تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی
وقتی که شما قرار باشد اقدام به استفاده از خدمات و تسهیلات نمایید، یعنی یک سری تسهیلات شامل حالتان است که میتوانید از طریق آنها بعضی از خدمات را راحتتر دریافت کنید. خدمات مربوط به تسهیلات صندوق در واقع اقداماتی را شامل میشود که شما از طریق تامین منابع مالی یا ضمانتی مورد نیاز از طریق شرکتهای دانش بنیان میتوانید آنها را به انجام برسانید. در این مبحث قرار است که راجع به تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی اطلاعات کافی در اختیارتان قرار داده شود. چنانچه میخواهید با این نوع تسهیلات آشنایی بیشتری پیدا کنید، این قسمت را از دست ندهید. شما میتوانید با مراحل استفاده از تسهیلات این صندوقها آشنا شوید و بدانید که دقیقاً باید چه پروسهای را طی کنید.
تعریف تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی چیست؟
خیلی از شما فقط نام آن را شنیدهاید اما نمیدانید که دقیقاً باید چگونه از این تسهیلات بهرهمند شوید یا اینکه اصلاً این تسهیلات چه چیزهایی هستند. اگر بخواهیم یک تعریف دقیق در مورد آنها ارائه دهیم، باید گفت تسهیلات خدمات صندوق نوآوری و شکوفایی شامل یک سری خدمات میشود. خدماتی که مربوط به سرمایهگذاری، ضمانتنامه و توانمندسازی در حوزههای مختلف است. فرض کنید که شما به تازگی یک شرکت یا موسسه تاسیس کردهاید.
باید درخواست دهید که قصد دارید از تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی استفاده کنید. سپس این درخواست شما توسط کارگروه مورد ارزیابی قرار میگیرد. اگر متخصصان تشخیص دهند که صلاحیت لازم را برای دریافت تسهیلات به عنوان یک شرکت دانش بنیان دارید؛ حتماً این خدمات را به شما ارائه میدهند. در نتیجه میتوانید از حمایتهای این صندوق بهرهمند شوید.
راهنمای کلی که باید برای درخواست تسهیلات در نظر بگیرید
زمانی که میخواهید از تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی بهرهمند شوید، باید راجع به آن اطلاعات کافی داشته باشید. خدماتی که این تسهیلات در اختیار شما میگذارند، شامل مجموعهای از خدمات میشود. مجموعهای از خدماتی که برای تامین منابع مالی مورد نیاز است یا گاهی اوقات قرار است از طریق آنها منابع ضمانتی برای بعضی از شرکتهای دانش بنیان تامین گردد.
در واقع شما میتوانید از طریق تسهیلات اقدام به دریافت انواع وامها کنید: وامهایی که شامل وام ترجیحی و قرض الحسنه میشود. همچنین میتوانید از کاربرد آن ها استفاده کنید. انواع کاربرد آنها شامل سرمایه ثابت و سرمایه در گردش است. با وجود آنها میتوانید اقدام به لیزینگ یا دریافت انواع ضمانتنامه کرده تا کارتان درست و اصولی پیش برود.
مراحل کامل دریافت تسهیلات
اگر قصد دارید از تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی بهرهمند شوید، باید بدانید که چه مراحلی را در پیش دارید و آیین نامه و قوانین تاسیس شرکت دانش بنیان را به خوبی بدانید.
مراحلی که باید برای انجام این کار در پیش بگیرید؛ خیلی گسترده هستند. در نتیجه راحتتر میتوانید تصمیم بگیرید که باید به انجام چه اقداماتی بپردازید تا کارتان راحتتر باشد و همه چیز درست و اصولی پیش برود. مراحلی که باید انجام دهید؛ شامل موارد زیر است:
پذیرش درخواست شما
اولین کاری که برای تسهیلات باید به انجام برسانید، این است که درخواست خود را اعلام کنید. تا زمانی که شما درخواست خود را اعلام نکرده باشید، هیچ اقدامی درست صورت نمیگیرد. باید تمامی اطلاعات که با شرکت مرتبط است را اعلام کنید. همچنین باید مستندات و درخواست را ارائه داده باشید. مستنداتی که ارائه میدهید، باید به طور کامل تحویل داده شوند. همچنین باید کاربرگ مهر را امضا شده هم تحویل بگیرید و آنها را به صندوق ارسال بفرستید.
ارزیابی درخواست
قبل از اینکه پذیرش درخواست برای شما انجام شود، باید به طور کامل مورد بررسی قرار بگیرد. تمام اطلاعاتی که از خودتان ارائه دادهاید، به صورت جزئی بررسی میشود. تمامی طرحهای مربوط به مستندات به صورت کارشناسی شده بررسی خواهد شد. در نتیجه شما میتوانید با در نظر گرفتن جوانب مختلف، طرح را به صورت جدی پیگیری کنید.
اگر قرار باشد طرح به تصویب برسد، آن را به کمیته مربوطه ارسال میکنند؛ کمیته مربوط به شرکت دانش بنیان است و تمامی خدمات در آنجا انجام میشود. این ارزیابی ممکن است به صورت داخلی باشد یا اینکه شانستان بزند و به صورت بیرونی تجربهاش کنید. زمانی که به خدمات به صورت بیرونی مورد بررسی قرار بگیرد، یعنی کارگزاران صندوق آن را انجام میدهند.
پروسه مربوط به تصویب
مرحله سوم برای تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی این است که کار شما به پروسه تصویب برسد. فرایند تصویب کمی متفاوت است. شما باید یک گزارش اعتباری از طرح داشته باشید. همچنین تسهیلات پیشنهادی خود را ارائه دهید. سپس این درخواست توسط اعضای کمیته مورد بررسی قرار میگیرد. وقتی که به کمیته میرسد، یعنی یک مرحله اصلی را پشت سر گذاشته است و احتمال پذیرش آن افزایش پیدا میکند. این طرح توسط حوزه متولی ارزیابی خواهد شد و سپس از آن دفاع میکنند. در نهایت مصوبه صادر میگردد و شما میتوانید آن را از طریق معاونت به شرکت ابلاغ کنید.
عقد قرارداد
مورد دیگری که باید به عنوان یک مرحله اصلی آن را در نظر گرفت که در تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی حتماً باید انجام شود، عقد قرارداد است. وقتی که مرحله قبلی را پیش میبرید و مصوبه صادر میشود؛ شما وارد فرایند عقد قرارداد خواهید شد. بعد از اینکه پروندهها را تکمیل میکنید، پیوستها و وثیقهها به طور کامل ارائه میشوند و دیگر مسائل حقوقی مربوطه مورد بررسی قرار میگیرد. در نتیجه طرفین باید امضای قرارداد را انجام دهند و خیالتان راحت خواهد بود که کارتان پیش خواهد رفت و قرارداد به طور کامل بسته شده است.
پرداخت و نظارت
برای ثبت شرکت دانش بنیان یا اصلاً اقدامات مربوط به تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی شما حتماً به این مرحله میرسید. اگر قرار باشد که برای پرداخت اول هیچ شرطی تعیین نگردد، بعد از اینکه شما قرارداد را امضا میکنید، پرداخت اول باید طبق تایید معاونت انجام شود. اگر هم قرار باشد این اقدامات چند مرحلهای شود، یعنی پرداخت شما هم به صورت چند مرحلهای انجام خواهد شد و سپس فرایند و پروسه مربوط به نظارت برای تایید وارد مراحل بعدی خواهد شد.
بازپرداخت یا وصول مطالبات
مورد دیگری که حتماً باید به آن توجه کنید، این است که بعد از اینکه کار مربوط به پرداخت به اتمام میرسد، هنوز هم شما باید یک سری اقدامات را انجام دهید. دوره تنفس مطابق با مصوبه است که در این مرحله مورد توجه قرار میگیرد. یعنی شما باید بازپرداخت را دقیقاً مطابق با چکهای اخذ شده انجام دهید و اقدام به دریافت تسهیلات کنید.
** اگر تمامی مراحل بالا را به درستی و با دقت پیش بروید، مطمئن باشید که تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی به شما اهدا خواهد شد و شما میتوانید از تمامی خدمات بهرهمند باشید. با رعایت مراحل بالا قطعاً کارتان به صورت اصولی و دقیق پیش خواهد رفت. **
نحوه و چگونگی ارائه تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی
زمانی که میخواهید از این تسهیلات استفاده کنید، باید بدانید که نحوه ارائه آنها چگونه است. بعد از اینکه مراحل بالا را طی کردید، باید راجع به این مطلب هم اطلاعات داشته باشید.
این تسهیلات به صورت قرضالحسنه میان مدت ارائه میشود. یعنی قبل از اینکه تولید صنعتی اتفاق بیفتد، به شما ارائه خواهد شد. در واقع میتوانید از طریق آن اقدام به خرید سهام شرکتها یا موسسه دانش بنیان هم کنید.
البته انواع دیگری هم وجود دارد. مثلاً خیلی از افراد برای ثبت اختراع به سراغ استفاده از این تسهیلات میروند و سقف مالی که تسهیلات قرض الحسنه به آنها تعلق میگیرد؛ ۴۰۰ میلیون ریال است که باید در مدت زمان ۳۶ ماهه با سود ۴ درصد آن را پس دهند.
تاریخچه تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی
حال میخواهیم بدانیم که اصلاً چرا چنین تسهیلاتی به وجود آمده و تاریخچه و پیشینه آن چیست. قوانین مربوط به حمایت از شرکتهای مختلف و موسسات دانش بنیان باعث شده که چنین تسهیلاتی ارائه شود. این قوانین اعلام میکند زمانی که قرار است ثبت شرکت دانش بنیان اتفاق بیفتد یا قرار است یک تجاریسازی انجام شود یا افراد میخواهند اختراعات و نوآوری های خود را به ثبت برسانند، باید از یک سری مزایا بهرهمند شوند.
طبق اصل ۱۲۳ و اصل ۴۴ در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده، چنین قانونی باید وجود داشته باشد تا افراد بتوانند در زمینه نوآوریهای مختلف خدمات خود را راحتتر ارائه دهند. این آیین نامه در ۲۱ آبان سال ۱۳۹۱ به تصویب رسیده است. تصویب آن از طریق هیئت وزیران انجام شده است. طبق ماده ۵ که در این قانون وجود دارد و در اواخر ۱۳۹۱ پایه گذاری شده، در واقع قرار است از حوزههای دانش بنیان حمایت شود. هدف صندوق این است که یک نهاد توسعهای به وجود بیاورد تا بتواند از فناوریهای برتر و دانش بنیانها در کشور حمایت کند و از این طریق رونق اقتصادی را به وجود بیاورد.
همه چیز درباره سرمایه صندوقهای نوآوری و شکوفایی
سرمایهای که داخل این صندوقها وجود دارد و قرار است به عنوان تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی شناخته شود، باید طبق قوانین خاص تعیین گردد. یعنی طبق قوانین مختلف سرمایه اولیه این صندوقها ۳۰ هزار میلیارد ریال بود که قرار بود کم کم آن را افزایش دهند. یعنی قرار بود که هر سال نیم درصد از بودجه عمومی کل کشور به این صندوقها پرداخت شود که البته تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است. این صندوقها از لحاظ حقوقی به عنوان یک صندوق کاملاً مستقل شناخته میشوند و به هیچ وزارتخانه، دستگاه و هیچ سازمانی در کشور وابستگی ندارند. خیلیها به اشتباه تصور میکنند سرمایهای که داخل این صندوق وجود دارد، مرتبط با وزارت علوم تحقیقات و فناوری یا اقتصاد دانش بنیان یا معاونت علمی است. در صورتی که به هیچ کدام از این موارد وابستگی ندارد. تقریبا از اواخر سال ۱۳۹۵ این صندوق را به عنوان موسسه عمومی غیردولتی به حساب آوردند و طرح آن هم توسط هیئت وزیران به تصویب رسید.
تسهیلات مربوط به صندوقهای پژوهش و فناوری
یکی از مهمترین انواع تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی مربوط به تسهیلات صندوقهای پژوهش و فناوری است. طبق قانون حمایتی که بالاتر برایتان توضیح داده شد، این تسهیلات مربوط به موسسات و شرکتهای دانش بنیان میشود. یعنی قرار است شما یک سری از منابع را به صندوقهای پژوهش و فناوری اختصاص دهید تا از این طریق بتوانید کار آنها را رونق ببخشید که می توانید با مراجعه به سایت اصلی با استفاده از این لینک مشاهده کنید.
در واقع باید یک سری از عوامل با این تسهیلات مطابقت داشته باشند؛ مثلاً سابقه تاسیس شرکت، عملکرد و اعتبارسنجی آنها از قبل مورد بررسی قرار میگیرد تا تصمیم گرفته شود که میخواهند چنین تسهیلاتی را ارائه دهند یا خیر.
صندوقهایی که مربوط به پژوهش و فناوری است، توسط قانون اساسی به آنها پرداخت میگردد. در واقع این خدمات میتواند شامل ارائه تسهیلات باشد یا اینکه افراد نیاز به صدور ضمانتنامه داشته باشند یا بخواهند سرمایهگذاری ریسکپذیر را در چهارچوب اساسنامه صندوقهای مختلف به انجام برسانند.
نکتهای که باید به آن اشاره کرد، این است که خدمات مالی که به شرکتهای دانش بنیان ارائه میشود، برای محصولات غیر دانش بنیان، برای استارتاپها و همچنین شرکتهای فناور غیر دانش بنیان هیچ اشکالی ندارد.
تسهیلات مربوط به شرکتهای دانش بنیان
بالاتر که راجع به تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی صحبت کردیم. چندین بار هم نام شرکتهای دانش بنیان را آوردیم و این دو مسئله را به یکدیگر ربط دادیم اما هنوز خیلی از شما در مورد این شرکتها اطلاعات کافی ندارید. شرکتهای دانش بنیان شرکتهایی هستند که از طریق آنها قرار است اختراعات و نوآوریها به ثبت برسد.
این نوآوریها میتواند در زمینه فناوریهای برتر باشد یا اینکه به امور دیگر مربوط شود. شرکتهایی که در ایران به عنوان دانش بنیان شناخته میشوند، به عنوان موسسه فعالیت میکنند که یک سری پارامترهای خاص و مشخص از لحاظ سیستم فنی و مالی دارند. در واقع آینهنامههای مختلفی برای آنها وجود دارد.
قبل از اینکه این شرکتها تاسیس شود، باید از طریق این آیین نامهها مورد ارزیابی دانش بنیان و بررسی قرار بگیرند. صلاحیت شرکتها باید به طور کامل بررسی گردد تا مسئولین متوجه شوند که آیا این شرکتها به عنوان دانش بنیان گزینه خوبی هستند یا نه.
مزایای استفاده از تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی
زمانی که شما تصمیم میگیرید به عنوان یک شرکت دانش بنیان از این تسهیلات استفاده کنید، مزایای زیادی شامل حالتان خواهد شد. این مزایا فقط مربوط به مسایل مالی نیست، بلکه یک سری دیگر از خدمات هم به شما ارائه میگردد که شاید تا قبل از این به آنها اشاره نشده باشد. مزایایی که شامل حالتان خواهد شد، شامل موارد زیر است:
- اگر بتوانید طبق قانون؛ کارتان را پیش ببرید و از این تسهیلات بهرهمند شوید، تا مدت ۱۵ سال از پرداخت عوارض مالیات، سود بازرگانی، عوارض صادراتی و همچنین حقوق گمرکی کاملاً معاف هستید.
- پرداخت کردن کل هزینه تولید یا بخشی از این هزینه یا یا استفاده از نوآوریها و فناوریها از طریق وام بدون بهره یا کم بهره به صورت بلند مدت یا کوتاه مدت، تماماً طبق قواعد و عقود شرعی انجام خواهد شد.
- اولویت با استقرار واحدهای پژوهشی و بعد؛ فناوری و بعد از آن مهندسی است. بعد از آن واحدهای تولیدی و موسسات دانش بنیان مورد بررسی قرار میگیرند تا بتوانند تسهیلات را دریافت کنند.
با دریافت این تسهیلات میتوانید یک پوشش بیمهای کاملاً عالی و مناسب داشته باشید. همین باعث میشود که سطح خطرپذیری تا حد زیادی کاهش پیدا کند و شما بتوانید در شرایط مناقصه برای شرکتهای دانش بنیان وضعیت خوبی را تجربه کنید.
اهداف تسهیلات صندوقهای نوآوری و شکوفایی
زمانی که قرار است شما از تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی استفاده کنید، احتمالاً میدانید که مزایای زیادی شامل حالتان خواهد شد اما شاید به طور دقیق از اهداف این صندوقها اطلاعات نداشته باشید.
طبق قوانین حمایت از شرکتهای دانش بنیان، صندوقی که به عنوان صندوق نوآوری و شکوفایی شناخته میشود، کاملاً وابسته به شورای عالی علوم تحقیقات و فناوری است. یعنی تمامی این اقدامات باید به طور کامل زیر نظر این شورا باشد. اهدافی که در این صندوقها مورد بررسی قرار میگیرد، باید مربوط به تجاریسازی، نوآوریها، شکوفاسازی، اختراعات و کاربردی کردن دانش فنی باشد. یعنی قرار است که تسهیلات قرض الحسنه و بدون اخذ هرگونه تضمین به آنها ارائه گردد:
منابع مالی که در صندوقها وجود دارد، نیز شامل موارد زیر است:
- کمکهای دولت سرمایهگذاری اشخاص حقیقی
- سرمایهگذاری شرکتهای وابسته
- اعتبارات درج شده در بودجه سالانه
- سرمایه گذاری نهادهای عمومی غیردولتی و شهرداریها و همچنین شرکتهای وابسته و تابع
بانکها هم قادر هستند که بخشی از این منابع را به عنوان تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی تامین کنند. از لحاظ تامین مالی خیالتان راحت باشد که از سومین سال به بعد باید نیم درصد از منابع بودجه عمومی برای کمک به این صندوق در نظر گرفته شود که طبق لایحه مربوط به این بودجه است و بالاتر هم به آن اشاره کردیم. تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است اما اگر چنین قانونی رعایت شود مطمئناً به نفعتان خواهد بود.
اهدافی که میتوانیم برای این صندوقها به طور مختصر بیان کنیم، شامل موارد زیر است:
- ساخت زیرساختها و اعمال سیاستگذاریهای مختلف
- هدایت کار برای کاربردی کردن دانشها و همچنین تجاریسازی نوآوریها.
- ایجاد، گسترش، تقویت و حمایت از شرکتهای دانش بنیان در بخش خصوصی و تعاونی از طریق حمایت مالی و پشتیبانی.
- توسعه و ایجاد شبکههای مخصوص به صندوقها و شرکتهای سرمایهگذاری که شامل شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر میشوند.
- مشارکت مستقیم ریسک پذیرها برای پروژهها و طرحهای نوآورانه و فناوریهای شرکتهای دانش بنیان در بخش تعاونی و خصوصی.
- مشارکت با سرمایههای خطرپذیر خارجی.
- حمایت سرمایههای مردمی بانکی و دولتی به طرف فناوری و همچنین صنایع پیشرفته.
چشم انداز صندوق نوآوری و شکوفایی
زمانی که صحبت از تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی میشود، همه ما میدانیم که وجود آن میتواند به اهداف شرکتهای مختلف از جمله شرکتهای دانش بنیان تا حد زیادی کمک کند اما سوال اینجاست که چشم انداز این صندوقها چیست. یعنی در آینده چه اهدافی را به عنوان چشم انداز برای آن تعیین کردهاند. چشم انداز این صندوقها شامل توسعه و تحقق اقتصاد در شرکتهای دانش بنیان است. یعنی قرار است سهم بیشتری در اقتصاد کلان کشور در نظر گرفته شود.
همچنین قرار است اقتصاد ملی که در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد، شکوفاسازی شود. از طرفی چشم انداز دیگر مربوط به کسب جایگاه اول برای اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان در منطقه به حساب میآید.
مورد بعدی اینکه قرار است برای جامعه ارزش آفرینی صورت بگیرد. این ارزش آفرینی میتواند از طریق توسعه فرهنگ کارآفرینی و همچنین نوآوری اقتصاد بر پایه فناوری و صنایع پیشرفته باشد.
جمعبندی
بهرهبندی از تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی نیازمند این است که شما از قبل اطلاعات کافی را در این باره داشته باشید. خیلی از شما فقط نام این صندوقها را شنیدهاید اما نمیدانید که دقیقاً وجود آنها چه فوایدی میتواند داشته باشد و تا چه حد میتواند در بهبود کار دانش فناوری و توسعه طرحهای اصولی و همچنین ثبت اختراعات مختلف تاثیرگذار باشد. ما در این بخش به طور کامل راجع به تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی صحبت کرده و اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دادیم.
اکنون میدانید که اهداف این تسهیلات چیست، چه مراحلی برای اخذ آنها وجود دارد، یا اینکه چه چشم اندازی برای این صندوقها در نظر گرفته شده است. همچنین راجع به شرکتهای دانش بنیان و سرمایه موجود در این صندوقها صحبت کردیم و اطلاعات کافی را در اختیارتان قرار دادیم. نکته مهم اینجاست قبل از اینکه اقدام به گرفتن این تسهیلات کنید یا بخواهید مراحل آن را پیش ببرید؛ از قبل خوب در مورد آن مطالعه کنید.
در حقیقت با کسب اطلاعات در این زمینه و در پیش گرفتن مراحل بالا قطعاً میتوانید کارتان را روی روال پیش ببرید و به حدی برسید که مطمئن باشید میتوانید از تسهیلات بهرهمند شوید. البته که این تسهیلات هم یک سری اولویتها دارد که در این مقاله برایتان توضیح دادیم اما به هر حال اگر در حال تاسیس شرکت دانش بنیان یا استعلام دانش بنیان هستید یا میخواهید از خدمات مربوط به دانش بنیانها بهرهمند شوید، مطمئن باشید که این تسهیلات میتواند تا حد زیادی به شما کمک کند و باعث شود که کارتان را خیلی سریعتر رونق ببخشید.
برخی از سوالات متداول
در این بخش به تعدادی از سوالات متداول شما در زمینه تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی پاسخ خواهیم داد.
آیا این تسهیلات شامل شرکتهای سرمایهگذاری خطر و ریسکپذیر هم میشود؟
بله. شما با بهرهبرداری از این تسهیلات میتوانید سرمایهگذاری شرکتهای خطرپذیر را هم انجام دهید.
آیا تسهیلات صندوق نوآوری میتواند برای شرکتهای دانشبنیان بخش خصوصی هم مفید باشد؟
بله. بخشی از اهداف این شرکت این است که اقدام به تقویت و گسترش کرده یا به ساخت شرکتهای دانش بنیان در بخش خصوصی و تعاونی کمک کند.
آیا میتوان از خدمات مالی شرکتهای دانش بنیان برای محصولات غیر دانش بنیان استفاده کرد؟
بله. استفاده از آنها برای محصولات غیر دانش بنیان و استارتاپها هیچ مشکلی نخواهد داشت.