۲۵ میلیارد تومان از سرمایه آولیه صندوق به آن پرداخت شد و در پایان این سال ۵۵ شرکت های دانش بنیان شدند.
سال ۱۳۹۳:
همراستا با افزایش شمار شرکتهای دانش بنیان و سیل طرحهای ارائه شده به صندوق نوآوری و شکوفایی، تلاش‌ها در خصوص توسعه تیم‌های کاری صندوق و ارائه خدمات بهتر به متقاضیان صورت پذیرفت. در این سال بالغ بر ۷۰۰ درخواست برای ارزیابی به صندوق نوآوری و شکوفایی ارسال شد و در مجموع بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان مصوبه برای آنها مقرر گردید.
سال ۱۳۹۴:
در سال ۱۳۹۴ صندوق نوآوری و شکوفایی تاکنون پس از ارزیابی بیش از ۱۲۰۰ طرح، در حدود ۲۲۰ میلیارد تومان تسهیلات مصوب نموده. علاوه بر آن صندوق نوآوری و شکوفایی با تمرکز بر افزایش تنوع خدمات مورد نیاز برای شرکتهای دانش بنیان سعی بر شناسایی نیازمندی‌های این شرکتها جهت حمایت هرچه بهتر نموده است. یکی از این اقدامات طراحی ساز و کار سرمایه گذاری خطرپذیر است که در آینده نزدیک شاهد بخشی از ثمرات آن خواهیم بود.
آشنایی با صندوق نو آوری و شکوفایی
در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم (۱۲۳) و نیز اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوریها و اختراعات، در سال ۱۳۸۹ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و به تأیید شورای محترم نگهبان رسید و در همان سال برای اجرا به دولت ابلاغ شد و هیئت وزیران آیین نامه اجرایی این قانون را در اواسط سال ۱۳۹۱ تصویب نمود.
مطابق ماده ۵ این قانون در راستای تحقق اقتصاد دانش بنیان و فناوری محور و تکمیل زنجیره ایده تا بازار، نهادی مالی به نام صندوق نوآوری و شکوفایی در اواخر سال ۱۳۹۱ تأسیس شده است، این صندوق به منظور تجاری سازی نوآوریها و اختراعات، کاربردی نمودن دانش و دستاوردهای پژوهشی و تکمیل زنجیره ایده/ محصول/بازار از شرکت های دانش بنیان پشتیبانی و حمایت کرده و خدمات مالی و اعتباری از جمله کمک، تسهیلات و مشارکت برای آنها تأمین می‌نماید. به طور کلی هدف نهایی صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان یک نهاد توسعه‌ای کمک به رونق اقتصادی کشور از طریق حوزه‌های دانش بنیان و فناوریهای برتر می‌باشد.
شخصیت حقوقی صندوق
صندوق نوآوری و شکوفائی، شخصیت حقوقی مستقل و دارای استقلال استخدامی، اداری، مالی و معاملاتی است که براساس سیاست‌ها و مصوبات هیئت امنا و زیر نظر مستقیم رئیس‌جمهور (به عنوان رئیس هیئت امناء) به مدت نامحدود تشکیل گردیده و بر طبق اساسنامه مصوب هیئت وزیران و مورد تأیید شورای نگهبان، توسط هیئت عامل اداره می‌شود.
ارکان صندوق نوآوری شکوفایی
صندوق دارای هیئت امنا، هیئت عامل، رییس هیئت عامل (رییس صندوق) و بازرس است. اعضای حقوقی هیئت امناء مرکب از: ریاست محترم جمهوری (رییس هیئت امنا)، معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر صنعت، معدن و تجارت، رییس کل بانک مرکزی و رییس بنیاد ملی نخبگان بوده و سه نفر عضو حقیقی با انتخاب رییس‌جمهور در آن حضور دارند. هیئت عامل صندوق نیز مرکب از هفت شخصیت از حوزه‌های مختلف فناوری است که با حکم رییس هیئت امنا منصوب می‌گردند.
سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی
طبق قانون فوق، سرمایه اولیه صندوق سی هزار میلیارد (۳۰٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال است که به تدریج حداکثر ظرف سه سال از محل صندوق توسعه ملی یا حساب ذخیره ارزی تأمین می‌گردد. شایان ذکر است که همچون همه بانکها، صندوق با استفاده از سرمایه اولیه، کمک‌های دولت، سود تسهیلات و سرمایهگذاریهای خود، ملزم به حفظ سرمایه صندوق است. طبق قانون دولت و مجلس، پس ازگذشت سه سال از تاًسیس صندوق، هرساله نیم درصد (۰/۵%) از بودجه عمومی کشور را جهت کمک به صندوق اختصاص خواهند داد. علاوه بر آن صندوق می‌تواند از کمکها یا سرمایه گذاری اشخاص حقیقی و حقوقی و شرکتهای دولتی وابسته و تابع آنها، بانکها، نهادهای عمومی غیر دولتی و شهرداریها و شرکتهای وابسته و تابع آنها نیز منابع مالی دریافت نماید.
چشم‌انداز صندوق
- تحقق و توسعه اقتصاد دانش بنیان و افزایش سهم آن در اقتصاد کلان کشور و شکوفا سازی اقتصاد ملی جمهوری اسلامی ایران.
- کسب جایگاه نخست اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان در منطقه
- ارزش آفرینی برای جامعه از طریق توسعه فرهنگ کارآفرینی و نوآوری اقتصاد مبتنی برفناوری و صنایع پیشرفته
اهداف
- ایجاد زیر ساختها و سیاستگذاری و هدایت مناسب برای کاربردی کردن دانش و تجاری سازی نوآوریها
- ایجاد، تقویت، گسترش و حمایت از شرکت های دانش بنیان بخش خصوصی و تعاونی با ارائه پشتیبانی و حمایت مالی
- ایجاد و توسعه شبکه صندوقها و شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر (VC)
- مشارکت مستقیم خطرپذیر در طرحها و پروژههای نوآورانه و فناورانه شرکت های دانش بنیان بخش خصوصی و تعاونی
- هدایت سرمایه‌های مردمی بانکی و دولتی به سمت فناوری و صنایع پیشرفته
- مشارکت با سرمایه‌های خطرپذیر خارجی
آیین نامه اجرایی
آیین نامه اجرایی قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوریها و اختراعات
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی
معاونت علمی و فناوری رییس جمهور ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
صندوق نوآوری و شکوفایی
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۹۱/۸/۲۱ بنا به پیشنهاد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و به استناد مادّه (۱۳) قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوریها و اختراعات ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ آیین نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوریها و اختراعات
فصل اول – تعاریف
مادّه ۱ ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف ـ قانون: قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوریها و اختراعات ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ
ب ـ صندوق: صندوق نوآوری و شکوفایی موضوع مادّه (۵) قانون.
ج ـ شورا: شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری.
د ـ تجاری سازی: فعالیتهای مرتبط با عرضه محصول یا خدمت جدید مبتنی بر ایده‌ها یا فناوریهای جدید که شامل تمامی فرایندهای مرتبط از جمله ثبت اختراع، ارزش گذاری فناوری، اعطای امتیاز، انتقال و انتشار و کسب سایر فناوریهای مورد نیاز (مکمل) و پرداخت حق الامتیازهای مرتبط، جذب سرمایه و منابع (نمونه سازی، طراحی صنعتی فرایند یا محصول جدید، انجام آزمونها و دریافت تأییدیه‌های لازم، تولید آزمایشی، بازاریابی و رفع اشکال) و همچنین خدمات پشتیبانی تخصصی تجاری سازی (شامل فعالیتهای مشاوره، مدیریت فناوری، طراحی محصول و فرایند، خدمات استانداردسازی، اندازه سنجی و خدمات آزمایشگاهی) می‌شود.
هـ ـ سرمایه گذاری ریسک پذیر: سرمایه گذاری در شرکتهای جوان و نوپا که مبتنی بر فناوری و نوآوری شکل گرفته و در معرض ریسکهای بالا و غیرمتعارف می‌باشند و براساس ارزیابی‌های کارشناسی دارای رشد فراوان در آینده خواهند بود.
و ـ عامل صندوق: بانک‌های عامل، صندوقهای پژوهش و فناوری و سایر صندوقهای مالی دارای مجوز قانونی طرف قرارداد صندوق.
ز ـ دستگاه اجرایی: دستگاههای اجرایی موضوع مادّه (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری.
مادّه ۲ ـ شرکتها و مؤسساتی که در زمینه «گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری» و «تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل (طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوریهای برتر و با ارزش افزوده بالا» فعالیت می‌نمایند، شرکت یا مؤسسه دانش بنیان محسوب می‌شوند.
تبصره ۱ ـ فعالیتهایی نظیر برگزاری و شرکت در همایشهای علمی، خدمات کتابداری، آموزش و کارآموزی، فعالیتهای عادی و روزمره نرم افزاری و سایر فعالیتهایی که هدف آنها طراحی محصـولات یا خدمات یا بهبود کیفیت آنها نیست، از فعالیتهای دانش بنیان به شمار نمی‌روند.
تبصره ۲ ـ نمایندگی شرکتهای خارجی و شرکتهای واردکننده محصولات دانش بنیان که به امر تجارت می‌پردازند، از شمول این آیین نامه خارج هستند.
تبصره ۳ ـ شرکتهای دولتی، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و شرکتها و مؤسساتی که بیش از پنجاه درصد از مالکیت آنها متعلق به شرکتهای دولتی، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی باشد، مشمول حمایتهای قانون نیستند.
مادّه ۳– در اجرای مفاد مادّه (۲) قانون و به منظور تدوین حوزه‌های فعالیتهای دانش بنیان و معیارهای تشخیص مصادیق شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، و نظارت بر اجرای این مادّه، کارگروهی زیر نظر رییس شورا متشکل از اعضای زیر تشکیل می‌شود:
الف ـ نماینده رییس شورا (رییس)
ب ـ نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
ج ـ نماینده معاونت علمی و فناوری رییس جمهور
د ـ نماینده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
هـ ـ نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت
و ـ نماینده وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
ز- نماینده وزارت جهادکشاورزی*
ح – نماینده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات*
ط ـ مدیرعامل صندوق
مادّه ۴– به منظور استفاده شرکتها و مؤسسات دانش بنیان از منابع صندوق یا نهادهای مالی همکار آن برای دریافت* کمکها و تسهیلات و سایر حمایتهای پیش بینی شده در قانون، صندوق موظف است نسبت به بررسی وضعیت اقتصادی و مالی شرکتها و مؤسسات یاد شده و تعیین تضامین مناسب برای هر نوع از خدمات* اقدام نماید.
فصل دوم – اعطای کمک
مادّه ۵– شرکتها و مؤسسات دانش بنیان دارای بیش از پنجاه نفر نیروی انسانی متخصص و با سابقه فعالیت بیش از پنج سال، می‌توانند در صورت تشکیل کنسرسیوم، جهت فعالیتهای موضوع این آیین نامه با مشارکت دانشگاهها، پژوهشگاه‌ها، شرکتهای داخلی و خارجی مشروط به تعلق اکثریت سهام آن به شرکتها و مؤسسات دانش بنیان داخلی، تا بیست درصد از هزینه فعالیتهای تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه و طرحهای مربوط خود را در ازای ارائه اسناد اثبات کننده، کمک دریافت کنند.
مادّه ۶– در صورتی که شرکتها و مؤسسات دانش بنیان جهت انجام فعالیتهای تحقیق و توسعه و تجاری سازی وسرمایه‌گذاری* از نظام بانکی تسهیلات اخذ نمایند، صندوق می‌تواند بخشی از سود تسهیلات یاد شده را در قالب قرارداد به طور مستقیم یا غیر مستقیم (با تشخیص هیات عامل از طریق بانکها یا سایر نهادهای مالی دارای مجوز رسمی) (با بانک عامل) * اعطا نماید.
۶ مکرر– صندوق مجاز است در اجرای مادّه (۵) قانون، تا پنجاه درصد هزینه‌های طرحهای تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه «مهم» و < ویژه> شرکتها و مؤسسات دانش بنیان فاقد توانایی مالی را با تأیید هیئت امنای صندوق، کمک بلا عوض کند.
فصل سوم – تسهیلات
مادّه ۷ ـ شرکتها و مؤسسات دانش بنیان جهت فعالیتهای ثبت اختراع، کسب فناوری (دریافت حق امتیاز) و نمونهسازی و ظرفیتسازی برای ورود محصولات دانش بنیان به بازار یا تأمین بخشی از آورده لازم جهت اخذ تسهیلات بانکی * می‌توانند از تسهیلات قرض الحسنه صندوق پس از بررسی طرح تجاری توسط صندوق یا عامل صندوق با دوره بازپرداخت حداکثر سه ساله استفاده نمایند.
مادّه ۸ ـ شرکتهای ارائه کننده خدمات پشتیبانی تخصصی تجاری سازی نیز می‌توانند برای انجام خدمات یاد شده، از تسهیلات قرض الحسنه صندوق استفاده کنند.
مادّه ۹ ـ شرکتها و مؤسسات دانش بنیان جهت فعالیتهای تا قبل از تولید صنعتی از قبیل هزینه اولیه تجهیز کارگاه و آمادّه سازی خط تولید، طراحی صنعتی، انجام آزمون و رفع اشکال، تولید آزمایشی و بازاریابی و همچنین فعالیتهای اجرای پروژههای با ماهیت دانش بنیان در قالب پیمان و قراردادهای مشخص با کارفرمایان می‌توانند از محل منابع صندوق از تسهیلات میان مدت (حداکثر پنج ساله) با نرخ ترجیحی (تا چهل درصد (سقف پنج درصد) * پایین‌تر از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار در هر سال) استفاده نمایند. تشخیص نوع تضمین موردنیاز، بر عهده صندوق خواهد بود.
مادّه ۱۰ ـ صندوق موظف است به منظور تولید صنعتی با مشارکت حداکثر پنجاه درصدی با بانکها، مؤسسات مالی و اعتباری یا صندوقهای مالی مرتبط از طریق گشایش خطوط اعتباری مشترک نزد بانکها و مؤسسات یاد شده امکان دریافت تسهیلات بلندمدت (حداکثر هفت ساله) با نرخ ترجیحی (تا پنجاه درصد (سقف هفت درصد) * پایین‌تر از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار در هر سال) را برای تأمین قسمتی از هزینه‌های تهیه مکان و خرید و نصب ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان، فراهم نماید.
مادّه ۱۱ ـ جهت تأمین سرمایه در گردش شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، صندوق مجاز است با مشارکت حداکثر سی درصدی با بانکها و سایر مؤسسات و صندوقهای مالی و از طریق این مؤسسات اقدام به ارائه تسهیلات کوتاه مدت (حداکثر دو ساله حداکثر یک ساله *) با نرخ ترجیهی تا پنجاه درصد (سقف حداکثر هفت درصد) *پایین‌تر از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار نماید.
مادّه ۱۲ ـ به منظور حمایت از توسعه بازار محصولات و خدمات دانش بنیان، صندوق مجاز است نسبت به اعطای تسهیلات برای فروش اقساطی، لیزینگ و در صورت وجود بازار مطمئن به صورت پیش خرید * و سایر موارد با نرخ ترجیحی به نفع * شرکتها و مؤسسات دانش بنیان راساً یا *از طریق عامل صندوق اقدام نماید.
مادّه ۱۳ ـ صندوق موظف است جهت خرید سهام شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، تسهیلات خرید با نرخ ترجیحی به افراد یا بنگاههای فعال اقتصادی و صنعتی موجود ارائه نماید. تسهیلات یاد شده به اشخاص حقیقی و حقوقی که سهام مذکور را ترجیحاً از صندوقهای سرمایه گذاری ریسک پذیر یا از طریق بازار فرابورس خریداری نمایند، اعطا می‌شود.
۱۳ مکرر– صندوق مجاز است به شرکتها و مؤسسات دانش بنیانی که دارای طرحهای تجاری سازی حائز اهمیت هستند، اما فاقد توانایی کافی برای تأمین مشارکت بانکها هستند، تسهیلات موضوع مواد (۱۰) و (۱۱) را پس از تأیید هیئت عامل بر اساس دستور العمل ابلاغی به طور صد در صد (۱۰۰%) اعطا کند.
فصل چهارم – ضمانت نامه و بیمه
مادّه ۱۴ ـ به منظور پوشش کسر وثیقه تسهیلات دریافتی شرکتها و مؤسسات دانش بنیان از بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری، صندوق نسبت به ارائه خدمات ضمانت نامه اعتباری (تا سقف هفتاد درصد وثایق) اقدام می‌نماید.
مادّه ۱۵ ـ به منظور پوشش ریسک قراردادها و تسهیل شرایط حضور در مناقصه برای شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، صندوق نسبت به پرداخت بخشی از هزینه صدور ضمانت نامه و تسهیل روند دریافت آن به هر نحو * با عقد قراردادهای همکاری و کارگزاری با بانکها و مؤسسات ذیربط اقدام می‌نماید. این خدمات شامل ضمانت نامه شرکت در مناقصه، پیش پرداخت، حسن انجام کار و سایر موارد مرتبط می‌باشد.
مادّه ۱۶ ـ به منظور پوشش ریسک به کارگیری فناوریهای داخلی عرضه شده توسط شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، صندوق نسبت به ارائه خدمات ضمانت نامه‌ای به منظور پوشش ریسک دانش فنی از طریق مؤسسات تخصصی ذیربط اقدام می‌نماید. نوع حمایت این مادّه شامل پرداخت بخشی از هزینه صدور ضمانت نامه و تسهیل روند دریافت آن به هر نحو * با عقد قراردادهای همکاری و کارگزاری با ارائه دهندگان ضمانت نامه می‌گردد.
تبصره ـ در صورت عدم امکان به کارگیری مؤسسات تخصصی موجود، صندوق می‌تواند پس از طی مراحل قانونی نسبت به حمایت از ایجاد مؤسسات تخصصی با مشارکت سایر نهادهای ذی ربط اقدام نماید.
مادّه ۱۷ ـ در اجرای بند (هـ) مادّه (۳) قانون و به منظور کاهش خطرپذیری محصولات و خدمات شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، بیمه مرکزی ایران مکلف است پوشش بیمه‌ای مناسب را در مراحل طراحی، تولید، عرضه و بکارگیری این نوع محصولات و خدمات طراحی و ایجاد نماید.
فصل پنجم – مشارکت
مادّه ۱۸ ـ به منظور توسعه سرمایه گذاری ریسک پذیر، صندوق برای تأسیس و توسعه شرکتها و صندوقهای سرمایه گذاری ریسک پذیر تا سقف چهل و نه درصد سهام، مشارکت نماید و حداکثر پس از پنج سال سهام خود را واگذار نماید.
مادّه (۱۸) مکرر – صندوق مجاز است بر اساس دستور العمل مصوب هیئت امنا نسبت به مشارکت در طرحهای تجاری سازی شرکتها و مؤسسات دانش بینان اقدام کند.
فصل ششم – معافیت‌های مالیاتی و گمرکی
مادّه ۱۹ ـ به منظور تکمیل چرخه سرمایه گذاری خطرپذیر و امکان استفاده شرکتها و مؤسسات دانش بنیان از بازار سرمایه، سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است نسبت به تعیین و تسهیـل ساز و کار عرضـه سهـام شرکتهای دانش بنیان در بازار فرابورس، دستورالعملهای اجرایی لازم را تهیه و ابلاغ نماید.
مادّه ۲۰ ـ درآمدهای مشمول مالیات شرکتها و مؤسسات دانش بنیان ناشی از قراردادها و فعالیتهای تحقیق و توسعه، تجاری سازی و تولید محصولات و خدمات دانش بنیان به مدت پانزده سال از مالیات موضوع مادّه (۱۰۵) قانون مالیاتهای مستقیم معاف هستند.
مادّه ۲۱ ـ شرکتها و مؤسسات دانش بنیان از پرداخت هزینه‌های عوارض و حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض صادراتی معاف هستند.
مادّه ۲۲ ـ در اجرای مادّه (۳) قانون وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است دستورالعمل اجرایی این فصل را ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین نامه تهیه و به سازمان امور مالیاتی کشور و گمرک ایران ابلاغ نماید.
فصل هفتم – اولویت دهی به شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و سایر حمایتها
مادّه ۲۳ ـ پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد، مناطق ویژه علم و فناوری و مناطق ویژه اقتصادی موظفند نسبت به اولویت دهی در استقرار شرکتها و مؤسسات دانش بنیان اقدام نمایند.
مادّه ۲۴ ـ صندوق حداقل سی درصد کمکها، تسهیلات و سرمایه گذاری‌های خود را به شرکتهای دانش بنیان مستقر در مراکز رشد علم و فناوری، پارکهای علم و فناوری، مناطق ویژه علم و فناوری و مناطق ویژه اقتصادی تخصیص دهد.
مادّه ۲۵ ـ شرکتها و مؤسسات دانش بنیان در مناقصات قراردادهای پژوهشی، فناوری و تجاری سازی و عرضه کالاهای دانش بنیان ساخت داخل دستگاههای اجرایی حائز اولویت می‌باشند.
تبصره ۱ ـ دستگاه اجرایی پس از دریافت تأییدیه صلاحیت شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، امتیاز ارزیابی کیفی و فنی آنها را با ضریب ۲/۱ (۱۲۰ درصد) محاسبه می‌نماید. برای شرکتهای مستقر در پارکهای علم و فناوری و مناطق ویژه علم و فناوری و مناطق ویژه اقتصادی تا ضریب ۵/۱ (صد و پنجاه درصد) قابل افزایش است.
تبصره ۲ ـ شرکتها و مؤسسات دانش بنیان برای ارائه و فروش محصولات و خدمات دانش بنیان خود در مناقصات دولتی مشمول تخفیف پنجاه درصدی در مبلغ سپرده شرکت در مناقصه می‌گردند.
مادّه ۲۶ ـ دستگاههای اجرایی در اجرای ماده (۶) قانون و از محل اعتبارات مربوط می‌توانند حداقل یک درصد مبلغ خرید کالا یا خدمات با مبدأ خارجی را در راستای تحقیق و توسعه، طراحی، تجاری سازی و ساخت داخل کالا یا خدمات مذکور از طریق شرکتها و مؤسسات دانش بنیان هزینه نمایند.
مادّه ۲۷ ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است با همکاری دستگاههای اجرایی ذی ربط در اجرای تبصره (۲) مادّه (۱) قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور در اجرای پروژه‌ها و ایجاد تسهیلات به منظور صدور خدمات ـ مصوب ۱۳۷۵ ـ فهرست نیازهای فناورانه، تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز دستگاههای اجرایی مندرج در قانون مذکور را به شرکتها و مؤسسات دانش بنیان نیز اعلام نماید.
مادّه ۲۸ ـ در اجرای مادّه (۹) قانون و به منظور ایجاد و توسعه شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تقویت همکاری‌های بین المللی، اجازه داده می‌شود واحدهای پژوهشی، فناوری و مهندسی مستقر در پارکهای علم و فناوری در جهت انجام مأموریتهای محوله از مزایای قانونی مناطق آزاد درخصوص روابط کار، معافیت‌های مالیاتی و عوارض سرمایه گذاری خارجی و مبادلات مالی بین المللی برخوردار گردند.
تبصره: بر این اساس، آیین نامه اجرایی مادّه (۴۷) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران موضوع تصویب نامه شماره ۲۸۶۰۹/ت ۱۰/۵/۱۳۸۴ به عنوان مقررات اجرایی مادّه (۹) قانون تنفیذ می‌شود.
مادّه ۲۹ ـ شرکتها و مؤسسات دانش بنیان مجازند مرکز فعالیت خود را در محدوده شهر تهران و دیگر شهرها با رعایت مقررات زیست محیطی مستقر نمایند.
فصل نهم – نظارت و گزارش دهی، رسیدگی به اعتراض‌ها و مجازاتهای قانونی
مادّه ۳۰ ـ شرکتها و مؤسسات دانش بنیان می‌توانند اعتراض خود را نسبت به عملکرد دستگاههای مجری قانون با ارائه مستندات به دبیرخانه شورا ارسال نمایند. دبیرخانه شورا موظف است ظرف یک ماه نسبت به رسیدگی به اعتراضات واصل شده اقدام نماید.
مادّه ۳۱ ـ دبیرخانه شورا موظف است جهت ایجاد فرصتهای برابر و شفاف سازی حمایتها و تسهیلات مندرج در این آیین نامه نسبت به انتشار آیین نامه‌ها و دستورالعملهای ذی ربط، اسامی دستگاههای اجرایی مرتبط و بانک اطلاعاتی شرکتها و مؤسسات دانش بنیان برخوردار شده از این تسهیلات از طریق پایگاه جامع اطلاع رسانی اقدام نماید.
مادّه ۳۲ ـ شرکتها و مؤسسات دانش بنیان که از حمایتهای قانون برخوردار می‌شوند، چنانچه براساس گزارش دستگاه اجرایی ذی ربط یا نظارت دوره‌ای یا موردی دبیرخانه شورا یا صندوق با کتمان اطلاعات یا ارائه اطلاعات ناصحیح از این حمایتها برخوردار شده باشند یا حمایتها و تسهیلات اعطا شده بر طبق قانون را برای مقاصد دیگری مصرف نموده باشند، با تشخیص دبیرخانه شورا یا صندوق، ضمن محرومیت از استفاده مجدد از حمایتهای قانون، با ارجاع به مراجع قانونی ذی صلاح، مشمول مجازاتهای موضوع مادّه (۱۱) قانون خواهند گردید.
مادّه ۳۳ ـ دبیرخانه شورا مسئولیت پیگیری اجرای این آیین نامه را به عهده دارد و مکلف است گزارش عملکرد و نحوه اجرای قانون را هر شش ماه یک بار به شورا و مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.
اساسنامه
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۰/۶/۱۳۹۰ بنا به پیشنهاد شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و به استناد تبصره (۳) مادّه (۵) قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوریها و اختراعات ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ اساسنامه صندوق نوآوری و شکوفایی را تصویب نمودند.
اساسنامه صندوق نوآوری و شکوفایی
نهاد ریاست جمهوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ـ معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهور
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۰/۶/۱۳۹۰ بنا به پیشنهاد شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و به استناد تبصره (۳) مادّه (۵) قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوریها و اختراعات ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ اساسنامه صندوق نوآوری و شکوفایی را به شرح زیر تصویب نمود:
فصل اول – کلیات
مادّه ۱ ـ به منظور کمک به تحقق و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، تکمیل زنجیره ایده تا بازار و تجاری‌سازی نوآوریها، دستاوردهای پژوهشی و اختراعات و کاربردی نمودن دانش از طریق ارائه کمکها و خدمات مالی و پشتیبانی به شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان، صندوق نوآوری و شکوفایی که از این پس صندوق نامیده می‌شود تشکیل و طبق مفاد این اساسنامه فعالیت می‌نماید.
مادّه ۲ ـ صندوق با شخصیت حقوقی و دارای استقلال استخدامی و اداری و مالی و معاملاتی براساس تمهیدات و مصوبات هیئت امنا درچارچوب قوانین و مقررات مربوط و زیر نظر رییس‌جمهور (رییس شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری) به مدت نامحدود تشکیل می‌شود و با رعایت این اساسنامه اداره می‌شود.
مادّه ۳ ـ موضوع فعالیت صندوق به شرح زیر تعیین می‌شود:
-
- برآورد منابع مالی موردنیاز و تأمین آن از طریق منابع دولتی، بودجه‌های سنواتی، اخذ کمک، سود سرمایهگذاری و کارمزد تسهیلات، درآمد حاصل از سرمایهگذاری و سپرده‌گذاری وجوه مازاد صندوق و سایر منابع در راستای اهداف صندوق.
-
- دریافت هرگونه تسهیلات و جلب مشارکت حسب مورد از بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری.
-
- بررسی بازار و وضعیت فنی، مالی – اقتصادی شرکتها و مؤسسه‌های دانش بنیان و طرحهای آنها به منظور اعطای تسهیلات.
-
- ارائه خدمات مالی و تسهیلاتی به شرکتها و مؤسسات و فعالیتهای دانش‌بنیان به صورت اعطای کمک بلاعوض و یارانه و تسهیلات کوتاه‌مدت و بلندمدت و ارائه خدمات ضمانت‌نامه‌ای به صورت مستقیم و غیرمستقیم.
-
- مشارکت و سرمایهگذاری ریسک‌پذیر در مراحل تجاری‌سازی طرحها و فعالیت های دانش‌بنیان به صورت مستقیم و غیرمستقیم و نیز کمک مالی بلاعوض در این مورد.
-
- شناسایی و انتخاب شبکه کارگزاری در ارائه خدمات مالی و تسهیلاتی و پشتیبانی صندوق.
-
- کمک مالی و حمایت از نهادهای پشتیبان تجاری‌سازی نوآوری و فناوری و فراهم کردن خدمات توانمندسازی شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان.
- مشارکت در تدوین سیاست‌ها و تعیین اولویت‌ها و مقررات مرتبط با اهداف صندوق در کشور و کمک به ساماندهی و هم‌افزایی حمایتهای موجود در کشور.
- نظارت بر مراحل تخصیص منابع صندوق به شرکتها و مؤسسات و فعالیتهای دانش‌بنیان.
- همکاری با مؤسسات و نهادها و مجامع تخصصی داخلی و خارجی.
- مدیریت بهینه منابع در اختیار
- انجام هرگونه فعالیت در راستای اهداف صندوق.
- سایر حمایتها و کمک‌های مالی براساس مصوبه هیئت امنا.
فصل دوم – سرمایه و منابع صندوق
مادّه ۵– شرکتها و مؤسسات دانش بنیان دارای بیش از پنجاه نفر نیروی انسانی متخصص و با سابقه فعالیت بیش از پنج سال، می‌توانند در صورت تشکیل کنسرسیوم، جهت فعالیتهای موضوع این آیین نامه با مشارکت دانشگاهها، پژوهشگاه‌ها، شرکتهای داخلی و خارجی مشروط به تعلق اکثریت سهام آن به شرکتها و مؤسسات دانش بنیان داخلی، تا بیست درصد از هزینه فعالیتهای تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه و طرحهای مربوط خود را در ازای ارائه اسناد اثبات کننده، کمک دریافت کنند.
مادّه ۶– در صورتی که شرکتها و مؤسسات دانش بنیان جهت انجام فعالیتهای تحقیق و توسعه و تجاری سازی وسرمایه‌گذاری* از نظام بانکی تسهیلات اخذ نمایند، صندوق می‌تواند بخشی از سود تسهیلات یاد شده را در قالب قرارداد به طور مستقیم یا غیر مستقیم (با تشخیص هیات عامل از طریق بانکها یا سایر نهادهای مالی دارای مجوز رسمی) (با بانک عامل) * اعطا نماید.
۶ مکرر– صندوق مجاز است در اجرای مادّه (۵) قانون، تا پنجاه درصد هزینه‌های طرحهای تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه «مهم» و «ویژه» شرکتها و مؤسسات دانش بنیان فاقد توانایی مالی را با تأیید هیئت امنای صندوق، کمک بلا عوض کند.
فصل سوم – ارکان صندوق
مادّه ۷ ـ صندوق دارای ارکان ذیل می‌باشد:
- هیئت امنا
- هیئت عامل
- رییس هیئت عامل (رییس صندوق)
- بازرس
مادّه ۸ ـ اعضای هیئت امنای صندوق به شرح ذیل می‌باشد:
- رییس‌جمهور (رییس هیئت امنا).
- معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور.
- معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور.
- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری.
- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
- وزیر امور اقتصادی و دارایی.
- رییس کل بانک مرکزی.
- رییس بنیاد ملی نخبگان.
- سه نفر با انتخاب رییس‌جمهور.
تبصره ـ نایب رییس و دبیر هیئت امنا با حکم رییس هیئت امنا انتخاب می‌شود. دستور جلسه، تاریخ و محل جلسات هیئت امنا توسط دبیر هیئت امنا تعیین می‌شود.
مادّه ۹ ـ وظایف و اختیارات هیئت امنا به شرح زیر تعیین می‌شود:
الف ـ تعیین سیاست‌ها، خط مشی‌ها و اولویت‌ها.
ب ـ بررسی گزارش عملکرد سالانه هیئت عامل و بازرس و تصویب صورت‌های مالی.
پ ـ تصویب برنامه‌های راهبردی و بودجه سالانه که از طریق هیئت عامل به هیئت امنا ارائه می‌گردد.
ت ـ تصویب ساختار و تشکیلات، آیین‌نامه‌های مالی، استخدامی، اداری و معاملاتی صندوق به پیشنهاد هیئت عامل
ث ـ نصب، قبول استعفا و عزل اعضای هیئت عامل و بازرس قانونی به پیشنهاد رییس هیئت امنا و تعیین حقوق و مزایا و پاداش اعضای هیئت عامل و بازرس با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
ج ـ تعیین حق‌الزحمه حسابرس، حقوق و مزایای رییس هیئت عامل با رعایت قوانین و تعیین حسابرس قانونی با رعایت قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی مصوب ۱۳۷۲
چ ـ اتخاذ تصمیم در مورد مطالبات معوق صندوق.
خ ـ پیشنهاد تغییر و اصلاح اساسنامه صندوق و اتخاذ تصمیم در خصوص انحلال صندوق و ارائه آن به هیئت وزیران
د ـ اتخاذ تصمیم در مورد افزایش یا کاهش سرمایه صندوق مشروط بر اینکه موجب کاهش سرمایه از میزان مقرر در مادّه ۴ نگردد.
ذ ـ صلح و سازش و ارجاع به داوری و استرداد دعوی.
ر ـ سایر مواردی که در این اساسنامه آمده و نیز مواردی که در جهت اهداف صندوق قرار دارد.
ز ـ هیئت امنا می‌تواند وظایف و اختیارات خود را به هیئت عامل یا رییس آن تفویض نماید. در این صورت مسئولیت حسب مورد به عهده هیئت عامل یا رییس آن می‌باشد.
تبصره ـ جلسات هیئت امنای صندوق حداقل سالی دو بار تشکیل می‌شود و با حضور حداقل دوسوم اعضا رسمیت یافته و مصوبات آن با حداکثر آرای حاضر در جلسه معتبر خواهد بود.
مادّه ۱۰– هیئت عامل صندوق مرکب از هفت نفر است که به پیشنهاد رییس هیئت امنا و تصویب هیئت امنا با حکم رییس هیئت امنا منصوب می‌گردند.
مادّه ۱۱– هیئت عامل دارای وظایف و اختیارات زیر می‌باشد:
الف ـ اجرای مصوبات هیئت امنا.
ب ـ تهیه و تنظیم سیاست‌های کلی و خط مشی عمومی صندوق و پیشنهاد به هیئت امنا.
پ ـ تهیه و گزارش عملکرد سالانه و صورت‌های مالی صندوق و ارائه گزارش عملیات صندوق به هیئت امنا.
ت ـ تنظیم بودجه سالانه صندوق و ارائه آن به هیئت امنا.
ث ـ تصویب آیین‌نامه داخلی مورد نیاز براساس پیشنهاد رییس هیئت عامل.
ج ـ تهیه و تصویب دستورالعملهای اجرایی مربوط.
چ ـ ارائه پیشنهادهای مربوط به تغییر و اصلاح اساسنامه و نیز کاهش یا افزایش سرمایه صندوق به هیئت امنا.
ح ـ افتتاح حساب‌های ارزی و ریالی در بانک‌های داخلی و خارجی و استفاده از آنها به نام صندوق و انسداد حساب‌های یادشده حسب مورد با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
خ ـ تهیه آیین‌نامه‌ها و ضوابط مربوط براساس مفاد این اساسنامه و پیشنهاد به هیئت امنا.
د ـ تهیه ساختار و تشکیلات صندوق و ارائه آن به هیئت امنا.
ذ ـ اتخاذ تصمیم در مورد خرید، فروش و اجاره، قبول ضمانت یا ظهرنویسی تضمینات، توثیق یا رهن اموال غیرمنقول، سرمایهگذاری، مشارکت و پیمانکاری در چارچوب آیین‌نامه‌های مصوب هیئت امنا.
ر ـ پیشنهاد صلح، سازش و ارجاع امر به داوری به هیئت امنا. ز ـ تعیین چارچوب قراردادهای عاملیت با بانک‌های عامل و تعیین مسئولیت‌ها و اختیارات عامل در چهارچوب این قرارداد. ژ ـ برقراری نظام حسابرسی داخلی و استقرار نظام کنترل‌های مناسب.
س ـ سایر وظایفی که طبق این اساسنامه یا اهداف صندوق بر عهده هیئت عامل می‌باشد.
مادّه ۱۲– رییس هیئت عامل که بالاترین مقام اجرایی صندوق است، از بین اعضای هیئت عامل یا خارج از آن با پیشنهاد رییس هیئت امنا و تصویب هیئت امنا انتخاب و با حکم رییس هیئت امنا منصوب می‌گردد.
مادّه ۱۳– وظایف و اختیارات رییس هیئت عامل به شرح زیر است:
الف ـ انجام امور اداری و استخدامی و مالی و معاملاتی و عملیات موضوع صندوق و اجرای تصمیمات هیئت عامل و مصوبات هیئت امنا.
ب ـ نمایندگی صندوق در مقابل مراجع قضایی و اداری و نیز در مقابل سایر اشخاص با حق تعیین وکیل و نمایندگی و نیابت.
پ ـ تهیه بودجه سالانه و تنظیم و گزارش عملکرد صندوق برای ارائه به هیئت عامل و هیئت امنا.
ت ـ ارائه پیشنهاد اصلاح سرمایه صندوق و سایر پیشنهادهای مالی به هیئت عامل.
ث ـ اقدام در مورد وصول مطالبات صندوق و گزارش مشکلات به هیئت عامل.
ج ـ ایفای وظایف و اختیاراتی که هیئت امنا یا هیئت عامل به رییس هیئت عامل تفویض می‌نماید.
چ ـ سایر وظایف و اختیاراتی که طبق این اساسنامه یا اهداف صندوق بر عهده رییس هیئت عامل می‌باشد.
تبصره ـ اسناد و اوراق مالی و اسناد تعهدآور و قراردادها به غیر از قراردادهای کارکنان صندوق باید به امضای رییس هیئت عامل و یکی از اعضای هیئت عامل و مهر صندوق برسد.
مادّه ۱۴– گزارش سالانه بازرس قانونی باید حداقل ده روز قبل از تشکیل جلسه هیئت امنا ارائه گردد.
تبصره ۱ ـ بازرس حق مداخله در امور اداری، استخدامی و مالی و معاملاتی صندوق را ندارد ولی می‌تواند نظرات خود را به صورت کتبی به رییس هیئت عامل یا هیئت عامل اطلاع دهد.
تبصره ۲ ـ بازرس می‌تواند برای انجام وظایف خود هر موقع که مقتضی بداند به دفاتر و اسناد و دارایی صندوق رسیدگی نموده و در این مورد اطلاعات و مدارک لازم را بخواهد.
تبصره ۳ ـ بازرس می‌تواند به دعوت دبیر هیئت امنا در جلسات هیئت امنا بدون حق رأی شرکت نماید.
مادّه ۱۵– هیئت عامل ظرف شش ماه پس از ابلاغ این اساسنامه، آیین‌نامه‌های مربوط (نظیر استخدامی، اداری، مالی و معاملاتی) را تهیه و برای تصویب به هیئت امنا تسلیم می‌نماید.
این اصلاحیه به موجب نامه شماره ۱۹۷/۱۰۳/۹۴ مورخ ۲۵/۱/۱۳۹۴ شورای نگهبان تأیید شده است.
خدمات
صاحبان شرکتهای دانش بنیان
تسهیلات
کاربرگ های مورد نیاز شرکت های دانش بنیان درخواست کننده تسهیلات
خدمات تسهیلات صندوق در حال حاضر شامل مجموعه اقداماتی است که برای تأمین منابع مالی یا ضمانتی مورد نیاز شرکت های دانش بنیان صورت می‌پذیرد و شامل انواع وام (قرض الحسنه، ترجیحی یا متعارف) برای انواع کاربردها (سرمایه در گردش، سرمایه ثایت)، انواع ضمانتنامه (شرکت در مناقصه، حسن انجام کار، پیش پرداخت)، لیزینگ (اجاره به شرط تملیک / فروش اقساطی) و یارانه سود تسهیلات بانکی می‌باشد.
تعاملات مناسب با بانکها توسط این صندوق سبب شده که شرکتهایی که در نظام بانکی از اعتبار لازم برخوردار نیستند بتوانند از خدمات بانکی بهره مند شوند.
تاکنون شرکتهای دانش بنیان گیرنده اصلی تسهیلات صندوق بوده‌اند و علاوه بر آنها شرکتهای خدمات تجاری سازی نیز از این تسهیلات بهره مند شده‌اند. زمینه برای استفاده صندوقهای پژوهش و فناوری نیز از تسهیلات صندوق فراهم شده است.
کاربرگ اطلاعات شرکتهای دانش بنیان پیمان محور
کاربرگ اطلاعات شرکتهای تولید کننده محصولات دانش بنیان
کاربرگ اطلاعات شرکتهای صادر کننده محصولات دانش بنیان
کاربرگ ارزیابی اولیه شرکتهای ارائه کننده خدمات تجاری سازی
راهنمای متقاضیان خدمت توسعه بازار
کاربرگ سرمایه گذاری
کاربرگ درخواست خدمات توسعه بازار (لیزینگ و فروش اقساطی)
کاربرگ حمایت از ایجاد واحدهای جدید تولید محصولات دانش بنیان
توانمند سازی
برنامه‌های راهبردی دفتر توانمندسازی
دفتر توانمندسازی صندوق نوآوری و شکوفایی با هدف توسعه رقابت پذیری شرکتهای دانش بنیان در سطح ملی و بین المللی از نیمه دوم سال ۱۳۹۴ آغاز به فعالیت نموده-است. این دفتر بر اساس مطالعات بین المللی و ملی و با استفاده از نظرات مشاوران تخصصی و شرکتهای دانش بنیان، اقدام به تدوینبرنامه-ای راهبردی و عملیاتی جهت ارائه مشوق-ها و تسهیلات توانمندساز به شرکتهای دانش بنیان نموده‌است. بر این اساس هفت طرح راهبردی با عناوین توانمندسازی پایه، توانمندسازی اختصاصی، خوشه برتر، شرکت رقابت پذیر، کارگزار راهنما، شبکه ملی توانمندسازی و پیمایش هدفمند به همراه ۴۶ برنامه عملیاتی برای تحقق اهداف چهارگانه ذیل طراحی گردید.
هدف ۱: ارتقاء توانمندی‌های شرکتهای دانش بنیان از زمان آغاز تا پایان تعامل با صندوق نوآوری و شکوفایی در ابعاد مختلف، جهت تحقق رشد پایدار آنها در تمامی مناطق ایران
هدف ۲: حمایت از شکل گیری خوشه‌های فناوری و نوآوری شرکتهای دانش بنیان در راستای ارتقاء توانمندی‌های مکمل و تکمیل زنجیره ارزش خوشه‌ها
هدف ۳: حمایت از ایجاد زیرساخت‌ها و استانداردهای ملی و بین-المللی جهت ارتقاء توانمندی‌های شرکتهای دانش بنیان جهت رقابت-پذیری در سطح ملی و بین المللی
هدف ۴: حمایت از تقویت و شکل گیری اکوسیستم مجموعه‌های توانمندساز شرکتهای دانش بنیان اعم از شرکتهای خدمات تجاری‌سازی، کارگزاران صندوق و صندوق-های همکار و نهادهای واسط در تمامی مناطق ایران خلاصه‌ای از رویکرد طرحهای مذکور در ذیل ارائه شده‌است.
طرح راهبردی توانمندسازی پایه
در طرح راهبردی توانمندسازی پایه، چشم‌انداز اصلی توانمند نمودن شرکتهای دانش بنیان در ساختارهای پایه‌ای حضور در یک کسب و کار حرفه‌ای مبتنی بر فناوری و نوآوری می‌باشد. به همین جهت عمده برنامه‌های مد نظر در این طرح راهبردی بر پایه آگاه‌سازی و تقویت توانمندی‌های بنیادی شرکتهای دانش بنیان استوار است.
طرح راهبردی توانمندسازی اختصاصی
در این طرح با افزیش شناخت صندوق از توانمندی‌های شرکتهای دانش بنیان و همچنین گسترش ارتباطات صندوق و شرکت دانش بنیان، خدمات توانمندسازی ویژه‌ای ارائه می‌شود و این خدمت به صورت اختصاصی با توجه به توانمندی‌های هر شرکت می‌باشد.
طرح راهبردی شرکت رقابت پذیر
این طرح با چشم‌انداز افزایش ظرفیت رقابت‌پذیری شرکتهای دانش بنیان از طریق تشویق شرکتها به اخذ استانداردهای بین المللی و حضور در جوایز ملی و بین المللی، اقدام به ارائه تسهیلات در این زمینه می‌نماید. در این طرح، نقشه استانداردهای دانش بنیان که به تناسب حوزه فعالیت شرکت، سایز شرکت و محصول شرکت طراحی شده‌است، مرجع تصمیم‌گیری برای ارائه تسهیلات در حوزه استانداردها می‌باشد.
طرح خوشه برتر
این طرح تمرکز خود را بر خوشه‌های فناوری و نوآوری شکل گرفته در صندوق اختصاص داده‌است. دو فعالیت اصلی در این طرح راهبردی، تهیه ره‌نگاشت‌های فناوری هر خوشه و نحوه اتصال شرکتهای کوچک به بزرگ‌تر می‌باشد.
طرحهای کارگزار راهنما، پیمایش هدفمند و شبکه ملی توانمندسازی
سه طرح راهبردی کارگزار راهنما، پیمایش هدفمند و شبکه ملی توانمندسازی، متمرکز بر زیرساخت‌های شناخت و اجرایی‌سازی توانمندسازی برای شرکتهای دانش بنیان می‌باشد. در طرح کارگزار راهنما صندوق تلاش می‌نماید با آگاهی بخشی و توانمندسازی کارگزاران، ارزیابان و ناظران خود از ظرفیت این مجموعه‌ها در شناخت توانمندی‌های مورد نیاز شرکتهای دانش بنیان بهره ببرد. همچنین در طرح پیمایش هدفمند نیز به صورت دوره‌ای نیازمندی‌های توانمندسازی از شرکتهای دانش بنیان دریافت می‌شود. در طرح شبکه ملی توانمندسازی نیز تمرکز بر ایجاد شبکه‌ای کاری از شرکتهای توانمندسازی و تجاری‌سازی برای ارائه خدمت به شرکتهای دانش بنیان می‌باشد. در این طرح زیرساخت مجازی نیز برای ارتباط مستمر با شرکتهای دانش بنیان در حوزه توانمندسازی پیش‌بینی شده است.
تارگاه کارگروه
تاریخچه
سال ۱۳۸۱:
به منظور فراهم کردن زمینه لازم برای سرمایه گذاری و مشارکت بخش خصوصی در امر پژوهش و فناوری در ماده ۱۰۰ برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به دولت اجازه داده شد تا درتأسیس صندوقهای غیردولتی پژوهش و فناوری مشارکت نماید.
سال ۱۳۸۲:
در بند ح ماده ۴۵ برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مجددأ به دولت اجازه داده شد به تأسیس و توسعه صندوقهای مذکور کمک کند. تشکیل این صندوقهای فناوری باید به تأیید کمیسیون ماده ۱۰۰ و مطابق با آیین نامه اجرایی ماده ۱۰۰ مصوبه شماره ۳۵۶۷۵/ت ۲۴۷۲۱ هیات وزیران مورخ ۲۸/۱۲/۱۳۸۱ قرار می‌گرفت. اعضای این کمیسیون عبارت بودند از: ۱- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری (رئیس) ۲- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا نماینده تام الاختیار او ۳- رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور یا نماینده تام الاختیار او ۴- وزیر صنایع و معادن یا نماینده تام الاختیار او ۵- وزیر جهاد کشاورزی یا نماینده تام الاختیار او ۶- وزیر دستگاه ذیربط یا نماینده تام الاختیار او ۷- چهار نفر از نمایندگان تشکل‌های علمی به انتخاب خودشان ۸- معاون فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران (دبیر)
۱۳۸۲-۱۳۹۳:
کمیسیون ماده ۱۰۰ در فاصله سالهای ۱۳۸۲ الی ۱۳۹۳ در مجموع ۱۳ جلسه در محل دبیرخانه (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) برگزار نمود و به ۱۸ صندوق پژوهش و فناوری مجوز تأسیس و فعالیت داد. فهرست جلسات و مصوبات در این بازه به صورت زیر است:
اردیبهشت ۱۳۹۴:
- تصویب قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۴ و تصویب ماده ۴۴ با این عنوان که متن زیر به انتهای تبصره (۱) ماده (۵) قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوریها و اختراعات مصوب ۱۳۸۹/۸/۵ اضافه می‌شود:
“به منظور ایجاد زمینه‌های مشارکت و سرمایهگذاری بخش غیردولتی و حمایت کمی و کیفی از فعالیتهای پژوهشی و فناوری، بالاخص پژوهش‌ها و فناوریهای کاربردی توسعه‌ای، دولت مجاز است در تأسیس صندوقهای غیردولتی پژوهشی و فناوری موضوع ماده (۱۰۰) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۷/۱/۱۳۷۹ مشارکت کند و موظف به تقویت صندوقهای دولتی موجود می‌باشد و باید ترتیبی اتخاذ کند که این صندوقها مجاز به استفاده از وجوه اداره شده دستگاههای اجرائی و سود تسهیلات مالی باشند. اساسنامه صندوق جدیدالتأسیس و آیین‌نامه مشارکت بخش دولتی، نظام بانکی و بخش غیردولتی در تأمین منابع مورد نیاز آن، جایگاه سازمانی، اهداف و وظایف این صندوقها به پیشنهاد مشترک سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری حداکثر ظرف مدت یکسال پس از تصویب این قانون به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. “
مرداد ۱۳۹۴:
هیات وزیران در جلسه ۱۱/۵/۱۳۹۴ و به استناد ماده (۴۴) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، آیین‌نامه اجرایی ماده ۴۴ و اساسنامه نمونه جدید برای صندوقهای پژوهش و فناوری مصوب شد. مطابق با ماده ۸ این آیین‌نامه اعطا و لغو مجوز، هدایت و نظارت بر فعالیتهای صندوقها، کارگروهی به شرح زیر تشکیل می‌گردد:
- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری (رئیس کارگروه)
- نماینده رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
- نماینده رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
- نماینده وزیر صنعت، معدن و تجارت
- نماینده وزیر جهاد کشاورزی
- نماینده وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
- نماینده وزیر امور اقتصاد و دارایی
- نماینده وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
- نماینده رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- رییس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی صندوقها و نهادهای خطرپذیر
همچنین به موجب تبصره ۱ ماده ۸، دبیرخانه کارگروه در صندوق نوآوری و شکوفایی مستقر می‌گردد و رییس هیات عامل صندوق یاده شده دبیر کارگروه است.
۲ آذر ۱۳۹۴:
تشکیل اولین جلسه کارگروه صندوقهای پژوهش و فناوری در چارچوب جدید مصوب هیات وزیران و تصویب آیین‌نامه داخلی جدید کارگروه.
۱۵ آذر ۱۳۹۴:
تشکیل دومین جلسه کارگروه و بررسی سیاست‌های کلان کارگروه و دستورالعمل اجرایی تشکیل صندوقهای پژوهش و فناوری.
۲۹ آذر ۱۳۹۴:
تشکیل سومین جلسه کارگروه و بررسی عملکرد ارتباط صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوقهای پژوهش و فناوری.
۵ دی ۱۳۹۴:
تشکیل چهارمین جلسه کارگروه و تصویب سیاست‌های کلان کارگروه، دستورالعمل اجرایی، چارچوب دریافت اطلاعات و مسیر بررسی پرونده تشکیل صندوقهای پژوهش و فناوری و ابلاغ به صندوقها.
۵ دی ۱۳۹۴:
تشکیل پنجمین جلسه کارگروه و تصویب مجوز فعالیت صندوق پژوهش و فناوری افلاک در استان لرستان.
۲۴ اسفند ۱۳۹۴:
تشکیل ششمین جلسه کارگروه و تصویب نماینده دولت در صندوق پژوهش و فناوری صنعت برق و انرژی، بررسی پیشنهاد تشکیل صندوق استان کرمان و صندوق صادرات و مبادله فناوری
سامانه توانمند سازی
دفتر توانمندسازی صندوق نوآوری و شکوفایی؛ حامی شرکتهای دانش بنیان در بهره برداری از خدمات توانمندسازی و تجاری سازی می‌باشد.
در سالهای اخیر، اقتصاد دانش بنیان به طور گسترده‌ای از طرف مسئولان و سیاستگذاران ارشد کشور و به طور ویژه مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است. به گونه‌ای که هم اکنون یکی از پایه‌های اصلی اقتصاد مقاومتی به عنوان راهبرد کلان اقتصادی کشور، توسعه اقتصاد دانش بنیان می‌باشد. پر واضح است که قلب تپنده اقتصاد دانش بنیان، شرکتهای مبتنی بر دانشی می‌باشند که توانمندی‌های لازم جهت حضور در بازاری رقابتی در سطح ملی و بین المللی را کسب نموده‌اند. کلید واژه رقابت پذیری شرکتهای دانش بنیان، همواره یکی از اصول رشد پایدار اقتصاد دانش بنیان می‌باشد. برای تحقق این رقابت پذیری، شرکتهای دانش بنیان به توانمندی‌هایی فراتر از توانمندی‌های فنی و مالی نیاز دارد. توانمندی‌های فنی و مالی در کنار سایر توانمندی‌ها همچون توانمندی‌های مدیریتی، تجاری، هوشمندی فناوری، صادرات و … می‌تواند زمینه موفقیت شرکتها در مسیر پر چالش رقابت‌های ملی و بین المللی را فراهم کند. تجربه‌های متعددی در ایران و سایر کشورها وجود دارد که حمایت صرف در تأمین مالی از شرکتها را به چالش می‌کشد و به سیاستگذاران و مدیران کشور یادآوری می‌کند که شرکتی که خود را در سایر عرصه‌های مدیریتی توانمند ننموده است نمی‌تواند از منابع مالی به خوبی استفاده کند.
توجه به این تجربیات، مدیران شرکتهای دانش بنیان را قانع می‌کند که باید با توجه به سایز، سطح بلوغ، حوزه فعالیت و حتی منطقه‌ای که در آن حضور دارند به توانمندسازی خود بپردازند. در این مسیر صندوق نوآوری و شکوفایی از نیمه دوم سال ۱۳۹۴ اقدام به ایجاد دفتر توانمندسازی نمود که بتواند با رویکردی علمی و عملیاتی ظرفیت‌های توانمندساز کشور را تجمیع نموده و از شرکتهای دانش بنیان جهت استفاده از این ظرفیت‌های توانمندساز حمایت نماید.
به همبن منظور دفتر توانمندسازی صندوق نوآوری و شکوفایی، بر اساس هفت طرح راهبردی و ۴۶ برنامه عملیاتی تدوین شده در دفتر، اقدام به ارائه خدمات توانمندسازی و تجاری سازی به شرکتهای دانش بنیان می‌نماید که مهمترین این خدمات شامل
الف) خدمات یادگیری (مشتمل بر دوره‌های آموزشی، کارگاه‌های آموزشی و سمینارها و کنفرانس‌های تخصصی)؛
ب) خدمات مشاوره ساعتی (مشاوره حل مشکل و چالش‌های پیش رو شرکتهای دانش بنیان از طریق شبکه مشاوران)؛
ج) خدمات توسعه زیر ساخت‌های رقابتی (مشتمل بر اخذ و مشاوره استانداردها و جوایز ملی و بین المللی)
د) خدمات مدیریت نوآوری و تجاری سازی (پروژههای مدیریت نوآوری، توسعه عملیات فنی و تجاری و مدیریت بنگاه)؛
ه) خدمات تدوین برنامه‌های راهبردی خوشه‌های فناوری
می‌باشد.
دفتر توانمندسازی صندوق نوآوری و شکوفایی سعی نموده است با معرفی و ثبت نام کلیه خدمات از طریق پرتال توانمندسازی به آدرس cbd.nsfund.ir ارتباطی مستمر و پویا را جهت ارائه بهتر خدمات به شرکتهای دانش بنیان در حوزه توانمندسازی فراهم آورد.
صندوق نوآوری و شکوفایی در سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل