یکی از مهم ترین ویژگی هایی که در فرآیند بررسی، ارزیابی و شناسایی شرکت های دانش بنیان مورد توجه است، بررسی صحت داشتن اعتبار نامه دانش بنیان کالاها، محصولات و خدمات شرکت ها و موسسات است. از این رو، از سال ۱۳۹۱، روند اجرای قانون با جدیت بیشتری دنبال شد و فهرستی از مصادیق کالاها و خدمات دانشبنیان تهیه شد و اساس این کار قرار گرفت. تهیه و نوشتن این فهرست با چالش ها و مشکلاتی همراه بود.
فهرست خدمات و محصولات دانش بنیان
یکی از مهم ترین ویژگی هایی که در فرآیند بررسی، ارزیابی و شناسایی شرکت های دانش بنیان مورد توجه است، بررسی صحت داشتن اعتبار نامه دانش بنیان کالاها، محصولات و خدمات شرکت ها و موسسات است. از این رو، از سال ۱۳۹۱، روند اجرای قانون با جدیت بیشتری دنبال شد و فهرستی از مصادیق کالاها و خدمات دانشبنیان تهیه شد و اساس این کار قرار گرفت. تهیه و نوشتن این فهرست با چالش ها و مشکلاتی همراه بود. این فهرست با بررسی و تحلیل منابع مختلفی نگاشته شد. یکی از مهم ترین منابعی که در نوشتن این فهرست به کار گرفته شده است، استفاده از تجربیات، دستهبندیها و فهرستهای مشابه خارجی بود که طی پژوهش ها و تحقیقات در طول سالیان متمادی به وسیله صاحبنظران و کارشناسان در کشورها ، نهاد ها و سازمانهای بینالمللی نوشته شده بود.
سرانجام در اواخر سال ۱۳۹۲، فهرست کالا و خدمات دانش بنیان، همزمان با بررسی و ارزیابی اولین شرکت های متقاضی تدوین شد. فهرست ارایه شده، مجموعه ای از محصولات، کالاها و خدمات نوینی است که در اجرای روند تولید و یا اجرای آن، از فناوری پیچیده و تکنولوژی پیشرفته استفاده شده است. نکته حائز اهمیت در این فهرست، قید دقیق و مشخص نام محصول و یا حوزه مورد نظر است. همچنین یادآوری می شود که با تلاش های بی وقفه معاونت علمی و فناوری و برآوردن نیاز های روزافزون جامعه، این فهرست ها، هر ساله به روز رسانی می شود و این در حالی است که در سال های گذشته ، هر دوسال یک بار این فهرست مورد بازبینی و به روز رسانی قرار می گرفت.
ویرایش های مختلف فهرست کالا و خدمات دانش بنیان
در این قسمت به بررسی و شرح مختصری از نسخه های ارایه شده پرداخته می شود و برای اطلاع بیشتر از فهرست ها، می توان با دریافت فایل ها و مطالعه آن ها، اطلاعات دقیق تر و مشخص تری را دریافت کرد.
نسخه اول فهرست خدمات و محصولات دانش بنیان شامل چیست؟
اولین نسخه فهرست کالاها در سال ۱۳۹۲ منتشر شد. در ویرایش اولیه فهرست کالا وخدمات دانش بنیان، مجموعه مدون و مشخصی از نوع کالا ها و خدمات دانش بینان ارایه نشده بود و صرفا اسامی و حوزه های محدود چند کالا و خدمات استراتژیک مورد بررسی قرار گرفته بود.
- زیستفناوری
- تجهیزات پیشرفته ساخت و تولید آزمایشگاهی
- نفت، گاز و پتروشیمی
- فناوری اطلاعات و نرمافزارهای رایانهای
- برق، الکترونیک و سختافزارهای رایانهای
- مواد پیشرفته
- داروهای پیشرفته و مهندسی پزشکی
نسخه دوم فهرست کالا و خدمات دانش بنیان
دومین نسخه فهرست ها در سالهای ۱۳۹۳-۱۳۹۴ به وسیله معاونت علمی و فناوری تدوین و منتشر شد. این نسخه توانست رویکرد جدیدی را در ارایه جهت دهی ها و حمایت ها دانش بنیان با محوریت نهاد های گوناگون ایجاد کند. تجربیات تدوین نسخه نخست کمک کرده بود تا در نسخه دوم، با استفاده از شبکه گسترده صاحب نظران و کارشناسان، فهرست بهتر و غنی تری را ارایه کنند. از این رو، هفت گروهی که بیشترین میزان درخواست را در میان متقاضیان به خود اختصاص داده بودند، مرود بازنویسی و بازنگری قرار گرفتند تا فهرست کامل تری را به متقاضیان ارایه دهند. این هفت گروه عبارتند از:
- زیستفناوری
- تجهیزات پیشرفته ساخت و تولید آزمایشگاهی
- نفت، گاز و پتروشیمی
- فناوری اطلاعات و نرمافزارهای رایانهای
- برق، الکترونیک و سختافزارهای رایانهای
- مواد پیشرفته
- داروهای پیشرفته و مهندسی پزشکی
نسخه سوم فهرست کالا و خدمات دانش بنیان
در نسخه سوم این فهرست، که در اسفند ماه سال ۱۳۹۴ منتشر شد، محورهای مهم دیگری به آن اضافه گردید. این محور ها عبارتند از :
۱)صنایع غذایی، ۳)فناوریهای آب، خاک و هوا، ۴)فناوریهای دریایی، ۵)فناوریهای کشاورزی، ۶)فناوریهای دامپروری، ۷)گیاهان دارویی و طب سنتی، ۸)فناوریهای نرم و هویتساز و فرهنگی، ۹)فناوری اطلاعات و نرمافزارهای رایانهای
نسخه چهارم فهرست کالا و خدمات دانش بنیان
با جدی تر شدن رویکرد توسعه شرکت ها و موسسات دانش بنیان در کشور، محورهای جدیدی در نسخه چهارم ارایه گردید. این فهرست در خرداد ماه سال ۱۳۹۶ منتشر شد. محور های جدید اضافه شده عبارتند از:
۱)فناوری زیستی، ۲)مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوریهای شیمیایی، ۳)سختافزارهای برق و الکترونیک، لیزر و فوتونیک، ۴)ماشینآلات و تجهیزات پیشرفته، ۵)داروهای پیشرفته، ۶)وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی، ۷)صنایع نرم و هویتساز و فرهنگی
نسخه پنجم فهرست کالا و خدمات دانش بنیان
خرداد ماه ۱۳۹۷، پنجمین فهرست از کالاها و خدمات دانش بنیان تدوین شد. نکته قابل توجه در این فهرست، عدم تفکیک فهرست محصولات دانش بنیان از نظر سطح تکنولوژی (سطح۱، و سطح۲) است.
نسخه ششم فهرست کالا و خدمات دانش بنیان
نسخه ششم این فهرست را، می توان یکی از جامع ترین فهرست های محصولات و خدمات در حوزه دانش بنیان یاد کرد که مبنای ارزیابی قرار گرفته است. پاییز ۱۳۹۸ تدوین و منتشر شد.
نسخه هفتم فهرست کالا و خدمات دانش بنیان
پاییز ۱۳۹۹ ، هفتمین فهرست از کالاها و خدمات دانش بنیان تدوین شد. نکته قابل توجه در این فهرست، عدم تفکیک فهرست محصولات دانش بنیان از نظر سطح تکنولوژی (سطح۱، و سطح۲) است.
نسخه هشتم فهرست کالا و خدمات دانش بنیان
نسخه هشتم فهرست، به روزترین نسخه از فهرست کالا و خدمات دانش بنیان بوده که در بهار ۱۴۰۰ ارائه شده است. این لیست را می توان جامع ترین لیست دانست. میتوانید این فهرست را دانلود کنید.