اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی ایران
درباره اتاق
مهمترین وظایف قانونی اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی ایران با داشتن ۳۴ اتاق در تمامی استانها و برخی شهرهای کشور عبارت است از:
- ارائه نظرات مشورتی به قوای سه گانه و همکاری با دستگاههای اجرایی
- ایجاد هماهنگی و همکاری بین بازرگانان و صاحبان صنایع، معادن و کشاورزی
- برقراری ارتباط با اتاقهای بازرگانی سایر کشورها
- تشکیل نمایشگاههای داخلی و خارجی
- کوشش برای شناسایی بازار کالاهای صادراتی ایران
- تشویق و ترغیب سرمایهگذاری داخلی در امور تولیدی
- ایجاد و اداره مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی
- صدور کارت عضویت و کارت بازرگانی برای فعالان اقتصادی کشور
- ساماندهی اتحادیههای صادراتی و وارداتی و سندیکاهای تولیدی و خدماتی
- برگزاری دورههای کاربردی در رشتههای بازرگانی، صنعتی، معدنی و خدماتی
- تشکیل اتاقهای مشترک با کشورهای دوست
- بررسی و حکمیت در مورد مسائل بازرگانی داخلی و خارجی اعضاء از طریق مرکز داوری اتاق
- تأیید اعتبار گواهی مبدأ که تضمین کننده اعتبار کیفیت و مشخصات کالاهای صادراتی است.
برای تحقق این وظایف، ارکان اتاق طبق قانون عبارت است از:
شورای عالی نظارت متشکل از وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر جهاد کشاورزی، رئیس سازمان ملی استاندارد و رئیس و دو نایب رئیس اتاق ایران که ریاست این شورا بهعهده وزیر صنعت، معدن و تجارت میباشد.
هیئت نمایندگان اتاق ایران، اعضای منتخب ۳۴ اتاق سراسری کشور میباشند و نمایندگان اتحادیهها و سندیکاهای کشوری وابسته به اتاق، از دیگر ارکان مهم اتاق ایران محسوب میشوند.
هیئت رئیسه اتاق ایران هفت نفر و هیئت رئیسه هر یک از اتاقهای شهرستانها، شامل پنج نفر میباشد. هیئت رئیسه اتاقها در اولین جلسه هیئت نمایندگان به مدت چهارسال انتخاب میشوند.
گستره جغرافیایی اتاقها علاوه بر اتاق ایران، شامل اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سراسر کشور میشود که وظایف و اختیارات مشابه اتاق ایران را در سطح استان بر عهده دارند.
مهمترین راهبردهای اتاق ایران شامل:
- تحکیم جایگاه اتاق ایران به عنوان یک نهاد غیردولتی، دانایی محور و فراگیر
- پیگیری منافع جمعی، صنفی و فردی اعضاء با هدف ارتقای انگیزه مشارکت آنها و افزایش تأثیرگذاریهای اقتصادی
- کمک و ترغیب ارکان مختلف حکومت به بهبود فضای اقتصادی در جهت توسعه بخش خصوصی و حمایت از کارآفرینی
- گسترش نقشآفرینی اتاق در توسعه همکاریهای اقتصادی دو و چندجانبه کشور
- کمک به مدیریت تحول در اقتصاد ایران در جهت اجرایی شدن قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی
- ترغیب فعالان اقتصادی به ادای مسئولیت اجتماعی و ایفای نقش بیشتر و موثرتر در ارتقای فرهنگ اخلاق حرفهای در بهبود فضای کسب و کار
برنامه راهبردی اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سراسر کشور که ارکان قانونی آن بر اساس انتخابات و آرای اعضاء تعیین میشوند بر پایه ساماندهی چهار محور اصلی استوار است:
- ارتقای جایگاه قانونی و سهم بخش خصوصی با توجه به حفظ مصالح و منافع ملی و بینالمللی کشور
- توسعه، جذب و ساماندهی و عضویت تشکلهای اقتصادی غیردولتی در اتاقها
- تقویت توان مشورتی، علمی و کاربردی کمیسیونهای تخصصی اتاقها
- توسعه کمی و کیفی اتاقهای مشترک با سایر کشورها
در حال حاضر ۱۸۵ تشکل ملی و ۱۷۲ تشکل استانی عضو اتاقها، در عرصه تولید، خدمات، صادرات و واردات و خدمات مهندسی در قالب حدود پانزده هزار بنگاه اقتصادی فعالیت میکنند.
همچنین اتاقهای فکر، متشکل از اعضاء داوطلب و مجرب هیئت نمایندگان، موضوعات و تنگناهای تخصصی فعالان اقتصادی را در قالب ۱۹ کمیسیون تخصصی مورد رایزنی و آسیب شناسی قرار میدهند و راهکارهای اصلاحی پیشنهاد میکنند.
حوزه کاری کمیسیونها عبارتند از:
انرژی، صنایع پالایشی و پتروشیمی/ بازرگانی داخلی/ جوانان، کارآفرینی و کسبوکارهای نوین و دانشبنیان/ توسعه صادرات/ معادن و صنایع معدنی/ حاکمیت شرکتی و مسئولیت اجتماعی بنگاهها/ حمایت قضایی و مالکیت فکری/ حمل و نقل، لجستیک و گمرک/ رقابت، خصوصیسازی و سلامت اداری/ گردشگری، اقتصاد ورزش و اقتصاد هنر/ بازار پول و سرمایه/ سرمایهگذاری/ صنایع/ فناوری اطلاعات و ارتباطات و اقتصاد رسانه/ کشاورزی و صنایع غذایی/ احداث و خدمات فنی و مهندسی / مالیات، کار و تأمین اجتماعی/ آب، محیط زیست و اقتصاد سبز/ مدیریت واردات
دیگر محور مهم مورد تأکید اتاق ایران، توسعه و تعمیق تعامل اقتصادی با سایر کشورها و تسهیل ارتباط تجاری بین اعضای اتاقها با فعالان اقتصادی بخش خصوصی سایر کشورهاست که این مهم را از طریق اعزام و پذیرش هیأتهای تجاری و به کمک شوراها و اتاقهای مشترک به انجام میرساند. در حال حاضر حدود ۳۰ اتاق مشترک که در برگیرنده کشورهایی از اروپا، آمریکای جنوبی، اقیانوسیه، آسیا، آسیای جنوب شرقی، آفریقا و خاورمیانه میباشند، با هدف توسعه روابط تجاری دو جانبه فعال هستند. این اتاقها به ویژه پس از امضای برجام، فعالیتهای گستردهتری را در دستور کار خود قرار دادهاند.
اتاق بازرگانی ایران، با اتکاء به دانش، تجارب و تلاش اعضای خود، علاوه بر بهرهجویی از قوانین و مقررات موجود، درصدد پیشنهاد برای اصلاح و پیرایش قوانین حاکم بر فضای اقتصادی در جهت ارتقای جایگاه بخش خصوصی در اقتصاد کشور، از طریق تعامل با قوای سهگانه است. در راستای تحقق این هدف اتاق ایران در اولین گام با حضور مؤثر و پیگیر خود در فرایند تصمیمسازی و تصمیمگیری در ۱۳۶ مجمع و شورای اجرای قوانین و مقررات اجرایی مربوط به اصل ۴۴ قانون اساسی کشور، تمام تلاش خود را برای تقویت بخش غیردولتی اقتصاد معطوف داشته است.
اتاق ایران همچنین با همکاری اتاقهای اصناف و تعاون، دبیرخانه اتاقهای بخش خصوصی را تشکیل داده است که نقش مهمی در همگرایی اقتصاد غیر دولتی و پیشنهاد راهکارهای مناسب برای غلبه بر مشکلات اقتصادی ایفا میکند.
یکی دیگر از ابزارهای مؤثر اتاق ایران برای پیگیری دیدگاهها و اهداف بخش خصوصی، شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی است. این شورا که نمایندگانی از بخش خصوصی و بخشهای مختلف حاکمیتی در آن حضور دارند، با طرح مسائل روز اقتصادی از زبان بخش خصوصی، به اتخاذ تصمیمهای بهتر توسط دولتمردان کمک میکند. همچنین میتواند قوانین اقتصادی کشور را به کمک مجلس شورای اسلامی اصلاح کند.
اتاق ایران از ابتدای سال ۱۳۹۰ با تأسیس دبیرخانه موضوع ماده ۷۶ قانون برنامه پنجم توسعه کشور، به رفع مقررات دست و پاگیر از مسیر فعالیتهای اقتصادی اهتمام ورزید. بر این اساس؛ قوانین، مقررات و بخشنامههایی که مانعی در راه توسعه تولید و سرمایهگذاری هستند را با حضور نمایندگان سران قوای سهگانه شناسایی و راهکارهای رفع آنها را برای تصویب نهایی به مجلس شورای اسلامی ارائه میدهد.
تاریخچه اتاق
انجمنهای بازرگانی در ایران از سابقهای حدود ۱۳۰ ساله برخوردارند. اتاق تجارت در سال ۱۳۰۵ تأسیس شد. در سال ۱۳۲۰ با تصویب قانون جدیدی، اتاق بخش خصوصی ایران به اتاق بازرگانی تغییر نام داد.
پس از آن در سال ۱۳۴۱ قانون تأسیس اتاق صنایع و معادن تصویب شد. در سال ۱۳۴۲ اتاق صنایع و معادن تأسیس شد و در سال ۱۳۴۸ این دو اتاق، ادغام و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن ایران تأسیس شد. در سال ۱۳۹۰ با تصویب قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، عنوان کشاورزی نیز به انتهای نام اتاق افزوده شد و به این ترتیب، پارلمان بخش خصوصی به «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران» تغییر نام داد.
قانون اتاق
قانون اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران
مصوب پانزدهم اسفندماه ۱۳۶۹
اصلاحی پانزدهم آذرماه ۱۳۷۳
ماده ۱
بمنظور کمک به فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه اقتصاد کشور؛ تبادل افکار و بیان آراء و عقاید مدیران صنعتی، معدنی، کشاورزی و بازرگانی؛ بموجب وظایف و اختیارات این قانون؛ اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی جمهوری اسلامی ایران تأسیس میشود.
ماده ۲
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی جمهوری اسلامی ایران مؤسسهای غیرانتفاعی است که دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی میباشد.
ماده ۳
مرکز اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی جمهوری اسلامی ایران که در این قانون «اتاق ایران» نامیده میشود، در تهران میباشد.
ماده ۴
حوزه فعالیت اتاق شهرستان محدود به حدود تعیین شده در قانون تقسیمات کشوری است و اتـــــــاق شهرستانها دارای شخصیت حقوقی بوده و در امور اداری و مالی خود براساس مقررات مربوطه مستقل میباشند.
تبصره ۱- تأسیس اتاق در شهرستانها منوط به داشتن حداقل ۵۰ عضو میباشد.
تبصره ۲- تهران مانند سایر شهرستانها دارای اتاق مستقل بوده و حوزه فعالیت و شرح وظایـف آن بــا بقیه اتاقها یکسان است.
تبصره ۳- نحوه و میزان کمک مالی اتاق ایران به اتاق شهرستانها منوط به تصویب هیأت رییسه اتاق ایران است.
وظایف و اختیارات
ماده ۵
وظایف و اختیارات اتاق ایران عبارتست از:
الف- ایجاد هماهنگی و همکاری بین بازرگانان و صاحبان صنایع و معادن و کشاورزی در اجرای قوانین مربوطه و مقررات جاری مملکتی.
ب- ارائه نظر مشورتی در مورد مسائل اقتصادی کشور اعم از بازرگانی، صنعتی و معدنی و مانند آن به قوای سه گانه.
ج- همکاری با دستگاههای اجرایی و سایر مراجع ذیربط به منظور اجرای قوانین و مقررات مربوط به اتاق.
د- ارتباط با اتاق سایر کشورها و تشکیل اتاقهای مشترک و کمیتههای مشترک با آنها براساس سیاستهای کلی نظام جمهوری اسلامی ایران.
هـ- تشکیل نمایشگاههای تخصصی و بازرگانی داخلی و خارجی با کسب مجوز از وزارت بازرگانی و شرکت در سمینارها و کنفرانسهای مربوط به فعالیتهای بازرگانی، صنعتی، معدنی و کشاورزی اتاق در چارچوب سیاستهای نظام جمهوری اسلامی ایران.
و- کوشش در راه شناسایی بازار کالاهای صادراتی ایران در خارج از کشور و تشویق و کمک به مؤسسات مربوطه جهت شرکت در نمایشگاههای بازرگانی داخلی و خارجی.
ز- تشویق و ترغیب سرمایه گذاری داخلی در امور تولیدی بالاخص تولید کالاهای صادراتی که دارای مزیت نسبی باشند.
ح- تلاش درجهت بررسی؛ و حکمیت درمورد مسائل بازرگانی داخـلی و خـارجی اعضا و سایر متقاضیان ازطریـق مرکز داوری اتاق ایران طبق اساسنامهای که توسط دستگاه قضایی تهیه و به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید
ط- ایجاد و اداره مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی بمنظور انجام وظایف و فعالیتهای اتاق.
ی- صدور کارت عضویت طبق آیین نامه اتاق ایران جهت تکمیل مدارک صدور کارت بازرگانی.
ک- تشکیل اتحادیههای صادراتی و وارداتی و سندیکاهای تولیدی در زمینه فعالیتهای بازرگانی، صنعتی، معدنی و خدماتی طبق مقررات مربوط.
ل- دایر کردن دورههای کاربردی در رشتههای مختلف بازرگانی، صنعتی، معدنی و خدماتی متناسب با احتیاجات کشور.
م- تهیه، صدور، تفریغ و تأیید اسنادی که طبق مقررات بین المللی بعهده اتاق ایران میباشد با هماهنگی وزارت بازرگانی.
ن- تشکیل اتاقهای مشترک با کشورهای دوست با هماهنگی وزارتین بازرگانی و امور خارجه.
ارکان اتاق ایران
ماده ۶
ارکان اتاق ایران عبارتست از:
الف- شورای عالی نظارت
ب- هیأت نمایندگان
ج- هیأت رییسه
ماده ۷
ارکان اتاق شهرستانها عبارتست از:
الف- هیأت نمایندگان.
ب- هیأت رییسه.
ماده ۸
شورای عالی نظارت بر اتاق ایران از اشخاص زیر تشکیل میشود:
وزراء بازرگانی؛ امور اقتصادی و دارایی؛ صنایع، معادن و فلزات؛ کشاورزی؛ و رییس و دو نایب رییس اتاق ایران. ریاست شورای عالی نظارت با وزیر بازرگانی میباشد.
ماده ۹
وظایف شورای عالی نظارت عبارتست از:
الف- بررسی و تصویب آیین نامه مربوط به نحوه عضویت در هر یک از اتاقها و تعیین حدود آن؛ به پیشنهاد هیأت رییسه.
ب- سیاست گذاری و تعیین خط مشیهای کلــــی اتاقها؛ ونظارت عالی بر اجرای صحیح آنها؛ در قالب قوانین و مقررات مربوطه.
ج- رسیدگی به پیشنهادات و شکایات اتاقها درخصوص کیفیت فعالیت و نحوه بهبود امور آنها.
د- انحلال اتاقها طبق ماده ۱۰.
هـ- تعیین هیأت رییسه موقت حداکثر به مدت ۳ ماه برای اتاقهایی که قادر به انجام وظایف خود نبوده با اعلام تاریخ انتخابات جدید.
و- استماع گزارش عملکرد و اخذ تصمیم درباره نظرات ارائه شده توسط اتاق ایران.
تبصره ۱- شورای عالی نظارت حداقل سالی دو بار تشکیل جلسه میدهد. نحوه تشکیل جلسات و رسمیت یافتن آنها طی آیین نامهای خواهد بود که به تصویب شورای عالی نظارت میرسد.
تبصره ۲- موارد و شرایط ابطال عضویت براساس آیین نامهای خواهد بود که به پیشنهاد هیأت رییسه به تصویب شورای عالی نظارت خواهد رسید.
ماده ۱۰
اتاقها به دلایل ذیل با اعلام شورای عالی نظارت بصورت موقت یا دائم تعطیل و یا منحل میشود:
– از دست دادن حد نصاب اعضای اتاق.
– عدم شرکت اعضا در کاندیدا شدن و قبول مسؤولیت در اتاق.
تبصره- با اعلام انحلال از طرف شورای عالی نظارت هیأتی مرکب از ۳ نفر به انتصاب آن شورا مشخص تا براساس آیـین نامهای که به تصویب شورا میرسد. مطابق قوانین جاری انحلال شرکتها نسبت به مایملک و تعهدات مالی اتاق مذکور عمل نمایند.
هیأت نمایندگان
ماده ۱۱
هیأت نمایندگان اتاق ایران:
هیأت نمایندگان اتاق ایران از منتخبین اتاقهای سراسر کشور و نمایندگان اتحادیهها و سندیکاهای وابسته به اتاق تشکیل میشود.
تبصره ۱- در اوّلین جلسه، هیأت نمایندگان اتاق مربوطه برای مدت چهار سال انتخاب و به اتاق ایران معرفی میشوند.
تبصره ۲- هر اتاقی که کمتر از ۱۵۰ عضو داشته باشد یک نفر نماینده و اتاقی که بیش از ۱۵۰ عضو داشته باشد برای هر ۱۰۰ عضو یک نفر نماینده خواهد داشت.
تبصره ۳- از هر اتحادیه و سندیکای وابسته به اتاق ایران یک نفر انتخاب و معرفی میشود.
تبصره ۴- عضویت در هیأت نمایندگان اتاق ایران افتخاری است.
ماده ۱۲
تعداد هیأت نمایندگان اتاق تهران شصت نفر میباشد که به ترتیب زیر برای مدت چهار سال انتخاب میشوند:
الف- پانزده نفر به انتخاب و انتصاب وزیر صنعت، معدن و تجارت به ترتیب شش نفر از بخش صنعت، شش نفر از بخش بازرگانی و سه نفر از بخش معدن.
ب- پنج نفر به انتخاب و انتصاب وزیر جهاد کشاورزی.
ج- چهل نفر از بین اعضای اتاق تهران با ترکیب شانزده نفر از بخش بازرگانی، چهارده نفر از بخش صنعت، چهار نفر از بخش معدن و شش نفر از بخش کشاورزی.
ماده ۱۳
تعداد هیأت نمایندگان اتاق سایر شهرستانها پانزده نفر به ترتیب پنج نفر از بخش بازرگانی، پنج نفر از بخش صنعت، دو نفر از بخش معدن و سه نفر از بخش کشاورزی اتاق مربوط که برای مدت چهارسال انتخاب میشوند.
تبصره- در صورت عدم داوطلب پذیرفته شده در هر بخش، از داوطلبان موجود در بخشهای دیگر انتخاب میشوند.
ماده ۱۴
عضویت در هر اتاق منوط به داشتن کارت عضویت معتبر از اتاق مربوطه خواهد بود.
ماده ۱۵
انتخابات هر یک از اتاقها در یک روز انجام میشود و انتخابات سراسر کشور ظرف مدت یک ماه پایان میپذیرد.
تبصره ۱- اتاق ایران مکلف است دو ماه قبل از پــایان هر دوره انتخابات هیأت نمایندگان دوره بعد را برگزار کند.
تبصره ۲- برای انجام انتخابات نمایندگان اتاق تهران و شهرستانها، یک انجمن نظارت بر انتخابات مرکب از یکنفر نماینده از وزارت بازرگانی به معرفی وزیر بازرگانی و چهار نفر نمایندگان اتاق ایران به معرفی رییس اتاق تشکیل میگردد.
این انجمن برای انجام انتخابات اتاق شهرستانها هیأتی را که کمتر از سه نفر نباشد متشکل از یک نفر نماینده وزارت بازرگانی و مابقی از اعضای خوشنام اتاق بازرگانی شهرستان مربوطه انتخاب خواهد کرد و انجمن مذکور به وسیله آگهی در یکی از جراید کثیرالانتشار، تاریخ شروع انتخابات و خاتمه آن و شرایط انتخابات را به اطلاع اعضای اتاقهای مربوط خواهد رسانید.
ماده ۱۶
وظایف واختیارات هیأت نمایندگان اتاق ایران عبارتست از:
الف- انتخاب اعضای هیأت رییسه.
ب- بررسی و تصویب بودجه اتاق و تفریغ بودجه.
ج- بررسی و اظهارنظر نسبت به گــــزارشات و پیشنـهادات کمیسیونها و سایر واحدهای اتاق و اتخاذ تصمیم نسبت به آنها در محدود اختیارات محوله.
د- تشکیل کمیسیونهای مشورتی به تعداد مورد نیاز و نیز انتخاب اعضای آنها از بین خود.
ه- تهیه و پیشنهاد آیین نامههای اجرایی این قانون به شورای عالی نظارت؛ جهت اتخاذ تصمیم حداکثر بمدت دو ماه پس از تشکیل اتاق ایران؛ و نیز پیشنهاد اصلاحات بعدی آیین نامه با رعایت تبصره ۲ ماده ۱۵.
هیأت رییسه
ماده ۱۷
اعضای هیأت رییسه اتاق ایران هفت نفر و هر کدام از شهرستانها پنج نفر میباشد که در اوّلین جلسه هیأت نمایندگان برای مدت چهار سال انتخاب میشوند.
ماده ۱۸
بمنظور اداره امور اجرایی اتاق براساس قوانین و مقررات و آیین نامههای مربوطه، رییس اتاق یکنفر را بعنوان دبیرکل به هیأت رییسه پیشنهاد مینماید، که پس از تصویب هیأت رییسه، زیر نظر رییس انجام وظیفه نماید.
تبصره- تعویض دبیرکل به پیشنهاد رییس و تصویب هیأت رییسه خواهد بود.
ماده ۱۹
وظایف و اختیارات هیأت رییسه اتاق ایران عبارتست از:
الف- اجرای مصوبات شورای عالی نظارت و هیأت نمایندگان.
ب- بررسی و تأیید پیشنهادات و گزارشات کمیسیونهای اتاق و گزارش آن به هیأت نمایندگان و شورای عالی نظارت حسب مورد.
ج- انتخاب نمایندگان اتاق برای شرکت در مجامع رسمی داخلی یا بین المللی و تعیین حدود کار و فعالیتهای آنها و هزینههای مربوطه.
د- بررسی و تأیید بودجه و تفریغ بودجه سالیانه که از طرف دبیرکل تهیه میگردد و پیشنهاد آن به هیأت نمایندگان جهت تصویب.
ماده ۲۰
درآمد اتاق ایران از محلهای زیر تأمین خواهد شد:
الف- حق عضویت سالانه طبق آیین نامهای که به پیشنهاد هیأت رییسه به تصویب هیأت نمایندگان اتاق خواهد رسید.
ب- از محل اجرای قانون نحوه تأمین هزینههای اتاقهای بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران مصوب یازدهم آبانماه یکهزار و سیصد و هفتاد و دو مجلس شورای اسلامی.
ماده ۲۱ وظایف و اختیارات هیأت رییسه اتاق شهرستانها بشرح زیر است:
الف- اجرای مصوبات هیأت نمایندگان و شورای عالی نظارت.
ب- بررسی و تأیید پیشنهادات و گزارشات کمیسیونها و ارائه آنها به هیأت نمایندگان.
ج- انتخاب هیأت نمایندگان اتاق شهرستانها برای شرکت در مجامع رسمی داخلی.
د- بررسی گزارش بودجه و تفریغ بودجه سالانه و پیشنهاد آن به هیأت نمایندگان جهت تصویب.
ماده ۲۲
درآمد اتاق طبق ضوابطی که به پیشنهاد هیأت رییسه به تصویب هیأت نمایندگان میرسد به مصرف خواهد رسید.
ماده ۲۳
در کلیه قوانین و مقرراتی که ذکری از اتاق بازرگانی تهران یا اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران شده باشد، اتــاق ایران جانشین آن خواهد بود.
ماده ۲۴
آیین نامههای اجرایی این قانون در سطح کشور و نیز ضوابط و مقررات کلی ناظر بر وظایف و اختیارات اتاق شهرستانها یا هیأت نمایندگان اتاق ایران و تصمیماتی که به این ترتیب تصویب میشود، برای هیأت رییسه و سایر ارکان لازم الاجرا میباشد.
ماده ۲۵
کلیه داراییها، اموال منقول و غیر منقول، تعهدات و دیون اتاق بازرگانی و صنایع و معادن به اتاق ایران منتقل خواهد شد.
ماده ۲۶
از تاریخ تصویب این اتاق کلیه قوانین مغایر لغو و انتخابات جدید اتاقها بر اساس این قانون انجام خواهد پذیرفت.
قانون فوق مشتمل بر سی و دو ماده و نــوزده تبصره در جلسه علنی روز چهارشنبه پانزدهم اسفنـــد مــــاه یکهزار و سیصد و شصت و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۰۶/۰۱/۱۳۷۰ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رییس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی
ساختار اتاق
اتاقها، تشکلها و کمیسیونها
اتاقهای شهرستان
“اتاقهای شهرستان” برای اولین بار در ماده ۴ قانون اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران مصوب ۱۳۶۹، اصلاحی ۱۳۷۳ ذکر گردید که طبق ماده فوق حوزه فعالیت اتاق شهرستان محدود به حدود تعیین شده در قانون تقسیمات کشوری میباشد. اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران تا پایان دوره ششم، دارای ۳۳ اتاق شهرستان بوده و از ابتدای دوره هفتم و با توجه به مرکزیت درآمدن استان البرز، تعداد موجود به ۳۴ اتاق افزایش یافت.
اتاقهای شهرستان دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و در امور اداری و مالی مستقل در حدود مقررات مربوطه میباشند. کلیه اتاقهای شهرستان وظایف یکسانی دارند و تأسیس اتاق شهرستان منوط به داشتن حداقل عضو تعیین شده در قانون اتاق میباشد. در صورتیکه اتاقها حد نصاب اعضای اتاق خود را از دست دهند و یا اعضاء جهت کاندیدا شدن و قبول مسئولیت در اتاق شرکت ننمایند، شورای عالی نظارت (که بالاترین رکن نظارتی در اتاق ایران است) میتواند نسبت به تعطیلی موقت یا دائم و یا انحلال آن اتاق اقدام نماید.
ارکان اصلی اتاقهای شهرستانها، بر اساس ماده ۷ قانون اتاق به ترتیب هیئت نمایندگان و هیئت رئیسه اتاق مربوطه است. تعداد اعضای هیئت رئیسه هر یک از اتاقهای شهرستان ۵ نفر متشکل از یک نفر رئیس، دو نفر نایب رئیس، یک نفر خزانه دار و یک نفر منشی است و تعداد اعضای هیئت نمایندگان اتاقها نیز ۱۵ نفر و اتاق تهران ۶۰ نفر (۲۰ نفر به انتخاب دولت و ۴۰ نفر از میان اعضای اتاق تهران) میباشد که برای مدت ۴ سال انتخاب میشوند.
یکی از مهمترین دلایل ایجاد اتاقهای شهرستانی را میتوان ساماندهی و تسریع امور فعالین اقتصادی استان و همچنین به جهت تمرکز زدایی از مرکز کشور در نظر گرفت. اتاقها همچنین یکی از مهمترین ارکان مشورتی و بهترین جایگاه برای پیگیری مطالبات فعالان اقتصادی در بخش خصوصی هستند که ارائه نظر مشورتی به قوای سه گانه، از مهمترین وظایف ایشان است.
تشکلها
معاونت تشکلهای اتاق ایران بر اساس ضوابط مربوطه و مأموریتهای ذاتی و ماهیتی که به موجب ماده ۵ قانون اتاق و ماده ۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار بر عهده اتاق آن گذاشته شده است، مسئول ساماندهی به تشکلهای اقتصادی است و به تبع این امر از سالهای گذشته با اجرای پروژه مدل سازی تشکلها، سازماندهی و شبکه سازی آنها تحقق این مهم را از جنبههای مختلف از جمله حمایتهای مالی و رفع خلاء های آموزشی با انجام نیازسنجیهای مکرر و برگزاری سمینارهای مربوطه در دستور کار قرار داده است.
در راستای طرح ساماندهی تشکلهای اقتصادی، تأسیس انجمنهای ملی و فدراسیونها و تجمیع تشکلها در این تشکلهای بالادستی در دستور کار قرار گرفته و بر همین اساس با هماهنگیها و اقدامات صورت گرفته در سال گذشته، فدراسیونهای متعددی از جمله فدراسیون اقتصاد سلامت، فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران، فدراسیون واردات ایران، فدراسیون صنعت آب ایران و فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران در اتاق ایران تأسیس و سازماندهی شدند.
اتاقهای مشترک
معرفی
اتاق یا شورای مشترک بازرگانی مؤسسهای عمومی، غیردولتی، غیر تجاری، و غیر انتفاعی و وابسته به اتاق ایران است که به استناد بندهای “د” و “ن” ماده ۵ قانون اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۹ طبق اساسنامه صرفاً برای توسعه روابط اقتصادی در تمام بخشهای صنعتی، بازرگانی، معدنی، کشاورزی و خدمات و تشویق مبادلات و سرمایه گذاریهای دو جانبه بین ایران و کشور هدف تأسیس میگردد.
شرح اهم وظایف
- ایجاد و توسعه شبکه کسب و کار بین فعالین تجاری دو کشور و ارتباط مؤثر و مستمر با تشکلهای صادراتی کشور با هماهنگی اتاق ایران.
- ساماندهی و تشویق بازرگانانی که در دو کشور به فعالیت اشتغال دارند به عضویت در اتاق یا شورای مشترک دو کشور.
- ارسال طرحها و نظریات و انعکاس مشکلات و موانع تجارت به اتاقهای ملی و مقامات رسمی تجاری دو کشور.
- کوشش در جهت گسترش ارتباط و تحقق دیدگاههای صاحبان صنایع و بازرگانان ایرانی وکشور متقابل در زمینه تجارت، صنعت، خدمات، کشاورزی، معدن و سایر امور با رعایت مقررات اساسنامه.
- مطالعه و بررسی به منظور فراهم آوردن زمینههای لازم برای سرمایه گذاریهای صنعتی و بازرگانی و معدنی و کشاورزی و خدماتی در دو کشور.
- جمع آوری و ارزیابی اطلاعات آماری و سایر مطالب سودمند در مورد مسائل بازرگانی-صنعتی و اقتصادی دو کشور و قرار دادن این اطلاعات در اختیار اعضا.
- گسترش مبادله هیات های تجاری و اقتصادی بین دو کشور.
- ایجاد پایگاه اینترنتی روز آمد و انتشار بولتن اطلاعاتی در زمینه توسعه روابط اقتصادی بین ایران و کشور متقابل، حاوی قوانین و مقررات اقتصادی و فرصتهای تجاری دو کشور و سایر مطالب مورد علاقه مشترک و انتشار مجله وکتاب و جزوات و نرم افزار.
- مشارکت در برپایی و اداره نمایشگاهها و سایر فعالیتهای مشابه، در چارچوب قوانین مربوط و کمک به مؤسسات، سازمانها و اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و کشور متقابل علاقمند به شرکت در نمایشگاههای بین المللی که در ایران و یا کشور متقابل، یا کشور ثالث در چارچوب اهداف اتاق مشترک برگزار میشود.
- برگزاری گردهمایی و همایشها در زمینه توسعه روابط اقتصادی بین دو کشور.
- همکاری و تشریک مساعی با اتاقها / شوراهای مشترک مشابه در کشور.
- کوشش در جهت حل اختلافات ناشی از روابط اقتصادی بین اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و کشور متقابل از طریق مصالحه و در صورت عدم توفیق، تشویق طرفین اختلاف به رفع اختلافات از طریق مراکز داوری اتاق ایران و اتاق کشور متقابل.
کمیسیونها
معرفی دبیرخانه کمیسیونهای تخصصی
اقتصاد ایران فراز و نشیبهای زیادی را در راستای توسعه و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی طی کرده و تاریخ این گذار سرشار از تجربیاتی است که بررسی و مطالعه دقیق آنها میتواند آموزههای کاربردی فراوانی را به همراه داشته باشد. در این میان نکته قابل تاملی که از بررسیهای تاریخی اقتصاد ایران استنتاج میگردد تلاش پیگیر برای مقابله با مشکلاتی است که عبور موفقیت آمیز از آنها مستلزم تجهیز سیاست گذاران و فعالان اقتصادی به واقعیتها بر اساس اطلاعات و دانش روز خواهد بود.
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران بر مبنای رسالت اصلی خود و با توجه به جایگاه آن به عنوان مشاور قوای سه گانه همواره تلاش نموده است تا ضمن تاکید بر اهمیت تصمیم گیریهای علمی در عرصه اقتصادی پیشنهادهای سازندهای نیز در این زمینه ارائه نماید.
بر همین اساس کمیسیونهای تخصصی در اتاق ایران در راستای اجرای بند (د) ماده ۱۶ اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران مصوب پانزدهم اسفند ۱۳۶۹ به عنوان اتاق فکر بخش خصوصی شکل گرفته است. این کمیسیونها متشکل از اعضای هیئت نمایندگان اتاق ایران هستند که علاوه بر حوزه تخصصی خود مسائل عمومی اقتصاد کشور و موضوعات بینالمللی را مورد بررسی، نقد و تحلیل قرار داده و در شکل دهی نظرات اتاق بازرگانی ایران به عنوان مشاور سه قوه نقش مؤثری دارند. این نقطه نظرات به صورت گزارش، نقد، پیشنهاد و تحلیل در اختیار سایر نهادهای متخصص نیز قرارمی گیرد.
کمیسیونهای تخصصی در طول دوره فعالیت خود همواره در مسیر توسعه قابلیتهای خود گام برداشتهاند که البته به جرات میتوان گفت که این کمیسیونها در دوره ششم به نحو چشم گیری فعالیتهای خود را گسترش داده و ضمن تلاش برای توسعه بخش خصوصی و رفع موانع رشد این بخش توانستند به جایگاه واقعی خود نائل شوند.
بر همین اساس دبیرخانه کمیسیونهای تخصصی متشکل از رئیس دبیرخانه و دبیران کمیسیونها به استناد آییننامه چگونگی تشکیل و اداره کمیسیونهای تخصصی، تحت نظارت مستقیم دبیر کل اتاق شکل گرفته است. با توجه به اینکه کمیسیونها به عنوان هستههای تخصصی اتاق مورد مشورت هیئت نمایندگان و هیئت رئیسه قرار میگیرند و محیط کسب و کار را در حوزه تخصصی خود پایش و گزارشها و پیشنهادهای خود را به دو مرجع فوق ارائه میکنند.
این دبیرخانه کمیسیونهای تخصصی ضمن انتخاب و معرفی دبیران کمیسیونها به دبیر کل، از طریق انتخاب و بکارگیری مشاور و کارشناسان خبره و همچنین برگزاری نشستهای کارشناسی و هم اندیشی زمینه حضور اساتید و صاحب نظران مختلف را در کنار فعالین بخش خصوصی فراهم میآورد تا علاوه بر شناسایی مشکلات محیط کسب و کار بهترین راهکار را جهت رفع موانع موجود ارائه دهند.
لینکهای مرتبط
هیئت رئیسه و اعضای کمیسیون
اولویتهای کاری کمیسیون
تصمیمهای کمیسیون
دستور جلسات
گزارشهای کارشناسی
نشستهای کارشناسی
اخبار کمیسیون
رتبه بندی کمیسیون
کارشناسان و مشاوران
نمایندگان اتاق در مجامع و شوراها
شرح اهم وظایف
- انتخاب دبیران کمیسیونها و پیشنهاد به دبیرکل برای صدور حکم آنها
- پیگیری تصمیمات کمیسیونها از طریق دبیران
- انجام امور اداری و اجرایی کمیسیونها و ایجاد هماهنگی میان دبیران کمیسیونها
- ارجاع طرحها، لوایح، پیشنهادها و گزارشها به کمیسیونها بر اساس نظر هیئت رئیسه
- برگزاری انتخابات برای تعیین هیئت رئیسه کمیسیونها
- انجام هماهنگیهای لازم برای برگزاری جلسات کمیسیونها
- اخذ نظرات کارشناسی کمیسیونها در موارد ارجاع شده توسط هیئت رئیسه
- اطلاع رسانی مصوبات لازم به کمیسیونها
- برگزاری جلسه شورای روسای کمیسیونها و تهیه و انتشار صورتجلسه آن
- تهیه گزارشهای عملکرد فصلی و انتشار آنها
- ارزیابی، ویرایش محتوایی و ساختاری گزارشهای تهیه شده در کمیسیونها
- اطلاع رسانی مناسب گزارشهای کارشناسی تهیه شده در کمیسیونها (بعد از تصویب توسط اعضای کمیسیون)
- انجام ارزیابی عملکرد ماهانه کمیسیونها و انتشار نتایج آن
ارزیابی عملکرد دورهای دبیران
- تهیه و انتشار فصل نامه الکترونیکی دبیرخانه کمیسیونها
- جمع آوری، ثبت و گزارش حضور و غیاب اعضای کمیسیونها
- ارتقای توان علمی کمیسیونها
- انتخاب و بکارگیری کارشناسان خبره برای کمیسیونها به پیشنهاد هیئت رئیسه کمیسیونها
- آموزش و ارتقای توان کارشناسی و اداری دبیران
- برگزاری و ارزیابی نشستهای کارشناسی برای کمیسیونها با حضور صاحب نظران آن حوزه
- تعامل با کمیسیونهای متناظر در شهرستانها
- تعامل با تشکلهای مرتبط
- پیشنهاد موضوعات مهم روز برای بررسی و انجام اقدامات کارشناسی به کمیسیونها
هیات نمایندگان
ماده ۱۷ تا ۲۰ در قانون اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در ارتباط با هیات نمایندگان میباشد که در ادامه شرح کامل این مواد آمده است
طبق ماده ۱۱ قانون هیات نمایندگان اتاق ایران:
هیات نمایندگان اتاق ایران از منتخبین اتاقهای سراسر کشور و نمایندگان اتحادیهها و سندیکاهای وابسته به اتاق تشکیل میشود.
تبصره ۱- در اولین جلسه، هیات نمایندگان اتاق مربوطه برای مدت چهار سال انتخاب و به اتاق ایران معرفی میشوند.
تبصره ۲- هر اتاقی که کمتر از ۱۵۰ عضو داشته باشد یک نفر نماینده و اتاقی که بیش از ۱۵۰ عضو داشته باشد برای هر ۱۰۰ عضو یک نفر نماینده خواهد داشت.
تبصره ۳- از هر اتحادیه و سندیکای وابسته به اتاق ایران یک نفر انتخاب و معرفی میشود.
تبصره ۴- عضویت در هیات نمایندگان اتاق ایران افتخاری است.
ماده ۱۲- تعداد هیات نمایندگان اتاق تهران ۶۰ نفر میباشد که به ترتیب ذیل برای مدت ۴ سال انتخاب میشوند:
۲۰ نفر به انتصاب وزراء با ترکیب ۱۰ نفر از وزارت بازرگانی، ۸ نفر از وزارت صنایع و ۲ نفر از وزارت معادن و فلزات، ۴۰ نفر از بین اعضاء اتاق تهران با ترکیب ۲۰ نفر از بخش بازرگانی، ۱۶ نفر از بخش صنعتگران و ۴ نفر از بخش معدن.
ماده ۱۳- تعداد هیات نمایندگان اتاق سایر شهرستانها ۱۵ نفر میباشد که ۶ نفر از بخش بازرگانی، ۶ نفر از بخش صنعت و ۳ نفر از بخش معدن اتاق مربوطه برای مدت ۴ سال انتخاب میشوند.
تبصره- در صورت عدم داوطلب پذیرفته شده در هر بخش، از داوطلبان موجود در بخشهای دیگر انتخاب میشوند.
ماده ۱۴- عضویت در هر اتاق منوط به داشتن کارت عضویت معتبر از اتاق مربوطه خواهد بود.
ماده ۱۵- انتخابات هر یک از اتاقها در یک روز انجام میشود و انتخابات سراسر کشور ظرف مدت یک ماه پایان میپذیرد.
تبصره ۱- اتاق ایران مکلف است دو ماه قبل از پایان هر دوره انتخابات هیات نمایندگان دوره بعد را برگزار کند.
تبصره ۲- برای انجام انتخابات نمایندگان اتاق تهران و شهرستانها، یک انجمن نظارت بر انتخابات مرکب از یک نفر نماینده از وزارت بازرگانی به معرفی وزیر بازرگانی و ۴ نفر نمایندگان اتاق ایران به معرفی رییس اتاق تشکیل میگردد. این انجمن برای انجام انتخابات اتاق شهرستانها هیاتی را که کمتر از سه نفر نباشد متشکل از یک نفر نماینده وزارت بازرگانی و مابقی از اعضای خوشنام اتاق بازرگانی شهرستان مربوطه انتخاب خواهد کرد و انجمن مذکور به وسیله آگهی در یکی از جراید کثیرالانتشار تاریخ شروع انتخابات و خاتمه آن و شرایط انتخابات را به اطلاع اعضای اتاقهای مربوط خواهد رسانید.
ماده ۱۶- وظایف و اختیارات هیات نمایندگان اتاق ایران عبارتست از:
الف- انتخاب اعضای هیات رییسه.
ب- بررسی و تصویب بودجه اتاق و تفریغ بودجه.
ج- بررسی و اظهار نظر نسبت به گزارشات و پیشنهادات کمیسیونها و سایر واحدهای اتاق و اتخاذ تصمیم نسبت به آنها در محدود اختیارات محوله.
د- تشکیل کمیسیونهای مشورتی به تعداد مورد نیاز و نیز انتخاب اعضای آنها از بین خود.
هـ- تهیه و پیشنهاد آیین نامههای اجرایی این قانون به شورای عالی نظارت جهت اتخاذ تصمیم حداکثر بمدت دو ماه پس از تشکیل اتاق ایران و نیز پیشنهاد اصلاحات بعدی آیین نامه با رعایت تبصره ۲ ماده ۱۵. (۱)
اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران و شهرستان
دسترسی هیات نمایندگان
امور حقوقی
وظیفه دفتر حقوقی در همه سازمانهای دولتی و خصوصی در یک کلمه خلاصه میشود: پشتیبانی حقوقی از سازمان، مدیران، اعضاء و ذینفعان. پشتیبانی حقوقی هم شامل طراحی و معماری حقوقی است هم شامل هشدار و آموزش و پیشگیری است هم شامل اقدامهای عملیاتی و میدانی است. دفتر حقوقی اجرای قوانین و وظایف قانونی در سازمان را دیدبانی میکند نقاط ضعف و آسیب و نیاز را بررسی مینماید و برای اصلاح نظم قانونی، ساختار اداری و رویههای اجرایی پیشنهاد میدهد. دفتر حقوقی اتاق ایران بیش از ۵۰ عنوان وظیفه را انجام میدهد که در نوع خود و در میان سازمانهای مشابه کم نظیر است.
پاسخ به پرسشها، بررسی لوایح در مجلس قبل از تصویب، همکاری و اظهارنظر در مراحل تصویب، بررسی قوانین و آیین نامهها و بخشنامههای مصوب و تلاش برای آموزش آنها و رفع مشکلات آنها، راهنماییهای حقوقی به اعضای اتاق و سازمان کشوری اتاق ایران اعم از اتاقهای شهرستانها، تشکلها، اتاقهای مشترک از وظایف دفتر حقوقی است. ما وظایف خود را در ۴ عنوان کلی خلاصه کردهایم: الف – دعاوی و شکایات انضباطی، ب– خدمات حقوقی، ج– قوانین د– مجامع و شوراها و قراردادها. آموزش و تحقیقات و حمایت حقوقی از اعضاء و ذینفعان از جمله خدمات حقوقی ما است. به بخش حقوقی خودتان سری بزنید. در مباحثات ما شرکت کنید. پاسخ پرسشها را ببینید و ما را راهنمایی نمایید.
هیات رئیسه
هیئترئیسه اتاق ایران
ماده ۱۷ تا ۲۰ در قانون اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در ارتباط با هیئترئیسه میباشد که در ادامه شرح کامل این مواد آمده است:
ماده ۱۷: اعضاء هیئترئیسه اتاق ایران ۷ نفر و هرکدام از شهرستانها ۵ نفر میباشد که در اولین جلسه هیئت نمایندگان برای مدت ۴ سال انتخاب میشوند.
ماده ۱۸: بهمنظور اداره امور اجرایی اتاق بر اساس قوانین و مقررات و آییننامههای مربوطه، رئیس اتاق یک نفر را بهعنوان دبیر کل به هیئترئیسه پیشنهاد مینماید، که پس از تصویب هیئترئیسه، زیر نظر رئیس انجاموظیفه نماید.
تبصره – تعویض دبیر کل به پیشنهاد رئیس و تصویب هیئترئیسه خواهد بود.
ماده ۱۹: وظایف و اختیارات هیئترئیسه اتاق ایران عبارت است از:
بررسی و تأیید پیشنهادها و گزارشها کمیسیونهای اتاق و گزارش آن به هیئت نمایندگان و شورای عالی نظارت حسب مورد.
انتخاب نمایندگان اتاق برای شرکت در مجامع رسمی داخلی یا بینالمللی و تعیین حدود کار و فعالیتهای آنها و هزینههای مربوطه.
بررسی و تأیید بودجه و تفریق بودجه سالیانه که از طرف دبیر کل تهیه میگردد و پیشنهاد آن به هیئت نمایندگان جهت تصویب.
اجرای مصوبات شورای عالی نظارت و هیئت نمایندگان.
قوانین و مقررات
قوانین و آییننامهها، بخشنامهها و مصوبات و دستورالعملهای اتاق ایران
آیین نامه اجرایی ماده (۵۳) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور
آیین نامه چگونگی تشکیل و فعالیت شورای عالی پیشکسوتان اتاق ایران
آیین نامه تشکیل و نحوه فعالیت هیأتهای نمایندگان اتاق ایران و اتاقهای شهرستان مصوب ۱۵/۱۰/۱۳۹۳
جلد اول مجموعه قوانین و مقررات اتاق بازرگانی و صنایع و معادن
جلد دوم مجموعه قوانین و مقررات اتاق بازرگانی و صنایع و معادن
جلد سوم مجموعه قوانین و مقررات اتاق بازرگانی و صنایع و معادن
آیین نامه های قانون اتاق
معرفی مسئولان و مشاوران حقوقی اتاقها و تشکلها
مسؤولان و مشاوران حقوقی اتاقها و تشکلها
نظریات امور حقوقی
اقتراح
معرفی مراکز و مؤسسات حقوقی، علمی و پژوهشی
برنامههای استراتژیک دفتر حقوقی
گزارش ابتدایی طرح تحقیقاتی اخلاق تجاری و تهیه آیین نامه انضباطی – قسمت اول
گزارش ابتدایی طرح تحقیقاتی اخلاق تجاری و تهیه آیین نامه انضباطی – قسمت دوم
گزارش دوم طرح تحقیقاتی اخلاق تجاری و تهیه آیین نامه انضباطی
گزارش سوم طرح تحقیقاتی اخلاق تجاری و تهیه آیین نامه انضباطی
گزارش تکمیلی ۱ طرح
گزارش تکمیلی ۲ طرح
گزارش تکمیلی ۳