دانش بنیان شدن شرکت های نرم افزاری
شرکت های دانش بنیان حوزه نرم افزار
به طور خلاصه، فرایند دریافت گواهی دانش بنیان شامل ارائه یک محصول یا خدمت از جانب شرکت و ارزیابی این محصول از جانب معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای تعلق یافتن تأییدیه می باشد. در حوزه هایی مانند پزشکی، تجهیزات پیشرفته و… که خروجی تولیدی شرکت به صورت یک محصول فیزیکی نمود پیدا می کند، این تعریف مشکل خاصی به وجود نمی آورد. اما بحث محصولات نرم افزاری نیازمند دیدگاه متفاوتی خواهد بود. لذا شرکت های تولیدکننده نرم افزار که متقاضی دریافت تأییدیه هستند در موقعیت ویژه ای قرار می گیرند. مشخصاً در این حوزه نیز، کلیت فرایند ارزیابی از جانب معاونت علمی همچنان ثابت است و می توان این فرایند را به طور کامل در صفحه ارزیابی دانش بنیان ما مشاهده کرد.
چه شرکت هایی در این حوزه دانش بنیان می شوند؟
حوزه نرم افزار، فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان شاخه های محصولات دانش بنیان جزو گسترده ترین مباحث است، بنابراین دسته بندی محصولاتی که در این حوزه از نظر معاونت علمی قابل تأیید هستند هم شامل تعداد بسیار زیادی محصول با ویژگی های متنوع و کاربری های متفاوت می شود. با این وجود، مجموعه ای از ویژگی های مشترک وجود دارند که باید در تمامی این محصولات مشاهده شود. این ویژگی ها شامل موارد زیر هستند:
تولید در شرکت: اولین اصل مهم در حوزه نرم افزار بومی بودن تولید و توسعه نرم افزار مورد نظر است. شرکت های متقاضی نباید برای توسعه نرم افزار خود از یک نمونه نرم افزار متن باز (open source) استفاده کرده باشند و تمامی فرایند رشد محصول باید در خود شرکت و توسط پرسنل فنی آن صورت پذیرفته باشد. کدنویسی، بررسی و رفع نواقص نیز باید در تمام مراحل در شرکت انجام شده باشد.
به کارگیری فناوری سطح بالا (high tech): محصول باید از سطح فناوری بالایی برخوردار باشد که آن را اصطلاحاً (های تک) می نامند. محصول باید برای تجهیزات در حال استفاده و برای کاربری مدرن توسعه یافته باشد و قادر باشد نیاز کنونی پلتفرم هدف خود را مرتفع کند. محصولاتی که برای تجهیزات از رده خارج شده یا سیستم های بیش از حد قدیمی توسعه یافته باشند قادر نیستند گواهی دانش بنیان دریافت کنند.
تکمیل بودن: این ویژگی به طرح اولیه محصول برمیگردد. زمانی که متقاضی درخواست دریافت گواهی دانش بنیان را مطرح می کند، باید تمامی ماژول های مد نظر محصول تکمیل شده باشند و محصول عملاً در مرحله ای قرار داشته باشد که بتوان آن را به یک مشتری بالقوه عرضه کرد. بعد از ثبت نام در سامانه دانش بنیان، شرکت ها قادر نخواهند بود برای تکمیل نرم افزار خود و رفع نواقص از معاونت، زمان اضافی درخواست کنند و در صورتی که محصول ارائه شده به ارزیاب فاقد توانایی های ذکر شده در مدارک و اطلاعات باشد، از سوی معاونت علمی رد می شود.
با توجه به این ویژگی ها، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دسته بندی زیر را برای محصولات نرم افزاری در نظر گرفته اند:- برنامه های کاربردی: این نوع از برنامه ها همان طور که از نام آنها پیداست، در محیط های مختلف استفاده دارند. از میان محصولاتی که در این شاخه پیش از این تأییدیه دانش بنیان را دریافت کرده اند می توان به نرم افزارهای محتوا محور (تحلیل، آنالیز و مدیریت محتوا)، نرم افزارهای مختص سامانه های کاربردی سازمانی (مانند سامانه های ERP)، نرم افزارهای بانکی و فین تک، نرم افزارهای مبتنی بر اینترنت اشیا و M2M، پلتفرم های کسب و کار و انواع شبیه سازها (مانند موتورهای شبیه سازی) اشاره نمود.
- پلتفرم ها (سکوها): این قبیل نرم افزارها که بر روی مدیریت و تحلیل داده تمرکز می کنند نیز قابلیت دانش بنیان شدن دارند. سامانه های مبتنی بر داده های مکانی (مانند سیستم مدیریت ناوگان حمل و نقل، سامانه های نظارت محیطی، سامانه های مکان یابی و آمایش سرزمینی و ابزارهای DevOps) همگی جزو نرم افزارهایی هستند که در این حوزه پتانسیل دانش بنیان شدن را دارا هستند.
- زیرساخت: این مجموعه از محصولات شامل تمامی نرم افزارهایی است که با زیرساخت سیستم های گسترده و کلان ارتباط دارند. مثال های این دسته از نرم افزارها شامل نرم افزارهای زیرساخت شبکه، زیرساخت مخابرات، نرم افزارهای ذخیره سازی، مدیریت پردازش فیزیکی و مجازی، نرم افزارهای مدیریت نقاط انتهایی و نرم افزارهای جامع زیرساخت (مانند HPC و VPS) می باشند.
گواهی دانش بنیان در این حوزه چه تسهیلاتی ارائه می کند؟
بخشی از تسهیلاتی که شرکت های دانش بنیان در حوزه نرم افزار دریافت می کنند مختص محصولات فیزیکی است. طبیعتاً شرکت های تولیدکننده نرم افزار نیازی به این قبیل برنامه های حمایتی ندارند. اما تعداد بالا و تنوع قابل توجه برنامه های حمایتی دانش بنیان، قادر است پاسخگوی نیاز این شرکت ها در زمینه های دیگر نیز باشد، زمینه هایی مانند:
- تسهیلات معافیت مالیاتی محصولات دانش بنیان
- اعطای امریه سربازی به شرکت دانش بنیان
- استقرار دفاتر شرکت در کاربری های مسکونی تهران
- تسهیلات توسعه بازار
- تخفیف و حق اضافه پخش در آگهی های صدا و سیما
- استفاده از بودجه پژوهشی دستگاه های اجرایی
- تسهیلات صندوق توسعه ملی
- حضور در نمایشگاه های داخلی و خارجی و راه اندازی نمایشگاه های دائمی
این تسهیلات تنها بخشی از تسهیلاتی است که به شرکت های دانش بنیان حوزه نرم افزار تعلق می گیرد و بسیاری از این شرکت ها می توانند از طریق فهرست خدمات دانش بنیان موارد مناسب تری برای فرایند عملیاتی خود پیدا کنند.
روند دانش بنیان شدن این شرکت ها به چه شکل است؟
روند دانش بنیان شدن این شرکت ها شامل ثبت نام در سامانه daneshbonyan.ir و ارائه مدارک و مستندات مربوط به فرایند ایجاد و توسعه نرم افزار مورد نظر متقاضی است. بعد از دریافت این مدارک، ابتدا معاونت علمی آنها را از غربال اولیه عبور داده و در صورت تکمیل بودن مدارک، یک ارزیاب از طریق کارگزاری های همکار به شرکت اختصاص می دهد. این ارزیاب که در زمینه مورد ادعای شرکت متخصص است، وظیفه بررسی محصول و تطبیق ویژگی های آن با مدارک ارائه شده را بر عهده می گیرد و به سه طریق ارتباط تلفنی، جلسات آنلاین و مراجعه حضوری با شرکت ارتباط برقرار می کند. گزارش ارسالی ارزیاب به معاونت علمی و مدارک ارسال شده پیش از آن، زیربنای نظر سردبیری فنی و ممیزی را تشکیل می دهند که در مراحل بعدی به بررسی محصول می پردازند. در نهایت، در صورتی که محصول دارای ویژگی های مورد نظر تشخیص داده شود، معاونت علمی درخواست شرکت را تأیید کرده و شرکت متقاضی به شرکت دانش بنیان تبدیل می شود.
نتیجه گیری
شبکه دانش بنیان ایران، به عنوان یکی از با سابقه ترین شرکت های مشاوره در این حوزه افتخار دارد تا با در اختیار گرفتن برترین کادر کشور، متشکل از ارزیابان با تجربه و همچنین متخصیص حوزه های فعالیتی، اقدام به ارائه خدمات در حوزه اخذ گواهی دانش بنیان را در دستور کار خود قرار داده است. یکی از مهم ترین اقدامات این مجموعه، ارائه خدمات متنوع دانش بنیان در حوزه نرم افزار و آی تی است، از این رو از شرکت ها و تولید کنندگان نرم افزار دعوت می شود تا پیش از هر گونه اقدام در خصوص اخذ این گواهی ها و به منظور تسهیل در امر دریافت، با مشاورین ما در ارتباط باشند. به طور باید گفت که شرکت های فعال در این حوزه نیز می توانند با طی کردن فرایند هایی منحصر به فرد، از گواهی دانش بنیان نرم افزار و تسهیلات این حوزه بهره مند شوند.