صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران
درباره صندوق
ریاست
جناب آقای دکتر ضرغام، ریاست صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، از ابتدای تأسیس این صندوق در سال ۱۳۸۲ به عنوان معاون و مشاور حوزه ریاست صندوق همکاری مینمودند و از سال ۱۳۹۲ به عنوان ریاست صندوق منصوب گشتهاند. ایشان عضو هیات علمی دانشگاه تهران بوده و علاوه بر آموزش و پژوهش و تربیت دانشجو در حوزه آموزش عالی کشور، مسئولیتهای متعددی نیز در کارنامه مدیریت اجرایی خود ثبت نمودهاند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره نمود: ریاست پردیس بین المللی کیش دانشگاه تهران، ریاست دانشگاه ارومیه، ریاست دانشگاه شهید چمران اهواز، ریاست دانشگاه گیلان، ریاست و راه اندازی دانشگاه پیام نور، ریاست و راه اندازی دانشگاه شاهد، معاونت سازمان برنامه و بودجه کشور، حضور در شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور، مسئول و سرپرست آماده سازی وبرنامه ریزی دانشگاه تهران ۲. همچنین آقای دکتر ضرغام دبیر و برگزار کننده چندین سمینار بین المللی علمی و اجرائی در کشور بوده و در سمینارهای بین المللی بسیاری در کشورهای مختلف جهان به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران و دانشگاه تهران حضور چشمگیر داشته و ارائه مقالات علمی و اجرائی متعددی در کارنامه فعالیتهای ایشان به چشم میخورد.
تاریخچه صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور
صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور از سال ۱۳۸۲ با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت خود را آغاز کرد. ضرورت حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور همواره مورد توجه سیاستگذاران کشورمان بوده است؛ چنانکه پیش از تشکیل این صندوق، شورایی بنام شورای پژوهشهای علمی کشور نیز زیر نظر معاون اول رییسجمهور، ایده تشویق و حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور را مورد توجه قرار داده بود. هدف اصلی از تشکیل صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در واقع ایفای وظایف بنیاد ملی علم ایران بوده است. صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در مدت فعالیت بیش از یک دهه خود اقدامهای مؤثری را در حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور انجام داده است؛ در حال حاضر این صندوق با بیش از بیست و شش هزار عضو هیأت علمی دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهشی مرتبط است. عمده فعالیتهای این صندوق در حوزههای: حمایت از طرحهای پژوهشی، پسادکتری، ثبت اختراعات، کرسی پژوهشی، پژوهانه (گرنت) و حمایت از ایجاد و توسعه مراکز نوآوری، انجام میگیرد.
مهمترین عامل تأثیرگذار در فعالیتهای صندوق، حمایتهای مقام معظم رهبری و تأکید معظمله بر ادامه فعالیت صندوق در سالهای نخست تأسیس بوده است. استقبال دانشگاهیان و پژوهشگران از اقدامات حمایتی، ضرورت توسعه فعالیتهای صندوق را دوچندان ساخته است. در حال حاضر صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور توزیع جغرافیایی عادلانه امکانات حمایتی خود در شهرستانها را با جدیت پیگیری میکند؛ زیرا معتقد است که مراکز پژوهشی و دانشگاههای شهرستانها نیز میبایست از امکانات این صندوق همانند دانشگاهیان مقیم تهران بهرهمند شوند.
اساسنامه صندوق
مصوبه «اصلاح اساسنامه صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور» که در جلسه ۲۱۷ مورخ ۲۸/۱۰/۸۹ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی و بنا به تفویض جلسه ۶۷۷ مورخ ۱۶/۹/۸۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، به شرح ذیل میباشد:
کلیات
توسعه پایدار و پیشرفت هر کشوری مرهون پرورش، حفظ و نگهداری سرمایههای علمی، پژوهشی و فناورانه آن کشور است. پژوهشگران و فناوران موجبات ترقی، تعالی، توسعه علمی و فناوری و در نهایت توسعه پایدار همه جانبه را برای کشور فراهم میسازند، از این رو شناسایی، برقراری ارتباط و حمایت از این قشر توانمند جامعه به منظور استفاده از مشارکت و همکاریهای علمی آنان در زمینههای گوناگون در راستای تولید علم و فناوری و توسعه از اولویت ویژهای برخوردار است. برای نیل به این هدف، در راستای تحقق بند ۴ اصل سوم قانون اساسی و به استناد بند ۱۶ مصوبه جایگاه، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، «صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران» به منظور رفاه محققان و ساماندهی مناسب برای تولید علم و فناوری و همافزایی علم، تولید و ثروت و آمادهسازی بستر اجرایی آنها در جهت سوق دادن منافع تحقیقاتی و فناوری به مردم و در نهایت توسعه پایدار کشور، به شرح این اساسنامه تأسیس میگردد.
ماده ۱: نام
نام صندوق عبارت است از «صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور» که از این پس در این اساسنامه به اختصار «صندوق» نامیده میشود.
تبصره: صندوق دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و محل آن در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خواهد بود.
ماده ۲: هدف
هدف از تأسیس صندوق، شکوفایی امور تحقیقاتی در راستای تولید علم، فناوری و تجاریسازی و بهرهمند شدن مردم از نتایج آنها، از طریق ارائه کمکها و خدمات حمایتی و مادی و معنوی به پژوهشگران و فناوران حوزوی و دانشگاهی ایرانی اعم از حقیقی و حقوقی میباشد.
تبصره ۱: حمایت مادی عبارت است از تأمین اعتبار، تسهیل مراحل و ساز وکار تخصیص بودجه به محققان و فناوران در خصوص طرحها و برنامههای ارائه شده و مصوب صندوق.
تبصره ۲: حمایت معنوی عبارت است از حمایت اداری، معرفی و علمی طرحهای ارائه شده، تکریم، قدرشناسی و ارائه مشاوره به پژوهشگران و فناوران.
تبصره ۳: پژوهشگر به اشخاص حقیقی و حقوقی اطلاع میشود که دارای دانش، تجربه و مدارج علمی و دستاوردهای پژوهشی و یا فناورانه بوده و صلاحیت علمی وی به تأیید کمیته تخصصی صندوق بر اساس ضوابط مراجع ذیصلاح علمی کشور رسیده باشد.
تبصره ۴: فناور به شخص حقیقی یا حقوقی اطلاق میگردد که توانایی علمی و فنی لازم برای تبدیل ایده و دانش جدید را به نمونه سختافزار یا روش اجرایی قابل استفاده براساس ضوابط مراجع ذیصلاح کشور دارا میباشد.
ماده ۳: سرمایه و منابع تأمین آن
سرمایه اولیه صندوق مبلغ پانصد میلیارد ریال است که از محل کمکهای دولت تأمین و در ردیف بودجه سنواتی منظور خواهد شد.
منابع صندوق عبارت است از: کمکهای سالیانه دولت و وجوه اداره شده، کمک دستگاههای دولتی و غیردولتی، کمکهای مردمی، موقوفات، درآمدهای اختصاصی، تسهیلات سیستم بانکی، درآمدهای حاصل از سرمایهگذاری وجوه مازاد صندوق که درچارچوب قوانین و مقررات کشور تحصیل میشود.
تبصره: در صورت کسب منابع مالی جدید، سرمایه صندوق توسط هیأت امناء افزایش خواهد یافت.
ماده ۴: ارکان صندوق
صندوق دارای ارکان زیر میباشد:
الف: هیأت امناء
ب: رئیس صندوق
ج: کمیته تخصصی
ماده ۵: ترکیب هیأت امناء
- معاون علمی و فناوری رئیسجمهور (رئیس هیأت امناء)؛
- معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور
- دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
- وزیر علوم، تحقیقاً ت و فناوری
- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
- وزیر جهاد کشاورزی
- وزیر صنایع و معادن
- وزیر نفت
- وزیر نیرو
- رئیس جهاد دانشگاهی
- رئیس هیأت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی و مناظره
- پنج نفر از اساتید، پژوهشگران و فناوران برجسته حوزوی و دانشگاهی کشور به پیشنهاد رئیس صندوق و حکم رئیس هیئت امناء
- رئیس صندوق (دبیر هیأت امناء)
ماده ۶: جلسات هیأت امناء
جلسات هیأت امناء به صورت عادی و فوقالعاده تشکیل میگردد و جلسات عادی حداقل سالی دو بار به دعوت رئیس صندوق تشکیل میشود. جلسات فوقالعاده در صورت لزوم بنا به پیشنهاد رئیس صندوق و رئیس هیأت امناء تشکیل خواهد شد. جلسات هیأت امناء (عادی و فوقالعاده) با حضور دو سوم اعضاء رسمیت یافته و تصمیمات متخذه با رأی موافق اکثریت اعضای حاضر در جلسه معتبر میباشد.
ماده ۷: وظایف هیأت امناء
- تعیین سیاستهای اصولی و خط مشیهای کلی مربوط به فعالیت صندوق
- تعیین سیاستها و خط مشیها و تصویب برنامههای مربوط به فعالیت صندوق در چارچوب اسناد بالادستی علم وفناوری و بویژه نقشه جامع علمی کشور
- اصلاح و تغییر در مواد اساسنامه و ارائه آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تصویب
- بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد پیشنهادهای رئیس صندوق و یا پیشنهادهای ارائه شده توسط حداقل نیمی از اعضای هیأت امناء
- تصویب نمودار تشکیلاتی صندوق
- تشکیل کمیسیون دائمی هیأت امناء و تعیین وظایف و انتخاب اعضای آن
تبصره: هیأت امناء میتواند بخشی از وظایف خود را به کمیسیون مذکور در بند فوق تفویض نماید.
- تصویب آیین نامه نحوه ارائه کمکهای صندوق به پژوهشگرا ن و فناوران
- تصویب ضوابط نحوه حمایت از تحقیقات مشترک پژوهشگران و فناوران با مراکز علمی و تحقیقاتی داخل و خارج کشور در چارچوب قوانین و مقررات کشور
- نظارت بر حسن اجرای وظایف و ارزیابی فعالیتهای صندوق
ماده ۸: رئیس صندوق
رئیس صندوق بالاترین مقام اجرایی صندوق است که با پیشنهاد و حکم رئیس هیأت امناء و تصویب هیأت امناء برای مدت ۴ سال منصوب میشود. انتصاب مجدد وی صرفاً برای یک دوره متوالی دیگر بلامانع میباشد.
تبصره: برکناری رئیس صندوق با رئیس هیأت امناء است.
ماده ۹: وظایف رئیس صندوق
- اجرای مصوبات هیأت امناء
- اداره و هدایت امور اجرایی صندوق در چارچوب اساسنامه و ضوابط و مقررات مصوب هیأت امناء
- بهکارگیری و برکناری نیروهای صندوق، تعیین حقوق و دستمزد آنان در چارچوب قوانین و مقررات و آیین نامههای مربوط
- پیشنهاد اصلاح و یا تغییر در مواد اساسنامه به هیأت امناء برای تأیید و ارائه به شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تصویب
- پیشنهاد افزایش یا کاهش سرمایه صندوق به هیأت امناء برای تصویب
- ایجاد و انتشار نشریاتی که صندوق را در رسیدن به هدفهای خود کمک میکند
- حفظ و حراست اموال و داراییهای منقول و غیرمنقول صندوق
- نمایندگی صندوق در برابر کلیه مراجع اداری و قضایی و اشخاص ثالث با حق توکیل به غیر برای استیفای حقوق صندوق در حد مقررات
- تهیه برنامه و گزارش عملکرد سالانه صندوق و ارائه آن به هیأت امناء برای بررسی و تصویب
تبصره: کلیه اسناد مالی و اوراق بهادار با امضای رئیس صندوق یا مقام تفویض گیرنده و مدیر امور مالی معتبر است.
ماده ۱۰: ترکیب کمیته تخصصی صندوق
اعضای کمیته تخصصی صندوق از بین پژوهشگران و فناوران برجسته کشور که دارای سوابق درخشان علمی و اجرایی از قبیل برخورداری از آثار علمی و فناوری در معیار بینالمللی، مقالات چاپ شده در مجلات معتبر داخلی و بینالمللی، ثبت اختراع و اکتشاف در مراجع معتبر، آشنا با علوم و فنون روز جهان، آشنا با نیازهای علمی، پژوهشی و فناوری کشور باشند، توسط رئیس صندوق معرفی و پس از تصویب کمیسیون دائمی هیأت امناء با حکم رئیس هیأت امناء به مدت چهار سال منصوب میگردند.
تبصره ۱: تعداد اعضای کمیته تخصصی با احتساب رئیس صندوق ۷ نفر عضو اصلی و ۲ نفر عضو علیالبدل میباشد.
تبصره ۲: انتخاب مجدد اعضای کمیته تخصصی فقط برای دو دوره متوالی بلامانع است.
تبصره ۳: ریاست کمیته تخصصی برعهده رئیس صندوق میباشد.
ماده ۱۱: وظایف کمیته تخصصی صندوق
- پیشنهاد اولویتهای جدید، دستورالعملها آیین نامهها و ضوابط علمی لازم برای تحقق اهداف و نحوه تدوین گزارشهای علمی و شیوه نظارت پژوهشی برای ارائه به هیأت امناء
- تأیید صلاحیت علمی پژوهشگران و فناوران برای بهرهمند شدن از حمایتهای صندوق
- تصویب و ارزیابی طرحهای پژوهشی و فناورانه در چارچوب نقشه جامع علمی کشور و در راستای اولویتها، سیاستها و خط مشی تعیین شده توسط هیأت امناء
- تعیین کارگروههای تخصصی برای ارزیابی طرحهای پیشنهادی و مصوب
- پیشنهاد ضوابط مورد نیاز برای حمایت از ثبت اختراعات و اکتشافات در داخل و خارج کشور
ماده ۱۲: فعالیتهای مالی صندوق
فعالیتهای مالی صندوق، زیر نظر رئیس صندوق و بر اساس آیین نامه مالی و معاملاتی که به تصویب هیأت امناء خواهد رسید، انجام میشود و صندوق از نظر مقررات مالی و معاملاتی تابع مفاد قانون نحوه انجام امور مالی و
معاملاتی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی (مصوب ۱۸/۱۰/۱۳۶۹ مجلس شورای اسلامی) میباشد و کلیه پرداختهای دولت و سایر دستگاهها به صندوق کمک تلقی و مانده آن قابل انتقال به سال بعد خواهد بود.
تبصره ۱: سال مالی صندوق از اول فروردین هر سال لغایت آخر اسفند ماه همان سال است.
تبصره ۲: وجوه صندوق در حساب خاصی که در یکی از بانکها افتتاح میشود، نگهداری میشود و همچنین کلیه پرداختها با صدور چک از حساب یاد شده صورت میگیرد.
ماده ۱۳: تغییر یا اصلاح اساسنامه
اعمال هر گونه تغییر یا اصلاح در اساسنامه مطابق یکی از دو راهکار ذیل امکانپذیر میباشد:
- به پیشنهاد رئیس صندوق و تأیید هیأت امناء و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی
- بنا به پیشنهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی
ماده ۱۴: این مصوبه مشتمل بر ۱۴ ماده و ۱۴ تبصره در جلسه ۲۱۷ مورخ ۲۸/۱۰/۸۹ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی و بنا به تفویض جلسه ۶۷۷ مورخ ۱۶/۹/۸۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
چشمانداز، مأموریت و راهبردها
چشم انداز:
صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران در افق ۱۴۰۴ نهادی است تعالی محور و پیشرو در کمک به تحقق پیشتازی ایران اسلامی در تولید علم و فناوری.
مأموریت:
حمایت متوازن از تحقیقات و کمک به تولید دانش و فناوریهای راهبردی در جهت تحقق جهان پایدار با اتکاء به مبانی معرفتی و سرمایههای علمی کشور.
راهبردهای صندوق:
- حمایت از توسعه پژوهشهای تقاضا محور.
- تقویت همکاریهای بین دستگاهی جهت توسعه علم و فناوری.
- ارتقاء بهره وری فرایندهای کلیدی صندوق با تأکید بر گسترش شبکه همکاران.
- تقویت انسجام و یکپارچگی بین حلقههای علم و فناوری در صندوق (فرایند ایده تا محصول).
- حمایت از توسعه قابلیتهای پژوهشی بخشی و منطقهای در کشور.
- ارتقاء جایگاه صندوق در نظام علم و فناوری.
- توانمندسازی و پشتیبانی از بلوغ حرفهای پژوهشگران و فناوران.
- حمایت از ورود به عرصههای جدید علم و فناوری اولویت دار با تاکید بر علوم میان رشتهای.
- حمایت از توسعه علوم و فناوریهای راهبردی و تحول آفرین.
- تقویت باور و فرهنگ عمومی نسبت به نقش علم و فناوری در روند رشد و توسعه ملی.
- توسعه و تقویت همکاریهای بین المللی در زمینه علم و فناوری.
- نهادینه کردن فرهنگ و باور عمومی نسبت به نقش توسعه علم و فناوری در توسعه ملی با نگاهی راهبردی به مدارس.
- مدیریت افکار عمومی برای سرمایه گذاری در توسعه علم و فناوری.
- جامعیت در آموزش، پژوهش و فناوری.
- جامعیت در توسعه علمی و تعالی و کمال انسانی.
ساختار سازمانی
حمایت از پژوهش و فناوری
توسعه پایدار و پیشرفت هر کشوری مرهون پرورش، حفظ و نگهداری سرمایههای علمی، پژوهشی و فناورانه آن کشور است. پژوهشگران و فناوران موجبات ترقی، تعالی، توسعه علمی و فناوری و در نهایت جهان پایدار را فراهم میسازند. شناسایی، برقراری ارتباط و حمایت از این قشر توانمند از اولویت ویژهای برخوردار است. برای نیل به این هدف، در راستای تحقق بند ۴ اصل سوم قانون اساسی و به استناد بند ۱۶ مصوبه جایگاه، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، «صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران» به منظور رفاه محققان و ساماندهی مناسب برای تولید علم و فناوری و همافزایی علم، تولید و ثروت و آمادهسازی بستر اجرایی آنها در جهت سوقدادن منافع تحقیقاتی و فناوری به مردم و در نهایت توسعه پایدار کشور، به شرح این اساسنامه تأسیس میگردد.
یکی از انواع خدماتی که صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور انجام میدهد، حمایت از طرحهای پژوهشی بنیادی و کاربردی پژوهشگران با هدف کمک به پیش برد مرزهای دانش و حل مسائل اساسی کشور بر اساس اولویتهای علمی کشور در شاخههای مختلف علوم در چارچوب عرصههای اولویت داری که هر ساله توسط صندوق اعلام میشود، میباشد.
در صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور پروژههای تحقیقاتی مورد حمایت قرار میگیرند که بر اساس نیازها و مزیتهای کشور توصیف شده باشند. منبع مورد استفاده در تعیین اولویتهای تحقیقاتی کتاب چاپ شده در اولویت تحقیقاتی شورای پژوهشهای علمی وقت کشور است. کارگروههای تخصصی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور موظف هستند اولویتها را در رشتههای مختلف با شرایط زمانی تطبیق داده و استفاده نمایند.
حمایتهای صورت پذیرفته توسط صندوق در حوزه پژوهش و فناوری به دو بخش حمایت از طرحهای پژوهشی و حمایت از دورههای پسا دکتری تقسیم میگردد.
کارگروههای پژوهشی
با توجه به اهمیت فراگیری کلیه علوم اعم از رشتهها و بینرشتهای، گروههای پژوهشی موجود در صندوق با عنوان کارگروههای تخصصی تعریف شدهاند. جهت مشاهده توضیحات هر کارگروه، عرصههای پژوهشی و لیست طرحهای مصوب، لطفاً کارگروه مورد نظر را انتخاب نمایید:
فنی و مهندسی
کشاورزی و منابع طبیعی
علوم دامی، دامپزشکی و شیلات
علوم پایه
علوم پزشکی
میانگروهی
هنر و معماری
علوم انسانی و اجتماعی
معارف و علوم اسلامی
مدیریت و علوم اقتصادی
مطالعات علم و فناوری
تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی
آلایندههای زیست محیطی و سلامت
معرفی کارگروه فنی و مهندسی
معرفی
با توجه به نقش و جایگاه ویژه علوم مهندسی در ایران و جهان و رشد فزاینده این حوزه علمی در کشور به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، کارگروه فنی و مهندسی از جمله کارگروههای تخصصی فعال و موفق صندوق محسوب میشود که از سال ۱۳۸۴ فعالیت خود را شروع نموده است. این کارگروه پژوهشی ضمن تعیین عرصههای اولویتدار صندوق بر اساس اسناد بالادستی و نیاز کشور، به بررسی و ارزیابی طرحهای پژوهشی پژوهشگران با موضوعات فنی و مهندسی میپردازد. اعضاء کارگروه از برجستهترین اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاههای برتر کشور در رشتههای: مهندسی برق، مهندسی شیمی، مهندسی محیط زیست، مهندسی مکانیک، مهندسی متالورژی، مهندسی صنایع، مهندسی عمران و مهندسی کامپیوتر هستند.
معرفی کارگروه علوم دامی، دامپزشکی و شیلات
چالشهای فراروی کشور برای آماده کردن شرایط جهت پیوستن به بازارهای جهانی، ; کشاورزی پایدار، رعایت استانداردهای بهداشتی درتولید محصولات دامی، شیلاتی، حفظ دام در برابر بیماریهای مختلف، افزایش بهره وری واحدهای دامپروری سنتی و بکارگیری علوم و فناوریهای جدید، همچنین لزوم آگاهی از بیماریهای مشترک بین انسان و دام، اهمیت توجه به علوم دامی، شیلات و دامپزشکی را دوچندان کرده است.
کارگروه علوم دامی، دامپزشکی و شیلات از کارگروههای تازه تأسیس در صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور است. این کارگروه از سال ۱۳۹۱ بنیان گذاشته شده و اعضای آن از اساتید شناخته شده و بنام دانشگاهها و مراکز علمی-پژوهشی معتبر کشور میباشند. این کارگروه ضمن تعیین عرصههای اولویت دار صندوق، براساس اسناد بالادستی و نیاز کشور، به بررسی و ارزیابی طرحهای پژوهشی پژوهشگران با موضوعات علوم دامی، دامپزشکی و شیلات میپردازد.
کارگروه یاد شده با وقوف نسبت به نیازها و استعدادهای کشورمان در عرصه علوم دامی، دامپزشکی و شیلات تلاش میکند تا طرحهای پژوهشی که بتوانند اثرات مفید و در عین حال گسترده داشته باشند را مورد بررسی و تصویب قرار دهد و در این راه بر آن است تا از دانش و فناوریهای روز در عرصه علوم دامی، دامپزشکی و شیلات بهره بگیرد.
معرفی کارگروه علوم پایه
معرفی کارگروه
در تاریخ علم مسلمانان، علوم پایه نظیر: شیمی، فیزیک، ریاضی و آمار، زیست شناسی و علوم زمین از اهمیت خاصی برخوردارند. علوم پایه، بنیان نظری و ارکان شاخههای دانش بشری و رشتههای دانشگاهی هستند. کشورهای توسعه سرمایه گذاریهای قابل توجهی از طریق دانشگاهها و سایر مراکز پژوهشی در علوم پایه انجام دادهاند. سرمایه گذاری در علوم پایه نیز زمینههای توسعه صنعتی، علمی و فنی را گسترش داده است.
کارگروه علوم پایه با تعیین عرصههای اولویت دار بر اساس اسناد بالادستی و نیاز کشورمان، به بررسی و ارزیابی طرحهای پژوهشی پژوهشگران میپردازد. اعضای این کارگروه از استادان برجسته و اعضای هیات علمی دانشگاههای معتبر در رشتههای ذیربط هستند.
معرفی کارگروه میان گروهی
روند رو به رشد علوم و تحقیقات بین رشتهای و نقش و جایگاه این رویکرد نوین در تحولات علمی و فناوری جهان، بیانگر اهمیت و ضرورت توجه به این حوزه در کمک به توسعه علمی کشور میباشد. با عنایت به این مهم و نقش و جایگاه فرابخشی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، به عنوان «بنیاد ملی علم ایران» در سطح کشور، کارگروه میان گروهی صندوق از سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را با حمایت از توسعه پژوهشهای میان رشتهای و میان گروهی در حوزه علوم تجربی آغاز کرد. این کارگروه، ضمن تعیین عرصههای اولویت دار صندوق براساس اسناد بالادستی و نیاز کشور، به بررسی و ارزیابی طرحهای پژوهشی پژوهشگران با موضوعات بین رشتهای که در نقشه جامع کشور، برنامه پنجم توسعه و نقشه سلامت کشور تعیین شده، میپردازد.
اعضای این کارگروه از برجستهترین استادان وهیات علمی دانشگاههای برتر کشور در رشتههای مهندسی پلیمر، مهندسی بافت، مهندسی پزشکی، داروسازی، توانبخشی، محیط زیست میباشند.
معرفی کارگروه هنر و معماری
معرفی کارگروه
علیرغم ظرفیت بالای سرمایه انسانی موجود کشور در حوزه هنر و معماری و نقش و جایگاه تاریخی ایران اسلامی در شکلگیری و بسط هنر، بویژه هنر اسلامی، آنچنان که شایسته است جریان تحقیقاتی مورد نیاز برای توازن بخشی به ابعاد توسعه در کشور در حوزه هنر و معماری هنوز شکل و بنیان لازم را نگرفته است. صندوق با هدف کمک به بسط و گسترش تحقیقات مربوطه، در سال ۱۳۹۰ با تفکیک تحقیقات حوزه هنر از کارگروه علوم انسانی و همچنین تفکیک تحقیقات مرتبط با معماری از کارگروه فنی و مهندسی، اقدام به تشکیل یک کارگروه مستقل برای این حوزه اساسی مورد نیاز کشور نمود.
بررسی روند طرحهای تحقیقاتی مربوط به این کارگروه نشان میدهد، شکلگیری یک کارگروه مستقل برای آن، زمینه اولیه لازم برای گسترش حمایتهای صندوق در این حوزه را فراهم نموده است، امّا ظرفیت موجود این حوزه در کشور بسیار بیشتر از چیزی است که تا کنون در کارگروه هنر و معماری صندوق مشاهده شده است. ضروری است تمهیدات لازم برای بهرهبرداری از این ظرفیت بالقوه در راستای اهداف توسعهای نظام جمهوری اسلامی ایران اندیشیده شود.
اعضا کارگروه هنر و معماری از اساتید برجسته کشور در رشتههای: هنرهای تجسمی، تاریخ و فلسفه هنر، معماری، طراحی صنعتی، گرافیک، نمایش، موسیقی و سینما هستند.
معرفی کارگروه علوم انسانی و اجتماعی
علوم انسانی در ایران امروز، جایگاه ممتاز و شایان توجهی به خود اختصاص داده است. رشتههای مرتبط با علوم انسانی در مقایسه با دو دهه گذشته گسترش قابل توجهی یافته است. خوشبختانه ظرفیت چشمگیری برای توسعه رشتههای علوم انسانی در کشورمان وجود دارد، بطوری که روند رو به توسعه آن، منجر به تخصصی شدن اغلب این رشتهها شده است.
کارگروه علوم انسانی متشکل از استادان و اعضای هیات علمی برجسته دانشگاهها و مراکز پژوهشی است که هر کدام، عهده دار بررسی طرحهای پژوهشی دارای ایدههای مرتبط میباشند.
بررسی طرحهای پژوهشی براساس حوزههای الویت دار و با بهره گیری از تاکیدهای اسناد بالا دستی انجام میگیرد.
معرفی کارگروه معارف و علوم اسلامی
مشاهده روند گسترش روزافزون فعالیتهای آکادمیک کشور در حوزه علوم انسانی و اجتماعی پس از انقلاب اسلامی، این انتظار را ایجاد مینماید که در ابعاد انسانی توسعه، شاهد تغییرات قابل توجه در کشور باشیم، اما تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت تحول در علوم انسانی با رویکرد اسلامی- ایرانی و دغدغه سیاستگذاران و صاحب نظران این حوزه که در اسناد بالادستی علم و فناوری کشور نیز بیان شده است، نشان میدهد اقدامات انجام گرفته در مقایسه با نیازها و الزامات توسعهای و اهداف و اولویتهای نظام جمهوری اسلامی ناکافی است و توسعه پژوهشهای بنیادی و کاربردی در این حوزه از جمله ضرورتهای اساسی کشور است.
با عنایت به این مهم و نقش و جایگاه فرابخشی صندوق به عنوان «بنیاد ملی علم ایران» در سطح کشور، کارگروه معارف و علوم اسلامی به صورت یک کارگروه مستقل از علوم انسانی فعالیت خود را در سال ۱۳۹۰ آغاز کرد. این کارگروه تخصصی، به منظور توسعه مطالعات و گسترش نهضت تولید علم، از طرحهای تحقیقاتی در موضوعات مختلف پژوهشیِ مرتبط با این حوزه، حمایت مینماید.
اعضاء این کارگروه از برجستهترین استادان و هیات علمی دانشگاه/ پژوهشگاههای برتر کشور میباشند.
معرفی کارگروه مدیریت و علوم اقتصادی
معرفی
مشاهده روند گسترش روزافزون فعالیتهای آکادمیک کشور در حوزه علوم انسانی و اجتماعی پس از انقلاب اسلامی، این انتظار را ایجاد مینماید که در ابعاد انسانی توسعه شاهد تغییرات قابل توجه در کشور باشیم، اما تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت تحول در علوم انسانی با رویکرد اسلامی- ایرانی و دغدغه سیاستگذاران و صاحب نظران این حوزه که در اسناد بالادستی علم و فناوری کشور نیز بیان شده است، نشان میدهد اقدامات انجام گرفته در مقایسه با نیازها و الزامات توسعهای و اهداف و اولویتهای نظام جمهوری اسلامی ناکافی است و توسعه پژوهشهای بنیادی و کاربردی در این حوزه از جمله ضرورتهای اساسی کشور است.
کارگروه مدیریت و علوم اقتصادی با تعیین عرصههای اولویت دار صندوق بر اساس اسناد بالادستی و نیاز کشور، به بررسی و ارزیابی طرحهای پژوهشی پژوهشگران با موضوعات بین رشتهای میپردازد. اعضا این کارگروه از برجستهترین اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاههای برتر کشور در رشتههای: اقتصاد نظری، مدیریت بازرگانی، مدیریت مالی، مدیریت دولتی، مدیریت صنعتی و حسابداری هستند.
معرفی کارگروه مطالعات علم و فناوری
معرفی کارگروه
بررسی روند مطالعات علم و فناوری در ایران و جهان، شناسایی چالشهای ارتباط صنعت و دانشگاه و راهکارهای تعمیق آن، شناسایی چالشهای تحقیقاتی پژوهشگران و فناوران کشور، راهکارهای تقویت نظام پژوهش در کشور، تدوین نظام مناسب برای شناسایی و تعیین اولویتهای اساسی تحقیقاتی کشور و هدایت سرمایههای ملی از جمله نیازهای حیاتی کشور در حوزه مدیریت و سیاستگذاری عالمانه در حوزه علم و فناوری است. تقویت زیرساختهای نرمافزاری نظام علم و فناوری کشور زمینه لازم برای بهرهگیری از توانمندیهای موجود و ارتقاء آن در جهت اهداف و اولویتهای تصریح شده در اسناد بالادستی علم و فناوری کشور را فراهم میکند، در همین راستا صندوق در سال ۱۳۹۰ اقدام به تشکیل کارگروه مطالعات علم و فناوری نمود.
این کارگروه با انجام بحثهای تخصصی پیرامون الزامات و راهکارهای تحقق این الزامات ضمن تعریف عناوین پروژههای تحقیقاتی اولویت دار در عرصه مطالعات علم و فناوری کشور با توجه به اسناد بالا دستی نظیر سند چشم انداز ۲۰ ساله و نقشه جامع علمی کشور، با حمایت از اینگونه طرحها، در کمک به توسعه علم و فناوری کشور ایفای نقش میکند.
معرفی کارگروه تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی
با توجه به صنعتی شدن اغلب کشورهای جهان، وجود گازهای گلخانهای، آلودگی محیط زیست، فعالیتهای آتشفشانی و زمین گرمایی و همچنین فعالیتهای خورشیدی و غیره، تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی از جمله علومی است که در نیم قرن اخیر مورد توجه ویژهای قرار گرفته است.
اهمیت تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی همچنان در حال افزایش است. دمای متوسط زمین در طول قرن گذشته تقریباً ۸/۰ درجه سانتیگراد افزایش یافتهاست؛ دانشمندان انتظار دارند که در طول ۱۰۰ سال آینده متوسط دمای زمین ۵/۱ تا ۵/۳ درجه سانتیگراد افزایش یابد.
در این راستا، کارگروه تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی در سال ۱۳۸۹ در صندوق حمایت از پژوهشگران، بنیان گذاشته شد. در این کار گروه اساتید برجستهای از دانشگاهها و مراکز علمی-پژوهشی معتبر کشور فعالیت دارند. دامنه فعالیت این کار گروه فقط به بررسی و تصویب طرحهای پژوهشی محدود نمیشود. حمایت از برنامههای مدون جهت برگزاری همایشها، کارگاهها، پروژههای ملی و فراملی در راستای نگرانیهای تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و آگاهی به دولتمردان در این خصوص از دیگر فعالیتهای آن میباشد. با توجه به ویژگی چند وجهی بودن تغییر اقلیم، این کارگروه، همکاریهای بین رشتهای و بین کارگروههای صندوق را در دستورکار دارد.
معرفی کارگروه آلایندههای زیست محیطی و سلامت
این کارگروه با اهداف سفارش و پذیرش طرحهای پژوهشی در ارتباط با آلودگیهای محیطی اعم از هوا، صوت، پرتوها، آب و خاک و ارائه نتایج این تحقیقات به همراه راهکارهای کنترل، به مسئولان بالا رتبه کشور و همچنین آگاه سازی مردم نسبت به آثار غیربهداشتی آلودگیها و فرهنگ سازی برای کاهش آنها در سطوح مختلف جامعه در اردیبهشت ۱۳۹۳ تشکیل شد.
اعضای کارگروه متشکل از اساتید برتر در زمینههای علوم محیط زیست، مهندسی شیمی، بهداشت محیط، بهداشت حرفهای، هواشناسی، عمران، مکانیک، پزشکی و اپیدمیولوژی محیطی میباشند.
رسالت کارگروه، هدایت مطالعات و مرور نظام مند آنها به منظور بررسی نتایج پژوهشهای موجود و تعیین نیازهای تحقیقاتی برای پوشش کمبودها و تدوین گزارش جامع از وضعیت موجود و تعیین مداخلات هزینه ـ اثربخش به منظور کاهش مواجهه مردم با آلایندهها و ارائه آن به مسئولان کشور میباشد.
- بررسی و جمع بندی نتایج پژوهشهای انجام شده
- برنامه ریزی برای فرهنگ سازی حفظ محیط زیست در سطوح آموزش رسمی و غیر رسمی
- تعیین نیازهای تحقیقاتی برای پوشش کمبودها از نظر اطلاعات
- تدوین گزارش جامع از وضعیت موجود
- تعیین مداخلات ضروری برای کاهش مواجهه با آلایندهها و ارزیابی مداخلات بر پایه تحلیلهای هزینه- اثر
- حمایت و تشویق پژوهشهای هم راستا با اهداف کار گروه
- تسهیل و ارتقای تعاملات بین سازمانها و مؤسسات مرتبط
برای کسب اطلاعات بیشتر لطفاً با شماره ۸۲۱۶۱۱۵۷ تماس بگیرید.
معرفی کارگروه کشاورزی و منابع طبیعی
امروزه توسعه بدون توجه به کشاورزی و جوانب ترقی و پیشرفت آن همانند حباب روی آب است که دیر یا زود محکوم به شکست میباشد. به همین جهت توجه به فناوریهای جدید کشاورزی و منابع طبیعی بسیار لازم و ضروری به نظر میرسد.
کار گروه کشاورزی و منابع طبیعی به دلیل گستردگی کشورمان، با تنوع قابل توجهی در طرحهای پژوهشی ارائه شده از سوی پژوهشگران مواجه است.
این کار گروه از جمله کار گروههای با سابقه بشمار میآید. سابقه تأسیس آن به سال ۱۳۸۴ برمی گردد. اعضای آن، اساتید برجسته در علوم کشاورزی و منابع طبیعی از دانشگاهها و مراکز علمی-پژوهشی معتبر میباشند. این کارگروه طرحهای پژوهشی که مشوق تولید محصولات کشاورزی با اتکا به استعدادهای بومی هستند را مورد توجه قرار داده و در بخشهای مختلف کشاورزی و منابع طبیعی، با تصویب و اجرای طرحهای لازم در پیشبرد اهداف و بهره وری هر چه بیشتر از آب و خاک و اراضی کشاورزی توانسته است، گامهای موثری بردارد.
حمایت از طرحهای پژوهشی
طرحهای پژوهشی
یکی از انواع خدماتی که صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور انجام میدهد، حمایت از طرحهای پژوهشی بنیادی و کاربردی پژوهشگران با هدف کمک به پیش برد مرزهای دانش و حل مسائل اساسی کشور بر اساس اولویتهای علمی کشور در شاخههای مختلف علوم در چارچوب عرصههای اولویت داری که هر ساله توسط صندوق اعلام میشود.
طرحهای پژوهشی در سه گروه طرحهای پژوهشی خرد، کلان و بینالمللی بررسی میشود.
- طرحهای پژوهشی خرد شامل طرحهایی است که از سوی پژوهشگران در موضوعهایی با فراگیری محدود یا خرد و تخصصی به کارگروه ذیربط پیشنهاد میشوند.
- طرحهای پژوهشی کلان، شامل طرحهایی است که از سوی پژوهشگران در موضوعهایی با فراگیری ملی به کارگروه ذیربط پیشنهاد میشود. در برخی موارد طرحهای کلان به صورت موردی یا سفارشی به کارگروه ذیربط پیشنهاد میشود.
- طرحهای پژوهشی بینالمللی شامل طرحهایی است که از سوی پژوهشگران مقیم ایران و یا پژوهشگران ایرانی مقیم خارج از کشور در موضوعهای فراملی به کارگروه ذیربط پیشنهاد میشود.
حمایت از رسالههای دکتری
حمایت از طرحهای پسادکتری
معرفی طرحهای پسا دکترا
توسعه دانش و فناوری در کشور مستلزم سرمایه گذاری بر روی پژوهش و زیرساختهای آن به خصوص زیرساختهای انسانی پژوهش است. صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در راستای مأموریتهای خود و کمک به توسعه زیرساختهای پژوهش در کشور، برنامه حمایت از دورههای پسا دکترا را تعریف نموده است، تا ضمن استفاده از پتانسیلهای پژوهشی موجود در دانشگاهها جهت انجام پژوهشهای اولویت دار و تقاضامحور، از طریق این دورهها ه توسعه زیرساخت انسانی پژوهش در کشور کمک نماید. نحوه حمایت صندوق در چارچوب دستورالعمل و شیوه نامه اجرایی آن میباشد.
طرح پسادکتری، در دو شکل ملی و بینالمللی ارائه میشود. پسا دکتری ملی به دانشآموحتگان ایرانی دورههای دکتری داخل کشور و پسادکتری بین المللی به دانشآموختگان ایرانی دورههای دکتری (Ph.D) مقیم خارج از کشور با هدف ترغیب دانشآموختگان برای بازگشت به میهن اسلامی یا انتقال بخشی از دستاوردهای پژوهشی از دانشگاه مبداء به دانشگاههای کشورمان اعطاء میشود. این دانشآموختگان باید تحصیل کرده دانشگاه و یا مراکز پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم باشند.
صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور از طرحهای پسا دکتری در دو شکل ملی و بین المللی حمایت میکند.
- حمایت از دورههای پسا دکتری ملی مختص دانش آموختگان ایرانی دورههای دکتری ساکن داخل کشور است.
- حمایت از دورههای پسا دکتری بین المللی ویژه دانش آموختگان ایرانی دورههای دکتری مقیم خارج از کشور است. هدف از اعطای حمایتهای پسا دکتری بین المللی، ترغیب دانشآموختگان برای بازگشت به میهن اسلامی یا انتقال بخشی از دستاوردهای پژوهشی از دانشگاه مبداء به دانشگاههای کشورمان است. این دانشآموختگان باید تحصیل کرده دانشگاه و یا مراکز پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم باشند.
حمایت از همایشها و رخدادهای علمی
حمایت از حضور محققان و فناوران خارجی
حمایت از حضور محققان و فناوران خارج از کشور برای برنامههای علمی کوتاه مدت
صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران در جهت بهبود کیفیت و گسترش برنامههای آموزشی و تحقیقاتی دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهشی کشور از دعوت محققین، دانشمندان و فن آوران برجسته خارج از کشور برای برنامههای علمی کوتاه مدت حمایت مینماید. این تصمیم بمنظور استفاده از دانش و تجربیات اساتید و صاحبنظران ایرانی و غیر ایرانی مقیم خارج از کشور و در راستای توسعه علمی و فناوری در سطح ملی و بین الملل اتخاذ شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر لطفاً با شماره تلفن ۸۲۱۶۱۱۲۰ تماس حاصل فرمایید.
حمایت از اساتید وابسته خارجی
معرفی:
صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور (بنیاد ملی علم ایران) از حضور اساتید وابسته خارجی در جهت بهبود کیفیت و گسترش برنامههای آموزشی دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهشی کشور حمایت مادی و معنوی مینماید. حضور اساتید وابسته میتواند به ایجاد چشم اندازهای ملی و بین المللی، بهبود کیفیت کلاسهای آموزشی، و ارتقاء آموزش و پژوهش در مراکز علمی کمک بسزایی داشته باشد. این حمایت به دانشگاهیان، محققان یا افرادی اعطا میشود که به صورت پاره وقت در امور آموزشی، پژوهشی و نوآوری در دانشگاه یا مرکز علمی فعالیت میکنند.
شرایط:
- اعلام نیاز از مراکز علمی
- اخذ موافقت و مجوزهای لازم از دانشگاه و یا مرکز پژوهشی مبدأ
- دارا بودن مدرک دکترای تخصصی (PhD)
- ارتباط تخصصی با زمینههای علمی مورد نیاز مرکز علمی مقصد
- فرد مدعو باید از اساتید برجسته و بنام باشد و اینکه بین متخصصان و صاحبنظران از جایگاه علمی شناخته شدهای برخوردار باشد.
زمینههای فعالیت عضو وابسته:
عضو وابسته میتواند در زمینههای ذیل فعالیت نماید:
- راهنمایی و مشاوره پایان نامه و رساله در دورههای تحصیلات تکمیلی
- انتشار مقالات علمی-پژوهشی در مجلات علمی و پژوهشی معتبر
- انجام فعالیتهای تحقیقاتی
- تدریس در دورههای تحصیلات تکمیلی
- ارائه مشاورههای علمی و راهبردی مورد درخواست گروه (با مرکز تحقیقاتی)
- برگزاری کارگاههای تخصصی
- سایر فعالیتهای تخصصی مورد نیاز دانشگاه
شرایط و مقررات در نظر گرفته شده برای انتخاب اساتید وابسته:
- دانشگاهها و دیگر مراکز علمی در صورت نیاز به استاد وابسته در حوزه خاص و یا تخصصی، میتوانند درخواست خود را به همراه رزومه کامل مدعو به صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور ارسال نمایند.
- استادان وابسته برای یک حوزه، بخش و یا سطح خاص اانتخاب میشوند. مدیر مربوطه با شناسایی نیازهای آموزشی, مسئولیتها، اختیارات و وظایف استادان وابسته را تعیین میکند.
- حداکثر مدت قرارداد همکاری با استاد وابسته یکترم تحصیلی میباشد.
- گروه آموزشی و استاد وابسته باید با هم پروژههای تحقیقاتی مشترک تعریف کنند که حتی پس از اتمام فعالیت استاد وابسته در دانشگاه مقصد همکاریهای دوجانبه همچنان ادامه داشته باشد.
- استادان وابسته بایستی در امور آموزشی و پرورشی همکاریهای لازم را با دانشگاه داشته باشند.
- استادان وابسته بر حسب نوع تخصص که مورد تأیید دانشگاه میباشد همکاری خواهند داشت.
- در صورتی که هر یک از طرفین بخواهند قرارداد را فسخ نمایند بایستی حداقل یک ماه زودتر به صورت کتبی مراتب را به طرف دیگر اعلام نماید
حمایتها:
- استفاده از اعتبار ویژه پژوهشی Grant بر طبق مقررات صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور
- مراکز علمی هزینههای سفر و اقامت استاد مدعو را به صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور اعلام و صندوق بخشی از هزینهها را پرداخت خواهد کرد.
لطفاً برای کسب اطلاعات بیشتر سؤالات خود را به ایمیل International@insf.org ارسال فرمایید و یا با شماره ۸۲۱۶۱۱۲۲ تماس حاصل فرمایید.
ثبت اختراعات
حمایت از ثبت بینالمللی اختراعات
حمایت مادی و معنوی از مخترعان و کمک به ثبت بینالمللی اختراعات از جمله خدمات ویژه صندوق طی سنوات اخیر بوده است. از اواخر سال ۱۳۸۵ برنامه ریزی برای ایجاد فرآیندها و تهیه شیوه نامههای اجرایی لازم در خصوص نحوه حمایت و کمک به ثبت بینالمللی اختراعات محققان، پژوهشگران و مخترعان کشور با ایجاد کارگروه ثبت اختراعات متشکل از اساتید مطلع و صاحبنظر در حوز ه های مختلف مالکیت فکری آغاز گردید.
از مهمترین اقدامات کارگروه یادشده تدوین دستورالعمل حمایت از ثبت بینالمللی اختراعات، تدوین فرآیند حمایت از ثبت بینالمللی اختراعات و نیز تعیین اولویتهای مورد نظر صندوق در حمایت از ثبت اختراعات میباشد. در حال حاضر اولویتهای مورد نظر در زمینه حمایت از ثبت بینالمللی اختراعات شامل موارد زیراست:
- برخورداری از قابلیت سرمایهگذاری و فروش
- ایجاد زمینه برای توسعه اشتغال دانش بنیان
- کمک به ایجاد و حفظ منافع اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور
- برآورده نمودن نیازهای حیاتی کشور
- کمک به توسعه فناوریهای نوین
- ثبت اختراعات ناشی از ایدههای پرورش یافته در قالب طرحهای تحقیقاتی مورد حمایت صندوق
دستورالعمل
فرآیند ثبت بین المللی اختراعات
نوآوری
معرفی برنامه:
نوآوری به عنوان توانایی مدیریت خلاق بر دانش است به نحوی که از طریق رسیدن به محصول، فرآیند یا خدمت جدیدی بتواند پاسخگوی تقاضای بازار و سایر نیازهای اجتماعی باشد. مراکز نوآوری نقش مهمی در توسعه دانش بنیادی و در نهایت تبدیل آن به ثروت ایفا میکنند. موفقیت مراکز نوآوری مستلزم پژوهشهای بنیادی و همکاری مراکز دانشگاهی، دولت و صنعت در جهت طراحی محصولات جدیدی است که بر اساس دستاوردهای این تحقیقات میتوان آنها را به بازار عرضه کرد. با توجه به اهمیت حمایت از شکل گیری و توسعه مراکز نوآوری در کشور به دلایلی از جمله: فقدان مراکز نوآوری در اکثر بنگاههای اقتصادی و عدم شکل گیری اینگونه مراکز در دانشگاهها و با عنایت به اینکه هیچ نهادی در کشور به صورت مشخص متولی شکل گیری و توسعه مراکز نوآوری نمیباشد، صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در راستای ماده ۲ اساسنامه (تولید علم، فناوری و تجاری سازی و بهره مند شدن مردم از نتایج آنها) و راهبردهای تعریف شده در برنامه راهبردی خود (حمایت از توسعه پژوهشهای تقاضا محور (راهبرد اول)، حمایت از توسعه علوم و فناوریهای راهبردی (راهبرد نهم)، تقویت انسجام و یکپارچگی حلقههای علم و فناوری (راهبرد چهارم))، با ایجاد مرکز توسعه نوآوری در صندوق ضمن همکاری با سایر دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در قالب سایت و نود نسبت به ایجاد و توسعه مراکز نوآوری اقدام مینماید.
اهداف برنامه حمایت از شکل گیری و توسعه مراکز نوآوری:
- حمایت از تحقیقات با ظرفیت مناسب جهت عرضه دستاوردهای فناورانه و تجاری سازی آنها.
- کمک به شکل گیری الگوی جدیدی از همکاری بین صنعت، دانشگاه و دولت.
- کمک به اشتغال نخبگان کشور.
- توسعه فرهنگ نوآوری در کشور.
- کمک به شکل گیری اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان.
- منتفع شدن جامعه از دستاوردهای پژوهشی داخل و خارج از کشور.
- کمک به یکپارچگی در آموزش، پژوهش، فناوری، تولید و کارآفرینی به منظور تعالی جامعه.
- رویکرد جامع و جهانی به نوآوری و تمرکز بر نیازهای ملی.
- توجه به جهان پایدار در توسعه فناوریهای جدید.
دانلود دستورالعمل برنامه حمایت از ایجاد و توسعه مراکز نوآوری
مرکز توسعه نوآوری
تعریف مرکز توسعه نوآوری:
مرکزی مستقر در صندوق میباشد که نقش هماهنگکننده و ارائهدهنده خدمات پشتیبانی به مراکز نوآوری را برعهده دارد.
مأموریت مرکز توسعه نوآوری:
مرکز توسعه نوآوری از طریق سرمایه گذاری بر روی فناوریهای جدید، حمایت از مراکز نوآوری و حمایت از توسعه نوآوری در کشور، به نیازهای ملی پاسخ داده و از طریق توسعه علمی به افزایش رقابتپذیری اقتصاد ملی کمک میکند.
راهبردهای کلی حمایت از ایجاد و توسعه مراکز نوآوری:
حمایت از مراکز نوآوری که بر توسعه فناوریهای جدید و پیشرفته متمرکز هستند.
حمایت از مراکز نوآوری که بر پاسخ به نیازهای شرکتهای همکار و بنگاههای اقتصادی توجه دارند.
شناسایی، ایجاد و توسعه مناسب شبکههای نوآوری (نودها، سایتها، مراکز نوآوری، شرکتهای همکار).
ایجاد و توسعه ارتباطات مناسب به منظور برون سپاری فعالیتهای مربوط به حمایت از مراکز نوآوری.
ساختار مرکز توسعه نوآوری:
مراکز نوآوری زیر نظر مدیر مرکز توسعه نوآوری فعالیت میکنند و ۴ دبیر (مالی، حقوقی و قراردادها، ارتباط با شرکتهای همکار و کنترل پروژه) خدمات پشتیبانی را به مراکز نوآوری ارائه خواهند کرد.
انواع حمایت مرکز توسعه نوآوری:
حمایتهای مالی:
جذب حامیان مالی (داخلی و بین المللی) و تخصیص بخشی از منابع مالی صندوق به بخشی از هزینههای جاری سایت، نود و منتورها، انجام بخشی از پروژههای تحقیقاتی صندوق در راستای برنامههای مراکز نوآوری.
حمایتهای غیرمالی:
حمایت از شکلگیری نودها و کمک به تجهیز آنها، کمک به تجهیز سایتها، آموزش، مشاوره حقوقی، ایجاد ارتباط بین مراکز نوآوری و صنعت، ایجاد سازکارهای مورد نیاز جهت پوشش ریسک، شبکهسازی بین دانشگاهها جهت ایجاد همافزایی علمی و پژوهشی و استفاده بهینه از زیرساختهای پژوهشی کشور، کمک به ثبت اختراعات و نوآوریهای آنها، تعامل با دستگاهها جهت تسهیل تجاری سازی محصولات در مراکز.
مرکز نوآوری
مرکزی است متشکل از یک یا چند تیم نوآوری که با همکاری مراکز تحقیقاتی و شرکتهای متقاضی محصولات جدید در یک حوزه تخصصی در چارچوب برنامهای بلندمدت با هم همکاری میکنند.
در ادامه تیمهای نوآوری به شرح زیر تعریف میگردد:
تیمهای نوآوری:
هرتیم نوآوری مستقر در مرکز نوآوری از یک پژوهشگر (پژوهشگران) یا صاحب ایده خلاقانه و شرکت همکار (صنعتی و سازمانی) تشکیل شده است. پژوهشگر به اشخاص حقیقی و حقوقی اطلاق میشود که دارای دانش، تجربه، مدارج علمی و دستاوردهای پژوهشی و یا فناورانه بوده که در تیم نوآوری فعالیتهای پژوهشی مورد نیاز را انجام میدهد. شرکت همکار، شخص حقوقی میباشد که در مرکز نوآوری (از مرحله توسعه ایده تا عرضه آن در بازار) حضور مستمر داشته و از دستاوردهای فناورانه مرکز نوآوری استفاده میکند. بسته به میزان بلوغ و آمادگی طرح اولیه (بر مبنای شاخص TRL) طرح به یکی از مراحل اثبات مفهومی و تولید نمونه محصول وارد میشود. در مرحله اثبات مفهومی یک ناظر در کنار تیم پژوهشی قرار میگیرد که بر نحوه پیشرفت علمی کار نظارت کرده و در صورت نیاز در این فرآیند وارد میشود. ناظر فردی است که در زمینه پژوهشی مورد نظر از تجربه علمی بالایی برخوردار است و نحوه عملکرد تیم پژوهشی و پیشرفت علمی کار را بررسی میکند. در مرحله تولید نمونه محصول مربی در کنار تیم پژوهشی قرار میگیرد و تیم را در راستای توسعه محصول (کالا یا خدمت) با توجه به نیاز صنعت هدایت میکند. مربی، فردی است دارای تجارب صنعتی، تجاریسازی و دانشگاهی که به عنوان هماهنگ کننده بین شرکت همکار و پژوهشگر در مرکز نوآوری فعالیت مینماید.
شاخص TRL
شاخص تعیین میزان آمادگی و درصد پیشرفت پروژه را TRL مینامند. مطابق با این شاخص هر پروژه به نه مرحله تقسیم میشود که در هر مرحله بخشی از مسیر پیشرفت پروژه طی شده است. در برنامه مرکز توسعه نوآوری با استفاده از این شاخص سطح پیشرفت پروژه تعیین میشود و بر اساس آن مشخص میگردد که طرح به کدام مرحله از برنامه (اثبات مفهومی یا تولید نمونه محصول) وارد شود.
برنامه TMP
برنامه پیشرفت پروژه یا TMP برنامهای است که بطور دقیق مراحل مورد نیاز را برای رسیدن فناوری به سطح مشخصی از آمادگی (مطابق با شاخص TRL) معین میکند. در این برنامه صرفاً ملزومات و شرایط فنی مورد نیاز درنظر گرفته میشود و محدودیت و شرایط زمانی لحاظ نمیگردد. در هر مرحله از برنامه مرکز توسعه نوآوری لازم است تیم پژوهشی برنامه TMP را با توجه به ساختار تخصصی پژوهش مورد نظر تهیه نماید.
مراکز نوآوری پایلوت:
صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در حال حاضر اقدامات لازم را جهت ایجاد سه مرکز نوآوری پایلوت در زمینههای پزشکی، محیط زیست، و انرژیهای نو فراهم نموده است (در آینده نزدیک مشخصات مراکز نوآوری یاد شده اعلام خواهد شد)
فرآیند تصویب برنامه راه اندازی مراکز نوآوری:
متقاضیان راه اندازی مراکز نوآوری میتوانند در خواست راه اندازی مرکز نوآوری را به صورت زیر به صندوق ارسال نمایند:
متقاضی ایجاد مرکز نوآوری در وهله اول چکیدهای از برنامه پیشنهادی خود را در چارچوب مشخص شده در سایت (فرم چکیده) بصورت الکترونیکی به مرکز توسعه نوآوری صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران ارسال میکند. پس از بررسی دقیق چکیده ارسالی، در صورتی که مرکز توسعه نوآوری برنامه پیشنهادی را مناسب تشخیص دهد، دبیر مرکز نوآوری مراتب این امر را به اطلاع مجری میرساند و مجری میتواند برنامه پیشنهادی خود را بطور مشروح برای صندوق ارسال کند. برای این کار متقاضی ایجاد مرکز نوآوری، برنامه پیشنهادی خود را در چارچوب برنامه راه اندازی مراکز نوآوری (به همراه رزومه و مستندات مورد اشاره در برنامه)، به صورت الکترونیکی به مرکز توسعه نوآوری صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور ارسال میکند.
دبیر کنترل پروژه، برنامه و کامل بودن ضمائم آن را مورد بررسی قرار داده و در صورت مشاهده نواقص، با ارسال نامه الکترونیکی، اصلاحات لازم را به متقاضی اعلام مینماید.
در صورتی که متقاضی در برنامه ارسال شده، شرکت همکار را معرفی نموده باشد، تمامی مستندات به مدیر مرکز توسعه نوآوری تحویل داده میشود (در صورت عدم معرفی شرکت همکار، دبیر ارتباط با شرکتهای همکار با مراجعه به لیست و بانک اطلاعاتی موجود، یک شرکت همکار پیشنهادی را به مدیر مرکز توسعه نوآوری معرفی مینماید. مدیر مرکز توسعه نوآوری جزئیات اطلاعات مربوط به شرکت همکار معرفی شده را بررسی مینماید و در صورت تائید شرکت همکار توسط مدیر مرکز توسعه نوآوری، به شرکت همکار و متقاضی مرکز نوآوری اطلاع رسانی انجام میشود تا هماهنگیهای لازم انجام شود. در صورتی که شرکت همکار، همکاری در برنامه راه اندازی مرکز نوآوری را بپذیرد با همکاری متقاضی راه اندازی مرکز نوآوری، نسخه جدید برنامه راه اندازی مرکز نوآوری ارائه میگردد)
برنامه راه اندازی مرکز نوآوری به همراه رزومه متقاضی ایجاد مرکز و شرکت همکار، توسط مدیر مرکز توسعه نوآوری مورد بررسی محتوایی قرار میگیرد و نهایتاً توسط کمیته راه اندازی بازنگری و در صورت پذیرش تصویب میگردد.