رشد درآمدی شرکت های دانش بنیان
اشتغال زایی شرکت های دانش بنیان
اشتغال ایجاد شده توسط شرکت های دانش بنیان و خلاق از ۱۲۷ هزار نفر در در سال ۱۳۹۶ با افزایش تقریبی سالانه بیش از ۲۰ هزارنفری، به بیش از ۱۹۱ هزار نفر در سال ۱۳۹۹ رسیده است.
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هر سال گزارشی با عنوان پایش و ارزیابی تحقیق و توسعه، تجاری سازی و نوآوری منتشر می کند که نتایج آن نشان دهنده وضعیت صعودی شاخص های علم و فناوری است.
هدف از انجام پایش و ارزیابی علم و فناوری در کشور ارائه تصویری روشن از وضعیت این حوزه است تا با استفاده از نتایج آن با برنامه ریزی درست و دقیق برای گسترش زیست بوم فناوری و نوآوری گام برداریم.
منابع مالی علم، فناوری و نوآوری، دستاورد اقتصادی شرکت های خلاق و دانش بنیان، دستاوردهای اقتصادی بخش علم، فناوری و نوآوری و محیط و چارچوب نهادی محورهای کلیدی این گزارش هستند که هر یک بخش هایی را دارند.
محور منابع مالی شامل شاخص های هزینه کرد در تحقیق و توسعه و آموزش، محور دستاوردهای اقتصادی شامل میزان درآمد شرکت های دانش بنیان و خلاق و مستقر در پارک ها و مراکز رشد، میزان اشتغال زایی این بنگاه ها و صادرات آن ها و محور محیط و چارچوب نهادی شامل شاخص های حوزه مالکیت فکری است.
درآمد شرکت های دانش بنیان
در زیر با برخی شاخص های کلیدی این گزارش آشنا می شویم.
شاخص سهم هزینه کرد تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی به عنوان مهمترین شاخص حوزه تحقیق و توسعه روند افزایشی داشته است و از ۰.۲۵درصد در سال ۱۳۹۲ به ۰.۸۳ در سال ۱۳۹۶ و ۰.۸۸درصد در سال ۱۳۹۸ رسید که بهبود مستمر و قابل ملاحظه ای است. آمار این شاخص توسط مرکز آمار ایران و برگرفته از نتایج پیمایش تحقیق و توسعه منتشر می شود.
از آنجا که هدف محوری سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه خلق ثروت و توسعه اقتصادی است، سهم بخش کسب وکار از هزینه‌کرد تحقیق و توسعه به عنوان معیار مهمی در کشورهای توسعه یافته مورد توجه است که از ۲۵درصد در سال ۱۳۹۶ به ۳۳ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است. مرجع داده این شاخص پیمایش مرکز آمار ایران است که هر دو سال یکبار توسط این مرکز انجام می شود.
همچنین شاخص کلیدی دیگر در این گزارش، حجم درآمد شرکت های دانش بنیان و خلاق است که در محور دستاوردهای اقتصادی قرار دارد. درآمد این شرکت ها از ۳۶۶ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۶ به ۸۵۷ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۸ افزایش پیدا کرده که ۱۳۰درصد رشد را نشان می دهد. مرجع داده این شاخص ستاد فناوری های نرم و هویت ساز و مرکز شرکت ها و موسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است.
شاخص های اقتصاد دانش بنیان
تعداد اشتغال ایجاد شده توسط شرکت های دانش بنیان و خلاق نیز به عنوان یکی از شاخص های کلیدی حوزه اقتصاد دانش بنیان است که روند آن در قالب شاخص تعداد شاغلان بنگاه های دانش بنیان در گزارش مورد اشاره قرار می گیرد. اشتغال ایجاد شده توسط شرکت های دانش بنیان و خلاق از ۱۲۷هزار نفر در در سال ۱۳۹۶ با افزایش تقریبی سالانه بیش از ۲۰ هزار نفری، به بیش از ۱۹۱ هزار نفر در سال ۱۳۹۹ رسیده است.
تعداد درخواست های ثبت شده برای ثبت اختراع (پتنت)، علامت تجاری و طرح های صنعتی و همچنین تعداد اختراعات ثبت شده (پتنت)، علامت های تجاری و طرح های صنعتی ثبت شده توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از دیگر شاخص های کلیدی در گزارش معاونت علمی و فناوری است. در این شاخص ها به طور کلی، ایران روندی صعودی را در سال های اخیر تجربه کرده است و از حیث تعداد در اکثر این شاخص ها در رتبه های بالایی (زیر ۲۰) در دنیا قرار دارد.
واقعی سازی، به روزرسانی و ساماندهی نظام آمار و اطلاعات علم، فناوری و نوآوری نیازمند تداوم و گسترش همکاری و تعامل همه نهادهای ذیربط حوزه علم، فناوری و نوآوری با دستگاه های متولی تولید و منتشرکننده آمار و اطلاعات است. مرکز آمار ایران، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان توسعه تجارت، گمرک جمهوری اسلامی و سازمان برنامه و بودجه از جمله سازمان های کلیدی در زمینه هستند.