انجمن علمی پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد ایران
انجمن در یک نگاه
مأموریت و چشم انداز
مأموریت:
ایجاد همگرایی علمی و فنی در مسیر چشم انداز ۱۴۰۴ توسعه کشور و افق‌های فراتر از آن در حوزه فناوری و اقتصاد دانش بنیان و نیز در راستای گسترش و ارتقای پارکهای علم و فناوری و مراکزرشد و توسعه کمی و کیفی نیروهای متخصص و بهبود بخشیدن به امور آموزشی و پژوهشی در زمینه‌های فناوری، تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی، دارایی‌های فکری، نوآوری، شبکه‌سازی و مدیریت پارکهای علم و فناوری و مراکزرشد
چشم انداز:
شبکه سازی بهینه مابین تمامی فعالان حقیقی و حقوقی حوزه فناوری و کارآفرینی در اقتصاد دانش بنیان ایران
اهداف انجمن
- شبکه سازی دانشی و سازمانی میان پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد و دیگر ذینفعان اقتصاد دانش بنیان
- کمک به ایجاد و توسعه زیرساختهای علمی و فناوری مناسب در راستای تقویت اقتصاد دانش بنیان در کشور (نظیر پارکها و مراکزرشد علم و فناوری)
- کمک به توسعه نگاه علمی در حوزه فناوری و فن آفرینی
- تحقیق و توسعه علمی در حوزه اقتصاد دانش بنیان (جایگاه هر یک از نقش آفرینان بستر علمی و توسعهٔ حمایت‌های مغز افزاری)
- طراحی و تدوین رشته‌های نوین حوزه توسعه پارکها و مراکزرشد علم و فناوری در کشور
- تبیین جایگاه مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری در نظام ملی نوآوری
- برگزاری هم‌اندیشی‌های علمی در سطح ملی، منطقه‌ای و بین المللی
- کمک به امر سیاستگذاری و تصمیم‌سازی حوزه علم و فناوری
- ترغیب و تشویق پژوهشگران و تجلیل از محققان و استادان ممتاز حوزه علم و فناوری
- استفاده از ظرفیتها و تجارب مدیران پارکها و مراکز رشد
- ایجاد هماهنگی بین مراکز توسعه علم و فناوری
- برقراری تعامل مؤثر و سازنده فیمابین مراکز رشد رشد و پارکهای علم و فناوری
- تعامل سازنده با وزارت علوم تحقیقات و فناوری
- ترویج و توسعه فناوری از طریق انتشار نشریات علمی و همچنین رسانه‌های نوین
- تعامل مناسب با انجمنهای علمی در خارج از کشور
ضرورت تأسیس
با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری در خصوص تحقق نهضت تولید علم و جنبش نرم افزاری اسلامی و تجلی این تاکیدات در چشم‌انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی برای تعالی و پیشرفت علمی کشور تا مرز دست‌یابی به جایگاه نخست علم و فناوری در سطح منطقه، تقویت و زمینه‌سازی اصل پژوهش مداری و روحیه تحقیق و تفکر در جامعه دانشگاهی، لزوم شکل‌گیری تشکلی برای پرداختن به این موضوع از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد.
مدیریت اقتصادی و اجتماعی کشورها در سالهای ابتدایی قرن بیستم با استفاده از علوم مدیریتی، اقتصادی و اجتماعی صورت می‌گرفت، پس از جنگ‌های جهانی و نوزایی حکومت‌های سیاسی در غرب و شرق، بشریت توجه بیشتر به منابع انسانی را درک کرد اما تنها نگاه به نیروی انسانی و محوریت منابع انسانی در راهبرد کشورها کافی نبود، نواقصی در این تفکر وجود داشت. جامعه بشری سه دهه را به شناخت مشکلات و یافتن راه حل آنها سپری کرد تا در دهه‌های آخر قرن بیستم، کشورهای توسعه یافته محور مدیریت اقتصادی و اجتماعی خود را از حوزه اشتغال به کارآفرینی و از توجه به نیروی انسانی منفرد به نیروی سازمانی (بنگاه) و حویت مستقل حقوقی تغییر دادند. این اندیشه به سرعت در کشورهای با رشد سریع منتشر شد. این سالها مصادف بود با رویکرد اشتغال محور در ایران که نیاز با بازنگری جدی داشت. بدیهی است موضوع کارآفرینی با اندکی تأخیر و تغییر وارد کشور شد که این خود نیاز به آسیب شناسی دارد. در زمان ورود تفکر کارآفرینی در کشورمان، اندیشمندان کشورهای توسعه یافته اندیشه نوینی را پدید آوردند. این اندیشه نقوص حوزه کارآفرینی را برطرف و آنرا به توسعه همه جانبه کشورها و جامعه بشری نزدیک‌تر می‌کرد. این اندیشه برآیند تفکرات کارآفرینی اقتصادی و فناوری بود. اقتصاد دانش محور نخستین واژهٔ این اندیشه مدرن بود. اقتصاد دانش محور (اقتصاد سبک) کشوری را ترسیم می‌کرد که توسعه خود را بر گردهٔ علم و دانش و نه سخت افزار و منابع طبیعی خام می‌سپارد. از اینجا بود که محوریت نیروی انسانی به محوریت دانش در اقتصاد و مدیریت کلان اجتماعی تغییر کرد. اقتصاد دانش محور نیاز به بازنگری در مفاهیم منابع انسانی و سازمانی را تحمیل می‌نمود. اصلی‌ترین اندیشه حاکم در اقتصاد دانش محور، فن آفرینی بود. اندیشه‌ای که کشورهایی مانند چین، هند، کره جنوبی، مالزی و بسیاری از کشورهای با رشد سریع را پدید آورد. در اندیشه فن افرینی تمرکز اصلی بر روی منابع انسانی نیست بلکه نگاه اصلی فناوری اقتصادی و ثروت (ارزش) مبتنی بر فناوری است. البته باید توجه داشت که فناوری و تحقیقات کاربردی نیاز به منابع انسانی مستعد و دانش آموخته در کشور دارد که این خود وابستگی این دو حوزه را تضمین می‌کرد. در توسعه مبتنی بر دانایی و علم فن-آفرینی، وجود زیر ساختها و بسترهای توسعه بسیار ضروری است، چراکه توسعه مبتنی بر دانایی، نوزایی در ساختارعلمی و نهایتاً ارزش-آفرینی ملی را بهمراه خواهد داشت. زیرساختهای فن آفرینی در دنیا بسیار متعدد و شناخته شده‌اند، از این زیرساخت‌ها می‌توان به پارکهای علم و فناوری، شرکتهای زایشی دانشگاهی و مراکزرشد اشاره کرد.
از ورود مفاهیم فن آفرینی به ایران کمتر از ۱۰ سال می‌گذرد و تنها زیرساختهای علمی این حوزه در کشور همانا پارکهای علم و فناوری و مراکزرشد واحدهای فناروی می‌باشند. در قانون برنامه چهارم و پنجم (برنامه پیشنهادی) توسعه، ساختارها و زیربناهای لازم برای رشد فعالیتهای دانایی‌محور (پارکهای علم و فناوری و مراکزرشد)، به ویژه گسترش علم و فناوری جزء تکالیف مهم دولت شمرده شده است. پایه و اساس قانون برنامه چهارم، اقتصاد مبتنی بر دانایی، تولید ثروت بر اساس دانش و تاکید بر توجه جدی به توسعه علم و فناوری و زیرساختهای مربوط به آن در توسعه اقتصادی می‌باشد.
جهت هماهنگی مراکزرشد و پارکهای علم و فناوری، برقراری تعامل مؤثر و سازنده فیمابین این مراکز و نیز کمک به قانونگذاران و مسئولان اجرایی در دولت، ایجاد یک تشکل علمی جهت بهره‌گیری از دانش ایجاد شده در توسعه بنگاههای دانش‌بنیان و به تبع آن توسعه کشور ضروری به نظر می‌رسد:
تجارب دیگر کشورها نشان می‌دهد که این اقدام می‌تواند بستری برای کمک به شناخت سیاستگذاران حوزه فناوری در توسعه بخش‌های مختلف علمی، فناوری و اقتصادی قرار گیرد. بنابر این، چنین اقدامی گامی برای فرهنگ‌سازی در کشور نیز تلقی می‌گردد.
از جمله فعالیتهای این انجمن علمی می‌توان به انجام تحقیقات علمی و فرهنگی در سطح ملی و بین المللی و تعامل بیشتر با سازمان‌های ملی و بین المللی، مدیریت، برنامه‌ریزی، آموزش، پژوهش و تبادل اطلاعات این حوزه در میان جامعه علمی کشور، همکاری با نهادهای اجرایی، علمی و پژوهشی در زمینه تدوین، ارزیابی و بازنگری طرح‌ها و برنامه‌های مربوط به حوزه فناوری، فرهنگ‌سازی و توسعه فرهنگ علم و فناوری در کشور، ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی به ذینفعان این حوزه، شبکه‌سازی و هم‌افزایی افراد متخصص در حوزه فناوری به منظور بهره‌برداری از توان آنان در پیشبرد نظام علمی کشور را برشمرد.
وظایف انجمن
- راه اندازی، تقویت و توسعه زیرساختهای حمایت از فناوری نظیر پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد؛
- حمایت در جهت ایجاد، رشد و تقویت شرکتهای دانش بنیان؛
- کمک به تبدیل ایده به محصولات، فرایندها و روش‌های نوین؛
- همکاری در انتقال و جذب و تجاری‌سازی فناوری؛
- تلاش برای توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی؛
- تدبیر و راهنمایی پارکها و مراکز رشد علم و فناوری و شرکتهای دانش بنیان در خصوص ابداع، اختراع، نوآوری و ارتقای محصولات و روش‌ها؛
- برنامه‌ریزی و پژوهش در جهت ارتقای توان رقابتی شرکتهای دانش بنیان کشور؛
- مشاوره و ارائه پیشنهادات علمی و کاربردی برای حل مشکلات کشور در حوزه دانش و فناوری؛
- کمک به باز طراحی نظام ملی نوآوری، براساس توسعه دانش و فناوری و گسترش بنگاههای دانش بنیان.
اسناد بالا دستی حوزه پارکهای علم وفناوری و مراکز رشد
- سند چشم انداز سال ۱۴۰۴ کشور
- قانون اهداف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
- نقشه جامع علمی کشور
- قانون برنامه پنجم توسعه کشور
- قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری‌ها و اختراعات
انواع عضویت
عضویت پیوسته
اعضاء پیوسته می‌توانند حقیقی یا حقوقی باشند. اعضاء حقیقیِ پیوسته عبارتند از مؤسسان انجمن و کلیه افرادی که حداقل دارای درجه کارشناسی ارشد و بالاتر در رشته‌های مرتبط با موضوع فعالیت انجمن (به تشخیص هیئت مدیره) بوده و یا در حوزه پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد، تجاری سازی فناوری، سرمایه گذاری مخاطره پذیر، نوآوری و فن آفرینی بیش از سه سال همکاری کرده باشند. اعضاء حقوقی پیوسته نیز عبارتند از سازمانهایی که در زمینه‌های علمی، پژوهشی و فناوری مرتبط انجمن فعالیت دارند و سه سال از عضویتشان بصورت وابسته گذشته باشد. در اینصورت عضویت وابسته این اعضاء با تائید هیات مدیره به عضویت پیوسته تبدیل می‌گردد.
عضویت وابسته
اعضاء وابسته می‌توانند حقیقی یا حقوقی باشند. اعضاء وابستهِ حقیقی شامل دانشجویان ویا اشخاصی است که دارای درجه کارشناسی هستند و مدت ۵ سال به نحوی در یکی از رشته‌های مرتبط و یا شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان شاغل باشند. افراد دارای درجه کارشناسی در یکی از رشته‌های مرتبط می‌توانند با تصویب هیئت مدیره به عضویت پیوسته انجمن درآیند. اعضاء وابسته حقوقی نیز می‌توانند سازمانهایی باشند که در زمینه‌های علمی، پژوهشی و فناوری مربوط فعالیت دارند.
عضویت افتخاری
شخصیت‌های ایرانی و خارجی که مقام علمی آنان در زمینه‌های فعالیت انجمن حائز اهمیت خاص باشد، یا در پیشبرد اهداف انجمن کمکهای مؤثر و ارزنده‌ای نموده باشند.
مخاطبان
مخاطبان انجمن
- دانشجویان و فارغ التحصیلان در رشته‌های مدیریت تکنولوژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مهندسی‌های فناوری بالا و صنایع
- مدیران و کارشناسان پارکها و مراکز رشد علم و فناوری
- هسته‌ها، شرکت‌ها و واحدهای تحقیق و توسعه مستقر در پارکها و مراکز رشد علم و فناوری
- مؤسسات پژوهشی، پژوهشکده‌ها و پژوهشگاه‌های کشور در زمینه تکنولوژی‌های نوین
- سیاستگذاران و تصمیم‌سازان حوزه علم و فناوری کشور
- معاونت علم و فناوری رئیس جمهور
- دفتر همکاری‌های فناوری نهاد ریاست جمهوری
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
- دانشگاههای کشور (بالاخص دانشگاههای صنعتی)
رشته‌های دانشگاهی و دانشگاههای مرتبط
رشته‌های دانشگاهی مرتبط با این انجمن شامل رشتهٔ MBE با گرایش‌های تکنولوژی و فناوری اطلاعات، رشته مهندسی صنایع با گرایش‌های صنایع، تحلیل سیستم‌ها و بهره وری، مهندسی مالی و سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی، رشتهٔ مدیریت با گرایش‌های تکنولوژی، فناوری اطلاعات، صنعتی، کسب و کارهای کوچک، بازرگانی و کارآفرینی و رشته‌های فنی و مهندسی مرتبط با فناوری‌های پیشرفته در این زمینه موجود است.
این رشته‌ها در دانشگاههای صنعتی شریف، صنعتی امیر کبیر، دانشگاههای مادر هر استان، علامه طباطبائی، خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه آزاد اسلامی (علوم تحقیقات)، پژوهشگاه فناوری اطلاعات ارتباطات، پژوهشگاه مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی، پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی، پژوهشکده صنایع رنگ و بطور کلی رشته‌های مرتبط با فناوری‌های پیشرفته که در دانشگاههای کشور تأسیس می‌شود.
به طور متوسط سالانه حدود ۲۵۰ دانشجو در رشته‌های مختلف مرتبط در حوزه علم و فناوری در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاههای سراسر کشور فارغ‌التحصیل می‌شوند.
پیش بینی تعداد مخاطبان
تعداد مخاطبینی که برای این انجمن پیشبینی شده است بیش از ۶۰۰۰ نفر است که پیش بینی می‌شود که حداقل ۲۰۰ الی ۳۰۰ نفر برای ۲ سال اول عضو پیوسته انجمن شوند.