موسسه مطالعات ومدیریت جامع وتخصصی جمعیت کشور

معرفی موسسه مطالعات ومدیریت جامع وتخصصی جمعیت کشور

جمعیت و پویایی آن آثار و پیامدهای متعدد و مهمی برای هر کشور یا منطقه بدنبال دارند که مستلزم برنامه‌ریزی و سیاستگذاری است. بدون شناخت عمیق و تخصصی از تحولات جمعیتی و  ویژگیها و ساختار آن، تدوین سیاستهای جمعیتی مؤثر و پایدار نیز میسر نیست. از اینرو، جمعیت‌شناسان و محققین جمعیتی نقش عمده‌ای در انجام تحقیقات و پژوهش‌های هدفدار علمی، مسئله محور و کاربردی جمعیتی دارند. ایجاد و توسعه بستر پژوهشی و نهادینه کردن تحقیقات جمعیتی می‌تواند زمینه‌ای برای جذب محققین و پژوهشگران جمعیتی به منظور انجام تحقیقات و همکاری‌های پژوهشی را فراهم نماید، و امکان انتقال نتایج پژوهشی به سیاستهای جمعیتی در کشور را تسهیل نماید و این کار موسسه مطالعات ومدیریت جامع وتخصصی جمعیت کشور است.

در پاسخ به نیازهای پژوهشی کشور و منطقه در زمینه مسائل و مباحث تخصصی جمعیت، مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه به عنوان یکی از مراکز پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۷۷ پا به عرصه وجود نهاد که تا بحال تحقیقات جمعیتی متعدد و ارزشمندی به کشور و جامعه علمی عرضه نموده است. مرکز فوق در سال ۱۳۹۲ به موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور تبدیل و تغییر نام یافت.

فعالیت های پژوهشی موسسه مطالعات ومدیریت جامع وتخصصی جمعیت کشور

فعالیت‌های پژوهشی موسسه در حوزه جمعیت و توسعه، جمعیت؛ منابع و محیط‌زیست، جمعیت و  سلامت، خانواده، ازدواج، و تحولات باروری؛ مهاجرت و شهرنشینی، نیروی انسانی و اشتغال توسط شش گروه پژوهشی در قالب دو پژوهشکده انجام می‌پذیرد. این مؤسسه تنها مؤسسه پژوهشی در سطح کشور است که با انجام تحقیقات گسترده و نشر کتاب‌ها وگزارش‌های تحقیقاتی متعدد در حوزه‌های مختلف جمعیت، مشارکت در تدوین سیاست‌های جمعیتی و همچنین مشارکت در سمینارها و همایش‌های ملی و بین‌المللی جمعیت ایفای نقش می‌کند. با عنایت به اهمیت یافتن مباحث جمعیتی در کشور و ابلاغ سیاست‌های جمعیتی توسط مقام معظم رهبری، این مؤسسه رسالت مهمی در شناخت موضوعات جمعیتی و همکاری در تدوین برنامه‌های جمعیتی به عهده دارد.

مأموریت و چشم انداز موسسه مطالعات ومدیریت جامع وتخصصی جمعیت کشور

چشم انداز

ساختار سازمانی

مطالعات تطبیقی و بین‌رشته‌ای

گروه مطالعات تطبیقی و بین‌رشته‌ای با مأموریت انجام مطالعات بنیادی، توسعه‌ای و کاربردی در سطح ملی و منطق‌های درباره موضوعات و مسائل جمعیتی مرتبط با مسائل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و تاریخی و بررسی روابط متقابل آن‌ها با یکدیگر و ارائه سیاست‌ها و برنامه‌های لازم جهت ساماندهی مسائل از سال ۱۳۸۹ شکل گرفت. بخشی از مطالعات پیش‌رو در این گروه به روش‌ها و مدلسازی آماری در جمعیت‌شناسی می‌پردازد. هدف از انجام این فعالیت‌ها توسعه و کاربرد روش‌ها و مدلسازی آماری در تجزیه و تحلیل مباحث جمعیتی مانند باروری، مرگ و میر و مهاجرت است. اهم فعالیت‌ها در این بخش به شرح ذیل است:

فهرست مطالعات

• اجرای طرح‌های پژوهشی با هدف بررسی و ارائه روش‌های عملی ممکن برای کاهش خطاهای نمونه‌گیری و غیرنمونه‌گیری در آمارگیری‌ها و به‌طور کلی ارائه راهکارهایی برای افزایش بهره‌وری طرح‌های آمارگیری در مباحث جمعیتی.
• مطالعه و بررسی روش‌های نوین آماری در برآورد پارامترها و مدلسازی مباحث جمعیتی.
• مطالعه و بررسی روش‌های پیشرفته تحلیل بقا و ایجاد جداول عمر.
• ارائه مشاوره آماری مورد نیاز سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف کشور در زمینه اجرای طرح‌های پژوهشی در مباحث جمعیتی.
• انجام مشاوره‌های و تبادل تجربیات علمی و اجرایی با واحدهای دانشگاهی، مراکز پژوهشی، انجمن‌ها و شخصیت‌های علمی در مباحث جمعیتی.

برنامه جامع تحقیقاتی گروه:

به دلیل ضعف کمی و کیفی مطالعات موجود در زمینه روش‌شناسی در حوزه جمعیت، عدم استفاده از روش‌های پیشرفته آماری در تجزیه و تحلیل داده‌های جمعیت، عدم وجود منابع تخصصی پیشرفته مدون و جامع در حوزه روش‌شناسی مطالعات جمعیتی و کمبود کتب دانشگاهی در زمینه جمعیت‌شناسی ریاضی و تحلیل جمعیت‌شناختی، گروه مطالعات تطبیقی و بین‌رشته‌ای برنامه جامع تحقیقاتی زیر که به تصویب شورای پژوهشی موسسه رسیده، را در دستور کار خود قرار داده و فعالیت‌های پژوهشی خود  در پنج سال آینده را در چارچوب این برنامه  انجام می‌دهد:

• مدلسازی و روشهای پیشرفته آماری در جمعیت شناسی: مجری این برنامه خانم‌ها دکتر مهسا سعادتی و دکتر آرزو باقری است و با هدف معرفی و توسعه روش‌های مدلسازی و برآورد پارامترهای جمعیتی؛ توسعه و بکارگیری روش‌های نمونه‌گیری سازوار در جوامع نادر، پنهان و پراکنده و معرفی و توسعه روش‌های پیشرفته تحلیل بقا و ایجاد جداول عمر انجام خواهد شد.

مطالعات خانواده، ازدواج و طلاق

گروه مطالعات خانواده از سال ۱۳۹۱ با مأموریت گسترش تحقیقات در حوزه خانواده، و با هدف شناخت عمیق تحولات اجتماعی و جمعیتی خانواده، شناخت وضعیت موجود خانواده و درک تحولات کمی و کیفی آن، بررسی رفتارها و تمایلات باروری، ارائه خدمات پژوهشی و مشاوره‌ای به سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان در حوزه خانواده تشکیل شد. این گروه در تلاش است تا با انجام مطالعات بنیادی، توسعه‌ای و کاربردی در سطح ملی و منطقه‌ای، راهکارهای مناسب در راستای تشکیل خانواده، حفظ سلامت و تحکیم بنیان آن، سلامت و تحکیم بنیان خانواده ارائه نماید. فعالیت‌های این گروه شامل انجام تحقیقات کاربردی و توسعه‌ای حوزه خانواده، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، جلب حمایت و مشارکت با سایر، نهادها، گروه‌ها و مؤسسات پژوهشی ذیربط می‌باشد.

محورهای مطالعاتی و تحقیقاتی گروه: تغییرات خانواده، ازدواج، طلاق؛ تحولات باروری، رفتارها و تمایلات باروری؛ روابط زوجین

برنامه جامع تحقیقاتی گروه:

بر اساس رسالت‌ها، ماموریت‌ها و اهداف موسسه و همچنین سیاستهای جمعیتی ابلاغی مقام معظم رهبری در  خصوص بالندگی و پویایی جمعیت و تحکیم بنیان خانواده، گروه مطالعات خانواده، ازدواج و طلاق دو برنامه جامع تحقیقاتی که به تصویب شورای پژوهشی موسسه رسیده را به شرح زیر دستور کار خود قرار داده و تلاش می‌کند فعالیت‌های پژوهشی خود را پیرامون این دو برنامه به انجام رساند:

• باروری پایین در ایران: علل، پیامدها و الزامات سیاستی:

  مجری این برنامه خانم دکتر حجیه بی‌بی رازقی نصرآباد است. با توجه به تجربه باروری زیر سطح جانشینی از سال ۱۳۷۹ در ایران، مباحثی در خصوص تغییر سیاست‌های جمعیتی و افزایش باروری در سال‌های اخیر مطرح شد. در همین راستا در سیاست‌های جمعیتی ابلاغی مقام معظم رهبری نیز موضوع افزایش باروری مورد توجه قرار گرفته است.

موفقیت سیاست‌های جدید در زمینه افزایش باروری نیازمند درک عمیق از علل و پیامدهای باروری پایین در کشور می‌باشد. به همین دلیل یکی از برنامه‌های تحقیقاتی گروه خانواده متمرکز بر باروری پایین در جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. اهداف این برنامه عبارت است بررسی تغییرات خانواده با تکیه بر ارزش‌ها و رفتارهای فرزندآوری، شناخت عوامل مؤثر بر باروری پایین و ارائه نتایج به سیاستگزاران، ارائه راهکارهای مناسب برای تحقق بند ۱ سیاست‌های جمعیتی ابلاغی مقام معظم رهبری (ارتقاء پویایی، بالندگی و جوانی جمعیّت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی)

• بررسی روابط و پیوندها در خانواده و پیامدهای جمعیت‌شناختی آن:
  

  مجری این برنامه خانم دکتر فاطمه مدیری است. خانواده واحد اولیه هر اجتماعی است و تغییر و تحولات اجتماعی و وقایع جمعیتی در بستر خانواده به وقوع می‌پیوندد. هر تغییری در خانواده می‌تواند در آینده‌ای نزدیک یا دور منجر به تغییرات جمعیت شناسی گردد، از اینرو شناخت خانواده از ابعاد مختلف لازم و ضروری می‌باشد. در راستای شناخت وضعیت موجود ابعادی از خانواده ایرانی، و ارائه پیشنهاداتی به منظور  تحکیم و پایداری خانواده یکی از برنامه‌های جامع تحقیقاتی گروه خانواده بررسی روابط و پیوندها در خانواده و پیامدهای جمعیت‌شناختی آن است. اهداف این برنامه عبارت است شناخت روابط و پیوندهای اعضای خانواده ایرانی، بررسی روند تحول خانواده در موضوعات مورد مطالعه، پیش بینی و آینده نگری خانواده ایرانی، بررسی رابطه میان پیوندهای خانوادگی با تغییرات جمعیتی

جمعیت، محیط زیست و توسعه پایدار

گروه پژوهشی جمعیت، محیط زیست و توسعه پایدار از سال ۱۳۷۷ با هدف انجام مطالعات بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای در سطح ملی و منطقه‌ای درباره موضوعات جمعیتی، محیط زیست و توسعه پایدار و روابط متقابل آن‌ها با یکدیگر شکل گرفت. بر این اساس، مطالعه پیامدهای تغییر کمی و کیفی در جمعیت و محیط زیست و ارتباط آن با محقق شدن توسعهٔ پایدار در جامعه از اهداف اصلی این گروه است.

همچنین در این گروه، سعی بر آن است تا تغییرات فرهنگی و اقتصادی در ایران و پیامدهای این تغییرات در تحولات جمعیتی مورد توجه قرار گیرد. در همین رابطه ابعاد اقتصادی و فرهنگیِ رفتارهای جمعیتی و پیامدهای آن مورد کنکاش قرار خواهد گرفت. در رابطه با جمعیت و توسعه پایدار شهری و روستایی نیز، مطالعهٔ پایداری اجتماعات محلی و پیوندهای شهری و روستایی دیگر حوزهٔ مورد بررسیِ این گروه را تشکیل می‌دهد. بنابراین فعالیت‌های این گروه شامل انجام تحقیقات کاربردی و مطالعات تطبیقی و مروری در حوزه‌های مذکور، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، جلب حمایت مؤسسات پژوهشی ذیربط در خارج از مرکز و انجام پژوهش‌های میان‌رشته‌ای با سایر گروه‌ها می‌باشد.

برنامه جامع تحقیقاتی گروه:

گروه پژوهشی جمعیت، محیط زیست و توسعه پایدار دو برنامه جامع تحقیقاتی زیر را که به تصویب شورای پژوهشی موسسه رسیده است، برای پنج سال آینده در دستور کار خود قرار داده است و در تلاش است فعالیت‌های خود را در چارچوب این برنامه‌ها به انجام برساند:

• بسترهای اقتصادی و فرهنگیِ رفتارهای جمعیتی؛
  

  مجری این برنامه دکتر عادل عبدالهی است. به دلیل کمبود مطالعات آکادمیک در خصوص کاربرد جامعه شناسی اقتصادی در مطالعات جمعیتی، تغییر درالگوی مصرف و پیامدهای جمعیتی آن در بین خانواده‌های ایرانی و تاکید سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغ شده توسط مقام معظم رهبری مبنی بر ارتقای کیقیت زندگی، توانمندسازی جوانان در تأمین هزینه‌های زندگی و تحکیم بنیان خانواده انجام این برنامه ضرورت دارد. به منظور دستیابی به اهداف برنامه جامع، انجام تحقیقاتی پیرامون ابعاد اقتصادی و فرهنگیِ رفتارهای جمعیتی، بررسی نحوهٔ تعامل متغیرهای فرهنگی و اقتصادی در رفتارهای جمعیتی، بررسی تحولات فرهنگی- اقتصادی و تغییرات جمعیتی ضروری است.

• مهاجرت‌های روستایی، پیوندهای شهری و روستایی و پایداری اجتماعات محلی:

  مجری این برنامه دکتر ولی‌اله رستمعلی‌زاده است. امروزه یکی از مسائل مهم فراروی جامعهٔ روستایی، مهاجرفرستی بی‌رویه و تخلیه روستاها و مناطق مرزی و کم تراکم کشور است. با خروج مهاجران از روستا، نیروی کار روستا و در نتیجه تولید روستایی کاهش می‌یابد و همین امر باعث ناپایداری روستایی می‌گردد. آمار روستانشینی نشانگر دو واقعیت تاحدودی مربوط به هم است.

اول این که عدم توسعهٔ روستایی بر سیل مهاجرت و تخلیهٔ روستاها افزوده و ناپایداری روستایی را تقویت می‌کند. دوم، اکثر روستاها و شهرستای ایران دارای جمعیت مهاجری قابل توجهی در شهرهای بزرگ هستند. در اینجاست که ضروری است که اولاً از تخلیه روستاها و مناطق کم تراکم جلوگیری نمود و در ثانی از پتانسیل‌های مهاجران در توسعه مبدأ سود جست. از دیگر ضروریات مهم و کاربردی و سیاست‌گذارانه این برنامه تاکید بندهای ۹، ۱۰، ۱۱ و ۱۲ سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی مقام معظم رهبری است که در آن تاکید به حفظ و جذب جمعیت در مناطق روستایی، کم تراکم و مناطق مرزی شده و همچنین بازتوزیع فضایی و جغرافیایی جمعیت و همچنین استفاده از پتانسیل‌های مهاجران اشاره شده است. از این رو اهداف کلی این برنامه انجام تحقیقاتی در دو حوزه مهاجرت‌های روستایی و پایداری اجتماعات محلی و پیوندهای روستا – شهری می‌باشد.

جمعیت، منابع، اشتغال و بهره‌وری

گروه جمعیت، منابع، اشتغال و بهره‌وری از سال ۱۳۷۷ با هدف توسعه دانش و پژوهش در زمینه شناخت مسائل نوظهور و مرتبط با موضوع جمعیت، منابع، اشتغال و بهره‌وری و توانمندسازی جمعیت در سن کار، شکل گرفته است. از اهداف این گروه انجام پژوهش‌های توسعه‌ای وکاربردی و پاسخگویی به نیازهای تحقیقاتی درحوزه جمعیت، منابع، اشتغال و بهره‌وری نیروی انسانی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و جلب حمایت و مشارکت با سایر گروه‌ها و مؤسسات پژوهشی ذیربط خارج از مرکز می‌باشد.

کمک به تحقق اهداف و مأموریت‌های پژوهشی و توسعه علمی موسسه، انجام پژوهش‌های توسعه‌ای وکاربردی با استفاده از روش‌ها وتکنیک‌های پیشرفته علمی به روز، مشارکت علمی در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی مرتبط با توسعه منابع انسانی درسطح ملی، پاسخگویی به نیازهای تحقیقاتی درحوزه جمعیت، منابع، اشتغال و بهره وری  نیروی  انسانی و اولویت بندی انجام آنها با مشارکت و تعامل مجامع علمی و مراجع تصمیم ساز و برنامه‌ریز کلان کشور، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و جلب حمایت و مشارکت باسایر گروه‌ها و اساتید و پژوهشگران متعهد، برجسته و علاقه مند در این حوزه و نیز توسعه همکاری‌های پژوهشی و علمی در سطح ملی و  بین‌المللی در چارچوب اهداف و رسالت‌های موسسه از اهداف راهبردی گروه به شمار می‌آیند.

برنامه جامع تحقیقاتی گروه:

عنوان برنامه جامع تحقیقاتی گروه برای پنج سال آینده که به تصویب شورای پژوهشی رسیده، پویایی جمعیت و تحولات نیروی کار و اشتغال در ایرانمی‌باشد. مجری این برنامه آقای نادر مطیع حق‌شناس است.

جمعیت، بهداشت و تنظیم خانواده

گروه جمعیت، بهداشت و تنظیم خانواده با مأموریت توسعه، ساماندهی و حمایت از تحقیقات و آموزش در حوزه مسائل سلامت جمعیت شامل مرگ و میر و سلامت باروری در سال ۱۳۷۷ تأسیس شد. در راستای مأموریت و چشم انداز پنج ساله موسسه از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸، اهداف راهبردی گروه عبارتند از:

• توسعه کمی و کیفی تحقیقات جمعیتی در  حوزه سلامت باروری در سطح ملی و منطقه‌ای در  سه حوزه
  ۱. رفتارهای باروری جنسی، ۲. سلامت باروری – جنسی و ۳. سلامت، مرگ و میر و طول عمر
• شناخت عمیق وضعیت سلامت باروری- جنسی در ایران در گروه‌های مختلف جمعیت شامل جمعیت جوان
• توسعه ظرفیت‌ها و توان پژوهشی در انجام تحقیقات با کیفیت در حوزه‌های پژوهشی گروه
• ایجاد و توسعه ظرفیت در جهت جذب منایع مالی تحقیقاتی برون سازمانی  مرتبط با حوزه‌های گروه
•  توسعه و گسترش همکاری تحقیقاتی و آموزشی  با دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی خارج  و داخل کشور

محورهای مطالعاتی و تحقیقاتی گروه:

شامل بهداشت باروری و جنسی، سلامت باروری و جنسی، رفتارهای باروری – جنسی، اچ ای وی، ایدز و بیماری‌های مقاربتی؛ سلامت، مرگ و میر و طول عمر
برنامه جامع تحقیقاتی گروه:  بر اساس بند ششم سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در اردیبهشت ۱۳۹۳، مبنی بر “ارتقا امید زندگی، تأمین سلامت و تغذیه سالم جمعیت و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، بویژه  اعتیاد، سوانح، آلودگی‌های زیست محیطی و بیماری‌ها“ برنامه جامع تحقیقاتی گروه که به تصویب شورای پژوهشی موسسه رسیده است، به شرح زیر است:

توسعه تحقیقات بهداشت و رفتارهای باروری و جنسی جوانان در ایران:

مجری این برنامه خانم دکتر فریده خلج آبادی فراهانی می‌باشد. فعالیت‌های گروه جمعیت، بهداشت و تنظیم خانواده در پنج سال آینده در چارچوب این برنامه خواهد بود. با توجه به روند افزایشی انتقال اچ ی وی از طریق تماس جنسی بخصوص در جوانان، افزایش سن ازدواج، توجه ناکافی جمعیت شناسان به تغییرات رفتارهای باروری و جنسی جوانان قبل از ازدواج در سال‌های اخیر و همچنین تاثیرات بالقوه آن بر تمایل به ازدواج، باروری و سلامت جمعیت جوان در ایران، وجود گزارشات متعدد و متناقض و بعضاً“ غیر قابل استناد از شیوع رفتارهای جنسی قبل از ازدواج و کمبود شواهد مبتنی بر تحقیقات جامع و علمی در خصوص بهداشت باروری و جنسی و رفتارهای مرتبط با آن در قبل از ازدواج، برنامه جامع تحقیقاتی گروه را ضروری می‌سازد.

در این راستا برنامه جامع تحقیقاتی اهداف زیر را دنبال می‌کند: بررسی تحقیقات موجود در زمینه سلامت و رفتارهای باروری و جنسی جوانان در ایران و کشف نیازهای تحقیقاتی در سطح ملی، تولید شواهد علمی کمی و کیفی از وضعیت رفتارهای باروری (استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، حاملگی ناخواسته و سقط) و جنسی (تماس جنسی، تعدد شرکای جنسی، محافظت از بیماری‌های مقاربتی و اچ آی وی) در جوانان در سطح ملی؛ بررسی تاثیرات تغییرات رفتارهای باروری و جنسی قبل از ازدواج بر سایر متغیرهای جمعیتی و سلامت جمعیت؛ ارائه بازخورد به سیاستگذارن سلامت برای ارتقا سطح سلامت جوانان

مهاجرت، شهرنشینی و توزیع فضایی جمعیت

با توجه به روند رو به رشد شهرنشینی و نیز حجم وسیع مهاجرت‌های داخلی و خارجی در کشور این گروه از سال ۱۳۸۹ به منظور مطالعه و تحقیق در زمینه مهاجرت‌های داخلی، خارجی و شهرنشینی در ایران و سایر مناطق جهان و ارائه راهکارهای مؤثر جهت برنامه‌ریزی و ساماندهی شهرنشینی و روندهای مهاجرتی داخلی، خارجی در کشور شکل گرفته است. فعالیت‌های این گروه شامل انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی در زمینه مهاجرت و شهرنشینی، همکاری با سازمان‌های دخیل در جمع‌آوری داده‌ها مهاجرت و سیاست‌گذاری در زمینه شهرنشینی و مهاجرت‌های داخلی و خارجی. ترجمه و تألیف کتاب‌های پایه و کاربردی در حوزه مهاجرت و شهرنشینی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و در نهایت جلب حمایت و مشارکت سایر گروه‌ها و مؤسسات پژوهشی ذیربط خارج از مرکز در انجام فعالیت‌های پژوهشی مشترک می‌باشد.

برنامه جامع تحقیقاتی گروه:

عنوان برنامه جامع تحقیقاتی گروه برای پنج سال آینده که به تصویب شورای پژوهشی موسسه رسیده است، ساختار مهاجرت در ایران، ابعاد، فرآیندها و تعیین‌کننده‌ها است. مجری این برنامه دکتر محمود مشفق است. گروه مهاجرت، شهرنشینی و توزیع فضایی جمعیت در پنج سال آینده در چارچوب این برنامه فعالیت خواهد کرد. ضعف جدی در زمینه داده‌ها و روش‌های تحلیل مهاجرت، فقدان مطالعات دقیق در زمینه مهاجرتهای داخلی و خارجی با استفاده از الگوها و مدلهای جمعیتی انجام این برنامه تحقیقاتی را در گروه مهاجرت، شهرنشینی و توزیع فضایی جمعیت ضروری ساخت.

در همین راستا برنامه فوق با هدف گسترش و توسعه مطالعات جمعیتی در زمینه  مهاجرت داخلی در کشور، شناخت سطوح و جریانات مهاجرتی در کشور،  تحلیل و تبیین نقش این گونه مهاجرتها در تحولات اقتصادی و اجتماعی مناطق مختلف، بسترسازی علمی جهت سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در زمینه مهاجرت و شهرنشینی در کشور، کمک به اجرایی نمودن سیاست‌های کلی نظام در زمینه جمعیت و مهاجرت بویژه بندهای ۹ تا ۱۲ سیاست‌های جمعیتی انجام می‌شود.

کتابخانه

معرفی کتابخانه

کتابخانه موسسه از سال ۱۳۸۲ با هدف پشتیبانی فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی موسسه از طریق تأمین نیازهای اطلاعاتی اعضای هیأت علمی، کارشناسان و سایر کاربران و ارتقاء سطح علمی جامعه استفاده‌کننده فعالیت خود را در حوزه‌های تخصصی موسسه آغاز نمود. در حال حاضر فعالیت‌های کتابخانه شامل گزینش، فراهم‌آوری منابع و سازماندهی و دسترس‌پذیر کردن منابع بوده و در راستای اهداف بلندمدت کتابخانه برای نیل به مرجعیت و تبدیل‌شدن به یکی از مراکز تخصصی منابع علمی در حوزه جمعیت‌شناسی حرکت نموده و آماده ارائه خدمات به مراجعه‌کنندگان می‌باشد. در حال حاضر کتابخانه موسسه زیر نظر معاونت پژوهشی اداره می‌شود و مسئولیت آن بر عهده سرکار خانم یادگاری می‌باشد.

اهداف و وظایف

هدف؛
گردآوری منابع علمی و اشاعه اطلاعات در جهت تقویت و ارتقاء برنامه‌های پژوهشی و آموزشی در راستای اهداف و رسالت‌های موسسه

• فراهم آوردن کردن منابع علمی چاپی و الکترونیکی مورد نیاز برنامه‌های پژوهشی و آموزشی
• سازماندهی منابع به منظور تسهیل در امر دسترسی مراجعان
• راهنمایی مراجعان برای یافتن منابع اطلاعاتی مورد نیاز و ارائه خدمات مرجع
• اعمال نظام‌های خودکار در امر کتابداری و اطلاع رسانی جهت تسریع در ذخیره و بازیابی اطلاعات و انجام امور مراجعین
• برقراری ارتباط با مراکز مشابه به منظور همکاری بین کتابخانه‌ای
• فراهم کردن شرایط مناسب مطالعه و تحقیق
• تقویت منابع مرجع و مواد غیر چاپی
• معرفی منابع اطلاعاتی