خودکفایی در تولید پکر نفتی
چیستی محصول
در نگاه اول، افرادی که از جزئیات فرآیند استخراج نفت و گاز از چاه ها باخبر نباشند تصور می کنند چنین عملیاتی چندان دشوار یا پیچیده نیست و آن را با استخراج آب مقایسه می کنند. اما بهتر است بدانید که چاه های نفت و گاز برای عملکرد بهینه خود نیازمند گستره وسیعی از محصولات و ادوات مختلف با کاربردهای متفاوتند که الزام استفاده از آنها جزئی از استانداردهای این حوزه تلقی می شود. یکی از این محصولات پکر نام دارد. این محصول که در داخل چاه تعبیه می گردند، اساساً برای ایمن سازی لوله کشی خروج سیالات از چاه و هدایت بهتر نفت و گاز از طریق این مسیر خروجی طراحی می شود، اما کاربردهای دیگر آن جلوگیری از برگشت سیال به پایین، حمایت از وزن لوله کشی، کمک به بهبود نرخ جریان چاه، جلوگیری از فرسایش و زنگ زدگی قطعات و… می باشد.
با توجه به اهمیت این محصول، خودکفایی در تولید آن اهمیت بسیار بالایی دارد. در همین راستا با همت یک شرکت دانش بنیان و با حمایت ستاد توسعه فناوری نانو امروز این امر محقق شده است.
بومی سازی
جمال ارغوانی هادی، مدیرعامل شرکت دانش بنیان تولیدکننده این محصول گفت: «ما در این شرکت به تولید پکرهای درون چاهی کاربردی در حوزه نفت و گاز پرداختیم. پکرهای ما مبتنی بر قطعات الاستومری است؛ الاستومرها در چاه ها به دلیل دمای بالا و شرایط سخت با چالش هایی روبرو هستند و در نتیجه نمی توانستیم هر الاستومری را به کار در درون چاه های نفت بکار بگیریم. برای رسیدن به الاستومری که جوابگوی این شرایط چاه باشد، به سراغ فناوری‌نانو رفتیم.»
وی در ادامه گفت: «کل فرآیند طراحی، توسعه و تولید این پکرها در شرکت انجام شد و روی یک حلقه چاه به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج کاملا قابل قبول بود و مورد تایید مسئولان شرکت ملی مناطق نفت جنوب قرار گرفت.»
وی افزود: «از این رو همکاری میان این شرکت دانشگاهی و شرکت ملی مناطق نفت جنوب تداوم یافت و از این پکرها در ۲۲ حلقه از چاه ها استفاده شده که مزایایی نظیر ایمن سازی چاه یا جلوگیری از هرز رفتن را به همراه داشته است.»
شرکت مذکور با یک شرکت نفتی قراردادی منعقد کرده که قرار است ۱۰۰ پکر را خریداری کند. از آنجایی که فناوری تولید این پکرها در انحصار چند شرکت آمریکایی است، تولید آن ها به صورت بومی در داخل کشور یک پیروزی برای صنعت نفت ایران به حساب می آید. ارزش این پکرها در بازار بین المللی در مجموع ۵ میلیون دلار برآورد می شود که با تولید داخلی این پکرها از خروج ارز از کشور جلوگیری شده است.