سرمایه گذاری خطر پذیر

سرمایه گذاری خطر پذیر یا VC

سرمایه گذاری خطر پذیر یا VC که مخفف Venture capital بوده و از آن با عنوان‌های «سرمایه‌گذاری جسورانه» یا «سرمایه‌گذاری کارآفرینی» نیز نام می‌برند، سرمایه گذار خطر پذیر عبارت است از تأمین سرمایه برای شرکت ها و کسب و کارهای نوپا (استارت آپ ها) و کارآفرین و عموما دانش بنیان که مستعد جهش و رشد ارزش هستند. این شرکت ها در مراحل ابتدایی رشد و تکامل اقتصادی خود، مورد توجه سرمایه گذارانی هستند که با وارد کردن سرمایه خود، شکاف سرمایه و کمبود نقدینگی شرکت های کارآفرین را جبران کرده و در گروه سهام داران آن‌ها قرار می‌گیرند. سرمایه گذار خطر‌پذیر با مدیریت فعالانه، برنامه‌ریزی و انتقال تجارب در افزایش قیمت سهام این شرکت ها نقش مهمی ایفا می‌کند. رونق و توسعه فعالیت‌های سرمایه گذاری خطر‌پذیر موتور محرکه و محور اصلی رشد محصولات جدید و نوآوری در عرصه فناوری است. در واقع شرکت سرمایه گذار خطرپذیر، یک شرکت متخصص در امور مالی و سرمایه گذاری است که در شرکت های رو به رشد و غالبا دانش بنیان سرمایه گذاری می کند. به بیانی می‌توان گفت شرکت های برزگ و دارای منابع مختلف، پول و تجارب مدیریتی را در اختیار شرکت های در حال رشد قرار می‌دهند و آن‌ها هم این امکانات را برای تبلیغات، پژوهش، ایجاد زیرساخت و تولید محصول استفاده می‌کنند. شرکت سرمایه گذار خطرپذیر (Venture Capital Firm) و پولی که به شرکت در حال رشد داده می‌شود را سرمایه خطرپذیر (Venture Capital Fund)  می نامند.

شرکت­ های VC عموماً در شرکت هایی سرمایه گذاری می‌کنند که به تکنولوژی و محصولی جدید یا روش کار جدیدی دست پیدا کرده باشند، و یا روش و خدمتی را به شیوه‎ای نوین و دانش بنیان و اثربخش و متفاوت ارائه می‎کنند. این سرمایه گذاران در ازای پولی که سرمایه گذاری می‌کنند، سهام آن شرکت را تصاحب می‌کنند و از این طریق خلق ثروت می‌کنند و هنگامی که سهام آن شرکت عرضه عمومی می‌شود، نقد می‎گردد.

اگر چه ماهیت و شهرت اصلی سرمایه‌گذاری خطرپذیر،حضور و مشارکت در صنایع نوپا، جدید و پرریسک است، اما بعضا هم مشاهده می‌شود شرکت‌هایی که در دیگر مرحله چرخه حیات خود هستند، متقاضی جذب سرمایه خطرپذیر می‌شوند. حتی مواردی از سرمایه‌گذاری در صنایع معمولی (Low Tech) نظیر ساختمان‌سازی و واردات و صادرات نیز به چشم می‌خورد که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری خطرپذیر، صرفا محدود به فعالیت در صنایع با تکنولوژی بالا(High Tech) نیست.

توضیحات در رابطه با صندوق نوآوری و شکوفایی را در اینجا مطالعه نمایید.

توضیحات در رابطه با معاونت علمی ریاست جمهوری را در اینجا مطالعه نمایید.

انواع سرمایه‌گذاران خطرپذیر

تاریخچه سرمایه گذاری خطر پذیر

سرمایه گذاری خطر پذیر در ایران

ویژگی های سرمایه گذار خطر پذیر

روش کار سرمایه گذاران خطرپذیر

قوانین بالادستی سرمایه گذاری خطرپذیر در ایران

معاونت اعطا کننده سرمایه گذاری خطر پذیر در صندوق نوآوری و شکوفایی

سرمایه گذاری خطرپذیر توسط صندوق نوآوری و شکوفایی

شرایط طرح جهت سرمایه گذاری توسط صندوق نوآوری و شکوفایی

حداکثر میزان سرمایه گذاری در طرح ها توسط صندوق نوآوری و شکوفایی

سایر نهادهایی که به صورت خطر پذیر سرمایه گذاری می کنند

فرآیند ارائه درخواست سرمایه گذاری به صندوق نوآوری و شکوفایی

تاریخچه سرمایه گذاری خطر پذیر

اولین سرمایه گذاری خطر پذیر،توسط فردی به نام جین وایتر بوده ‌است که در سال ۱۹۳۹ برای اولین بار این واژه را در همایش عمومی انجمن بانکداران آمریکایی بکار برده ‌است. در ابتدای شکل گرفتن سرمایه گذاری خطرپذیر، غالباً این سرمایه‌گذاری توسط افراد ثروتمند صورت می‌گرفت. این افراد غالباً صاحبان شغل‌های پر درآمدی بودند که در کنار آن به این‌گونه سرمایه‌گذاری‌ها نیز می‌پرداختند. امروزه به این افراد فرشتگان کسب و کار نیز گفته می‌شود. اما با مدرن شدن سرمایه گذاری خطر پذیر ، این روش سرمایه‌گذاری خود به تجارتی مستقل تبدیل شد و شرکت‌های تخصصی در این زمینه به وجود آمدند.

انواع سرمایه‌گذاران خطرپذیر

در یک دسته‌بندی کلی، سرمایه‌گذاران خطرپذیر(سرمایه گذاری خطر پذیر) به دو دسته، سازمانی و  منفرد تقسیم می‌شوند. سرمایه‌گذاران سازمانی آن دسته از شرکت‌ها و موسسات با هویت تجاری هستند که دارای افراد حرفه‌ای تمام وقت به منظور یافتن و تامین مالی طرح‌های نو با ریسکی مناسب هستند. شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های بازنشستگی، بنیادهای خیریه و صندوق‌های وقفی در گروه سازمانی قرار می‌گیرند.

اما سرمایه‌گذاران منفرد که فرشتگان کسب و کار (Business angel) نامیده می‌شوند افراد ثروتمندی هستند که عموما به شکل هویت تجاری رسمی فعالیت نمی‌کنند بلکه سرمایه‌گذاری در طرح‌‌ها را به صورت شخصی انجام می‌دهند. فرشتگان کسب و کار نیز انواع مختلفی دارند.گروهی از آنها افراد متمول و فاقد هرگونه پیش‌زمینه تجاری هستند که در کسب و کار دوستان و یا اقوام خود سرمایه‌گذاری می‌کنند. گروهی دیگر از فرشتگان با پیش‌زمینه فنی هستند که در کنار یکدیگر گرد آمده‌اند تا سرمایه و تجارب خود را در اختیار یک صنعت خاص قرار دهند.

معیارهای دیگری نیز برای تقسیم‌بندی سرمایه‌گذاران خطرپذیر وجود دارد که از آنجمله می‌توان به حوزه فعالیت و محدوده جغرافیایی و .. اشاره نمود.  در خصوص حوزه فعالیت، برخی از آنها تخصصی هستند بدین معنا که در یک یا دو حوزه خاص تخصصی سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی دیگر غیرتخصصی و عمومی بوده و کلیه حوزه‌های صنعتی را در صورت تطابق با معیارهای خود مورد پذیرش قرار می‌دهند. در خصوص محدوه جغرافیایی باید گفت فعالیت برخی از سرمایه‌گذاران خطرپذیر در یک محدوده جغرافیایی معین، در یک شهر یا کشور است در حالیکه برخی دیگر  فعالیت فرامرزی و فرامنطقه‌ای هم دارند.

ویژگی های سرمایه گذار خطر پذیر

1. توجه به شرکت‌های نوپا
2. خطر پذیری
3. دیدگاه بلندمدت
4. ارزیابی همه جانبه
5. مدیریت حرفه ای
6. انگیزه سودآوری
7. مشارکت در مدیریت شرکت‌ها
8. مشارکت در مالکیت شرکت‌ها
9. خروج از سرمایه‌گذاری

که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت:

توجه به شرکت های نوپا
در مرحله ابتدایی معمولا کارآفرینانی با ایده‌ها و نوآوری های جالب وجود دارند و در بسیاری از موارد، حتی ساماندهی مناسبی در قالب شرکت ندارند. بنابراین ارزیابی ظرفیت کارآفرینان جوان با ایده های دانش بنیان و نوآورانه بسیار دشوار است و خواهان مهارت‌های ویژه‌ای با افق زمانی سودآوری بلندمدت می‎باشد. عموما جهت گیری سرمایه گذاری خطرپذیر به سمت شرکت های نوپا و نوآور است.
خطر‎پذیری
خطر‎پذیری نقش بسزایی در توسعه تکنولوژی دارد. خطر پذیری به مجموعه شرایطی وابسته است که یکی از آنها ایجاد مشوق‌هایی برای سرمایه داران صندوق هاست تا درقبال سرمایه گذاری های مطمئن پاداش دریافت نمایند و در قبال شکست بی تفاوت نباشند.
دیدگاه بلند مدت
خطرپذیری برای کسب سود بدون در نظر داشتن دیدگاه بلند مدت امکان پذیر نمی‌باشد. اساسا دیدگاه کوتاه‌مدت در توسعه تکنولوژی و نوآوری جایی ندارد و اگر دیدگاه کوتاه مدت بر صندوق‎ سرمایه گذاری خطرپذیر حاکم شود، این صندوق ها از مفهوم سرمایه گذاری خطرپذیر دور می‌شوند. صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر عموما دیدگاه بلند مدت دارد.
ارزیابی همه ­جانبه
سرمایه ها بیشتر در شرکت های نوپا و دانش بنیانی سرمایه گذاری می شود که رشدی سریع دارند. اما همواره می بایست جهت سنجش توان طرح ها و شرکت ها از نظر موفقیت ارزیابی هایی در مورد وضعیت بازار، مدیریت، فناوری و … صورت گیرد.
مدیریت حرفه‌ای
تصمیم‌گیری درباره انتخاب پروژه های مناسب برای سرمایه گذاری از اهمیت خاصی برخوردار است و باید به گونه‌ای باشد که بازگشت سرمایه را به بالاترین میزان برساند و از خطر موجود به میزان زیادی بکاهد. مدیریت در صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر بگونه ای است که کاهش خطر از طریق مشارکت در پروژه ­های متعدد دنبال می­ شود و نه از طریق مشارکت کردن در پروژه ­های کم­ خطر.
انگیزه سودآوری
صندوقی که سرمایه خود را در طرح‌های نوآورانه و دانش بنیان و در عرصه تکنولوژی های پیشرفته در معرض خطر قرار می‎دهد، برنامه نسبتا طولانی برای کسب سود بیشتر دارد و عموما سود مورد نظر صندوق‌ سرمایه گذاری خطر پذیر، از محل افزایش ارزش سهم مالکیت آن‌ها در زمان فروش حاصل می‎شود و کمتر از راه درآمد جاری شرکت ها. این صندوق ها همانطور که از نامشان بر می آید، خطرپذیرند. در چندین طرح همزمان سرمایه گذاری کرده و پیش می برند. برخی از این طرح ها به نتیجه رسیده و بسیار سود آور خواهند بود و برخی دیگر نیز به سرانجام نرسیده و متوقف شده و برای صندوق زیان آور می شود. با این حال، صندوق با انگیزه سودآوری در بلند مدت پیش می رود.
مشارکت در مدیریت شرکت‌ها
سرمایه ‌گذاران که عموما باتجربه و دارای شم تجاری و اقتصادی بالا هستند، با اتکا به تجربه‌های حاصل از کمک به شرکت‌های مشابه، با مشارکت و راهنمایی در مدیریت شرکت‌های سرمایه­ پذیر نوپا، به ایجاد ارزش افزوده می پردازند و نقش کارآفرینی پررنگتری از نقش تامین کنندگی منابع مالی ایفا می کنند.
مشارکت در مالکیت شرکت ها
زمانی که صندوق‌ های سرمایه گذاری خطرپذیر در مالکیت شرکت ها سهیم می شوند، از هر ابزاری برای کمک به موفقیت این شرکت ها استفاده می‌کنند. مشاوره‌های متعدد در کمک به شرکت های دانش بنیان نوپا و مبتنی بر تکنولوژی و نوآوری مطرح می‌گردد و این کار به‌معنای پیوند نظام­مند ایده و تخصص کارآفرینان جوان با تجربه و شم تجاری کارشناسان صندوق های سرمایه گذاری است.

خروج از سرمایه‌گذاری
سیاست صندوق های خطر پذیر بر آنست که طرحی را وارد شوند، به بلوغ رسانند و با واگذاری سهام، از آن خارج شوند. این صندوق ها پس از کسب سود مورد انتظار خود در طرح ها، سهام خود را واگذار کرده تا بتوانند در طرح ها و شرکت های جدیدتر سرمایه گذاری نمایند.

منحنی S  نشاندهنده طول عمر یک طرح و محل های ورود سرمایه گذاران مختلف

سرمایه‌گذاری خطر پذیر در ایران

در ایران یکی از حلقه‌های مهم مفقوده در زنجیره کارآفرینی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر است و کمتر سازمان و شرکتی را می‌توان یافت که بطور کامل شاخص‌های سرمایه‌گذاری خطر پذیر را رعایت کرده باشد. در هیچ ‌یک از شرکتها و صندوقهای شکل گرفته در ایران در این زمینه تاکنون بخش خصوصی به تنهایی وارد عمل نشده و غالباً با مشارکت و حمایت و سرمایه دولت است. به همین دلیل تأمین عمده هزینه‌های جاری این صندوقها و شرکتها توسط بخش دولتی است. متأسفانه طی سالهای اخیر ساختار استانداردی که مطابق با نرم جهانی و توسط تیم مدیریت حرفه‌ای باشد در این شرکتها به چشم نمی‌خورد. بدون داشتن نگاه بنگاه داری در این صنعت، نمی‌توان انتظار رشد و موفقیت از آن را داشت، لذا نگاه دولتی که عمدتاً توسط نهادهایی نظیر معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری با هدف حمایت از بنگاه‌های دانش بنیان صورت می‌پذیرد، می‌تواند شروع کننده و توسعه دهنده صنعت سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران گردد.

ضرورت سرمایه‌گذاری خطر پذیر در ایران

با توجه به تنوع کم دارایی‌های مالی در ایران و وابستگی این دارایی‌ها به یکدیگر یافتن زمینه‌های جدید سرمایه‌گذاری یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای کشور است. اهمیت و ضرورت سرمایه‌گذاری خطر پذیر در ایران از این حیث است که تاکنون برای اجرای چرخه نوآوری در شرکت‌های دانش‌بنیان و به ثمر رساندن یک ایده خلاقانه تا مرحله تجاری‌سازی آن، از منابع دولتی و به عبارت بهتر پول نفت مصرف می‌شده است. لذا اقتصاد مبتنی بر نفت که همان استفاده از منابع دولتی برای این نوع حمایتهاست، اقتصاد مقاومتی مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان را محقق نخواهد ساخت.

از طرفی با تصویب سیاست‌های اصل ۴۴ توسط مجلس، یکی از تکالیف قانونی دولت در اجرای سیاست‌های این اصل، توانمندسازی بخش خصوصی، ایجاد فضای کسب و کار و تشکیل نهادهای مالی مرتبط با آن است. با توجه به اهمیت اصل ۴۴ و ضرورت گسترش فعالیت‌های اقتصادی در بخش خصوصی، باید ابزارهای مالی مورد نیاز این بخش نیز ایجاد و گسترش یابد. سرمایه‌گذاران خطرپدیر به عنوان موثرترین نهادهای مالی به منظور حمایت از ایده‌های خلاق کسب وکار در صحنه اقتصاد، یکی ازمهمترین ابزارها هستند.

قوانین بالادستی سرمایه گذاری خطر پذیر در ایران

مواد قانونی زیر، قوانینی هستند که صریحاً به سرمایه گذاری خطرپذیر و الزام آن در توسعه فناوری و نوآوری کشور پرداخته اند:

قانون برنامه چهارم توسعه بخش اول، فصل سوم، ماده 40 بند ب :
در جهت افزایش توان رقابت پذیری بنگاه های فعال در صنایع نوین، اقدامات ذیل انجام پذیرد:

1. مناطق ویژه صنایع، مبتنی بر فناوری های برتر را در جوار قطب های علمی – صنعتی کشور و در مکانهای مناسب ایجاد نماید.
2. شهرک های فناوری را در مکانهای مناسب ایجاد نماید.
3. به سرمایه گذاری بنگاه های غیردولتی از طریق سرمایه گذاری های مشترک، ایجاد و توسعه نهادهای تخصصی، تأمین مالی فناوری و صنایع نوین از قبیل نهاد مالی سرمایه گذاری خطرپذیر کمک نماید.
4. مؤسسات پژوهشی لازم را برای توسعه فناوری های پیشرفته و جدید از طریق مشارکت شرکتها و بنگاههای اقتصادی با مراکز پژوهشی آموزش عالی کشور ایجاد نماید.

قانون بودجه سال 1384 ، تبصره 4، بند الف:
به منظور حمایت از سرمایه گذاری خطرپذیر در صنایع نوین، اجازه داده می شود حداکثر پنجاه درصد از تسهیلات اعطایی در قالب اعتبارات طرحهای کمک به توسعه صنایع نوین و کمک به ایجاد واحدهای نمونه طراحی و تولید تراشه در صنعت میکروالکترونیک در قالب برنامه کمکهای فنی و اعتباری به بخش خصوصی و تعاونی شامل اصل، سود و کارمزد تسهیلات اعطایی در چارچوب آیین نامه ای که بنا به پیشنهاد مشترک سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزارت صنایع و معادن به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید، بلاعوض گردد.
هیأت وزیران بنا به پیشنهاد مشترک سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزارت صنایع و معادن و به استناد بند الف تبصره 4 قانون بودجه سال 1384 کل کشور، آیین نامه اجرایی بند یاد شده را تصویب نموده است که درآن نحوه اعطای تسهیلات و حمایت از سرمایه گذاری خطرپذیر را مشخص می نماید.
قانون بودجه سال 1383 تبصره 19 – بند ت (مربوط به صنعت، معدن و بازرگانی):
حداکثر پنجاه درصد ( 50 %) از اعتبارات طرح های کمک به توسعه صنایع نوین و کمک به ایجاد واحدهای نمونه طراحی و تولید تراشه در صنعت میکروالکترونیک میتواند به صورت سرمایه گذاری خطرپذیر منظور گردد و در چارچوب ضوابطی که بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت وب رنامه ریزی کشور و وزارت صنایع و معادن به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید، بلاعوض گردد.
نقشه جامع علمی کشور درحوزه سلامت (مرداد 87 نسخه غیرقابل استناد):
اعطای 1500 وام خطرپذیر به طرح های مرتبط در حوزه های اولویت دار در هر سال در این نقشه پیش بینی شده است.
ماده 18 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1394 – 1390) :
دولت به منظور گسترش حمایتهای هدفمند مادی و معنوی از نخبگان و نوآوران علمی و فناوری اقدامات زیر را انجام دهد:

1. ارتقاء منزلت اجتماعی از طریق فرهنگ سازی
2. تسهیل در ارتقاء تحصیلی و ورود به رشته های تحصیلی مورد علاقه در دوره های قبل و بعد از ورود به دانشگاه
3. اعطاء حمایتهای مالی و بورس تحصیلی از طریق وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بنیاد ملی نخبگان
4. هدایت تحصیلی در زمینه ها و رشته های اولویت دار مورد نیاز کشور
5. برقراری بیمه تأمین اجتماعی و بیمه پایه سلامت فرد و خانواده وی
6. رفع دغدغه خطرپذیری مالی در انجام مراحل پژوهشی و امور نوآورانه
7. حمایت از تجاری سازی دستاوردهای آنان
8. تقویت ابعاد معنوی، بصیرت افزایی، خودباوری و تعلق ملی
9. ایجاد و تقویت مراکز علمی، تحقیقاتی و فناوری توانمند در تراز بین المللی و با امکانات خاص در شاخه های مختلف علوم و فنون بنیادی و راهبردی با به کارگیری نخبگان و دانشمندان در جهت خلق دانش، ایده های نو و تبدیل علم به ثروت در طول برنامه
10. ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای نخبگان و استعدادهای برتر متناسب با تخصص و توانمندی های آنها و اولویتهای کشور با حمایت از سرمایه گذاری های خطرپذیر جهت تبدیل دانش فنی به محصول قابل ارائه به بازار کار
11. ایجاد ساز و کارهای مناسب برای افزایش سهم مشارکت انجمن های علمی، نخبگان و استعدادهای برتر در تصمیم سازیها و مدیریت کشور
12. ایجاد ساز و کار لازم برای مشارکت انجمنهای علمی، نخبگان و دانشمندان کشور در همایشها، کنفرانسها ومجامع علمی و پژوهشی بین المللی و برتر جهان و بهره گیری از توانمندیهای دانشمندان و نخبگان ایرانی در جهان و فراهم کردن فرصتهای مطالعاتی مناسب در داخل و خارج کشور
13. تأمین و پرداخت بخشی از هزینه های ثبت جواز امتیاز علمی پتنت در سطح ملی و بین المللی و ایجاد تمهیدات و تسهیلات لازم برای انتشار آثار مفید علمی آنان

ماده 151 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1394-1390):

1. به منظور حمایت از سرمایه گذاری خطرپذیر در صنایع نوین به دولت اجازه داده می شود بخشی از سرجمع کل تسهیلات اعطائی سالانه به بخشهای خصوصی و تعاونی که در قالب اعتبارات وجوه اداره شده برای صنایع نوین در بودجه های سالانه منظور می شود شامل سود و کارمزد تسهیلات اعطائی را مورد بخشودگی قراردهد.

آئین نامه اجرائی این بند مشتمل بر تعریف دامنه شمول صنایع نوین و دستورالعمل بخشودگی به پیشنهاد مشترک وزارت صنایع و معادن، معاونت، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون ظرف شش ماه پس از ابلاغ این قانون به تصویب هیأت وزیران می رسد.

2. عنوان صندوق “حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک” به صندوق “حمایت از صنایع نوین” تغییر می یابد. اساسنامه صندوق مزبور به تصویب مجلس شورای اسلامی می رسد.

نقشه جامع علمی کشور

راهبردها و اقدامات ملی متناسب با راهبردهای کلان توسعۀ علم و فناوری در کشور عبارتند از:

راهبرد کلان 1:
اصلاح و انسجام بخشیدن به ساختارها و نهادهای علم و فناوری و هماهنگ سازی نظام تعلیم و تربیت در مراحل سیاستگذاری و برنامه ریزی کلان

راهبرد ملی 7:
ساماندهی نظام تأمین مالی توسعه علم و فناوری

اقدام ملی 17:
حمایت از ایجاد و توسعه بهنگام منایع نهادهای مالی نظام علم و فناوری و نوآوری، از جمله صندوقهای سرمایه گذاری خطرپذیر، صندوقهای توسعه فناوری، شرکتهای تامین سرمایه و بانکهای توسعه فناوری و نوآوری

اقدام ملی 18:
ایجاد بازار فرابورس موسسات و شرکتهای دانش بنیان و حمایت از ورود آنها به بازار بورس

اقدام ملی 19:
ایجاد شبکه هماهنگی و همکاری فعالیتهای مالی بین نهادهای تامین مالی علم و فناوری

روش کار سرمایه گذاران خطرپذیر

1. انتخاب طرح
این بخش مسئولیت جستجوی طرح، بررسی طرح‌های پیشنهادی به شرکت و در نهایت انتخاب طرح و ایده مناسب که پتانسیل سرمایه‌گذاری را داشته باشد به عهده دارد. پس از انتخاب طرح باید یک برنامه سرمایه‌گذاری شامل میزان بودجه مورد نیاز و زمان‌های تزریق آن به طرح آماده شود.

2. بخش تأمین مالی
وی سی فرم‌ها اغلب توانایی پرداخت تمام منابع سرمایه‌گذاری را به تنهایی ندارند و در این راه سعی می‌کنند علاقه‌مندان به این نوع سرمایه‌گذاری را با خود همراه کنند مانند: افراد ثروتمند، صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های وقف، سازمان‌های خیریه، بانک‌ها و …
3. بخش مدیریت شرکت‌های نوپا
این قسمت از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که در این مرحله، سرمایه‌گذار از ﻃﺮﯾﻖ حضور درﺟﻠﺴﺎت ﻫﯿﺎت ﻣﺪﯾﺮه شرکت‌، کمک به جذب نیروی انسانی متخصص،کمک به برنامه‌ریزی‌های استراتژیک شرکت‌، رصد و ارزیابی فعالیت‌های شرکت، ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺖ آﻏﺎز و ادامه می‌دهد. اﯾﻦ فعالیت‌ها ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ﺑﺨﺶ ﻧﻈﺎرت را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ که در نهایت موجب توانمندسازی شرکت‌ می‌شود. ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﺑﺴﯿﺎری از سرمایه‎‌گذاران خطرپذیر ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی این مرحله، ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺟﻬﺖ اﻓﺰودن ارزش ﺑﻮده و ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﯽ ﻣﺰﯾﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﺮای ﯾﮏ سرمایه‌گذارﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﻨﺪ.
4. بخش خروج از سرمایه‌گذاری
این قسمت نیاز به افرادی دارد که با شرکت‌ها و افراد زیادی ارتباط داشته باشند همچنین نحوه ورود و پذیرش شرکت‌ها به بورس و نحوه واگذاری سهام را بدانند، تا بهترین سیاست برای واگذاری سهام شرکتی را که در آن سرمایه‌گذاری کرده اند را اتخاذ نموده تا بتوانند به بهترین نحو سهام خود را نقد کنند.

سرمایه گذاری خطرپذیر توسط صندوق نوآوری و شکوفایی

در صورتی که شرکتی به سرمایه گذار جهت تزریق سرمایه به صورت مشارکتی نیاز داشته باشد می تواند از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی برای مشارکت در طرح، اقدام نمایند. صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای آیین نامه و اهداف خود و به منظور حمایت از شرکت های دانش بنیان اقدام به مشارکت به صورت خطرپذیر در طرح ها می نماید.

در اینجا می توانید متن قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان را مطالعه نمایید.

معاونت اعطا کننده سرمایه گذاری خطر پذیر در صندوق نوآوری و شکوفایی

در صندوق نوآوری و شکوفایی معاونت های متعددی وجود دارد که هر کدام وظایفی را عهده دار هستند. این معاونت ها در راستای اهداف کلان صندوق مشغول به حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان می باشند. معاونت های صندوق نوآوری و شکوفایی عبارتند از:

1. معاونت نوآوری
2. معاونت سرمایه گذاری
3. معاونت توسعه و پشتیبانی
4. معاونت تسهیلات و تجاری سازی
5. معاونت برنامه ریزی

برای سرمایه گذاری در طرح ها و همچنین سرمایه گذاری خطرپذیر، معاونت سرمایه گذاری عهده دار مسائل و پیشبرد کار می باشد.
ریاست معاونت توسعه و پشتیبانی: آقای دکتر دباغیان
معاون معاونت توسعه و پشتیبانی: آقای مهندس عباسی
کارشناسان معاونت توسعه و پشتیبانی:

• خانم مهندس سجادیان
• آقای مهندس حسینی
• خانم مهندس جمشیدی
• آقای مهندس غلاملو
• آقای مهندس اسدزاده
• آقای مهندس نجمی
• آقای مهندس هاشمی

حداکثر میزان سرمایه گذاری در طرح ها توسط صندوق نوآوری و شکوفایی

صندوق نوآوی و شکوفایی با توجه به بودجه اولیه و سالیانه خود، از نظر منابع مالی، کمبودی نداشته و می تواند برای طرح ها و شرکت های دانش بنیان تا میزان لازم سرمایه گذاری نماید.
با توجه به آنکه بستر ها و زیرساخت های این نوع حمایت در صندوق نوآوری و شکوفایی به تازگی تدوین و آماده سازی شده اند، هنوز به تعداد فراوان از این نوع همایت ارائه نشده است. ولی شرکت هایی بوده اند که با ارائه طرح توجیهی مناسب و روشن، چند ده میلیارد تومان نیز با صندوق نوآوری و شکوفایی وارد شراکت شده و طرح آنان مورد پذیرش واقع شده است.

شرایط طرح جهت سرمایه گذاری توسط صندوق نوآوری و شکوفایی

صندوق نوآوری و شکوفایی مواردی را برای بررسی طرح ها مد نظر دارد که آنها را در ادامه می آوریم:

• طرح ارائه شده باید از سوی یک شرکت دانش بنیان باشد. زیرا که صندوق نوآوری و شکوفایی بنا بر اساسنامه خود،  تنها می تواند به شرکت های دانش بنیان ارائه خدمت نماید.
• طرح ارائه شده باید از سوی یک شرکت دانش بنیان باشد. زیرا که صندوق نوآوری و شکوفایی بنا بر اساسنامه خود، تنها می تواند به شرکت های دانش بنیان ارائه خدمت نماید.
• طرح ارائه شده باید از نظر صرفه اقتصادی، مقرون به صرفه باشد. یعنی IRR طرح از نرخ مورد انتظار سرمایه گذار (صندوق نوآوری و شکوفایی) که حدود 35 تا 40 درصد است، بیشتر باشد.
• طرح باید به خوبی تبیین شده باشد و جزئیات آن نیز در گزارش های ارائه شده به صندوق نوآوری و شکوفایی آمده یاشد.
• زیرساخت های طرح و یا حتی مقدمات آن آماده سازی شده باشد.
• مدیریت شرکت و معاونین ایشان، توان مدیریتی لازم برای انجام طرح را داشته باشند.
• نیروهای انسانی متخصص برای انجام پروژه در شرکت متقاضی حاضر باشند.
• بازار طرح، ریسک های بازار، رقبا و محصول های مکمل و جانشین آن به خوبی بررسی شده باشد.
• برنامه فروش و عرضه محصول مشخص باشد.
• پیشرفت طرح دارای گانت چارت بوده و به ریز مشخص باشد که در چه زمانی باید چه فعالیت هایی انجام گردد.
• طرح ارائه شده از نظر مالی دارای برنامه ریزی بوده تا مشخص باشد که چه زمانی، چه میزان و به چه منظور باید در طرح سرمایه گذاری کرد.
• طرح مورد نظر از نظر SWOT بررسی شده باشد، این بدان معناست که نقاط قوت و ضعف داخلی شرکت به خوبی و شفاف ارائه شده باشد و هم فرصت ها و تهدیدهایی که از خارج از شرکت متوجه پیشبرد طرح است به خوبی تبیین شده باشد.

فرآیند ارائه درخواست سرمایه گذاری به صندوق نوآوری و شکوفایی

همانطور که پیش از این بیان شد، شرکت ها و افرادی که خواهان سرمایه گذاری توسط صندوق نوآوری و شکوفایی می باشند، باید در قالب شرکت های دانش بنیان اقدام نمایند.
برای ثبت درخواست، کافیست نامه را به عنوان شرح درخواست خود به صندوق نوآوری و شکوفایی فکس نمایید و با شماره تلفن 42170000 تماس حاصل نمایید و فکس درخواست خود را اعلام نمایید تا موضوع در آن نهاد پیگیری شود.
طرح شما در ابتدا در دبیرخانه صندوق نوآوری و شکوفایی وارد شده و در بخش پذیرش بررسی می گردد. شرکت های دارای طرح برای سرمایه گذاری به معاونت سرمایه گذاری ارجاع شده و در آنجا یکی از کارشناسان عهده دار موضوع درخواست شرکت می شود و موارد را پیگیری می کند. پس از مشخص شدن کارشناس پرونده، آنرا به کارگزاران مورد اعتماد صندوق نوآوری و شکوفایی جهت بررسی های میدانی و تکمیل طرح نویسی ارجاع می دهند. پس از دریافت اطلاعات توسط کارگزاری قرار بررسی حضوری شرکت متقاضی، گذاشته می شود. پس از بررسی محصولات از دید فنی و بازار، شرکت را از دید مالی و حقوقی نیز ارزیابی می کنند و در نهایت گزارشی توسط کارگزار نوشته شده و تسلیم صندوق می شود. پس از مطالعه کارشناس مربوطه در صندوق نوآوری و شکوفایی، جلسه پیش دفاع به برگزار می شود.
پس از بررسی موضوع در جلسه پیش دفاع و عرضه نتیجه ارزیابی به شرکت متقاضی، اگر اعتراضی به رای صندوق و کارگزار وجود داشت، بررسی می گردد و در صورت نیاز موارد در جلسات متعدد بررسی می شود و در نهایت در بخش پیش دفاع، نتیجه گیری و جمعبندی مشخص می شود. پس از پیش دفاع جلسه اصلی در کمیته صندوق تشکیل می شود. حاضرین در این جلسه اعضای هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی می باشند و پس از بررسی نهایی مصوبه ای حاضر می شود که در آن شروط، وثایق، شیوه پرداخت تسهیلات، عامل پرداخت و ناظر پرونده مشخص می شود.
پس از مصوبه، مبلغ مورد تصویب به شرکت متقاضی پرداخت شده و در ازای آن سهام به صندوق نوآوری و شکوفایی منتقل می شود.
فرم کاربرگ سرمایه گذاری را می توانید از اینجا دانلود نمایید.
الزامات انعقاد قرارداد با صندوق نوآوری و شکوفایی را می توانید از اینجا دانلود نمایید.

سایر نهادهایی که به صورت خطر پذیر سرمایه گذاری می کنند

• • انجمن صنفی کارفرمایی صندوق ها و نهادهای سرمایه گذاری خطرپذیر
  • صندوق های پژوهش و فناوری مستقر در استان ها
  • صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع نوین
  • صندوق ها در پارک های علم و فناوری کشور
  • صندوق تحقیق و توسعه صنایع و معادن
  • صندوق سرمایه گذاری نانو تکنولوژی
  • صندوق حمایت از پژوهشگران کشور
  • صندوق پژوهش و فناوری شریف
  • موسسه توسعه فناوری نخبگان
  • صندوق توسعه فناوری ایرانیان
  • صندوق مالی توسعه تکنولوژی
  • صندوق صنایع نوین
  • بانک مسکن

برای مطالعه بیشتر در این باره و آشنایی بهتر با سرمایه گذاری خطر پذیر، می توانید از فایل های زیر استفاده نمایید:
تحقیقی در رابطه با بررسی صنعت سرمایه گذاری خطرپذیر / تدوین شده توسط معاونت علمی ریاست جمهوری
سرمایه گذاری مخاطره آمیز و تامین مالی نوآوری