تاثیرات مثبت نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی، فناوری و فن بازار
برترین محصولات دانش بنیان سال در نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی ، فناوری و فن بازار
نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی ، فناوری و فن بازار را میتوان بزرگترین رویداد پژوهشی و فناوری کشور با حضور دانشگاهها، پژوهشگاهها و پژوهشکدهها، پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد، شرکتهای دانش بنیان و سایر مراکز علمی و پژوهشی کشور عنوان کرد که هر سال به معرفی طرحهای برگزیده علوم و فناوری میپردازد و برترین محصولات دانش بنیان سال را معرفی می نماید.
یکی از نکات مثبت برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی را میتوان معرفی محصولات دانش بنیان به بازار مصرف و ایجاد امکان تجاریسازی محصولات دانش بنیان عنوان کرد. دکتر سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه اکوسیستم نوآوری را تنها راه جذب نخبگان و دانشجویان ایرانی دانست و بر لزوم ایجاد زیستبوم مناسب در کشور تاکید کرد. همچنین کارآفرینان و شرکتهای نوپا (استارت اپها) را سرمایههای کشور عنوان کرد که قادر به تغییر فرهنگ و اقتصاد ایران خواهند بود.
هجدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی ، فناوری و فن بازار از ۲۲ تا ۲۶ آذر امسال برگزار شد و در این میان، دستاوردهای برجسته پژوهشی که از سطح آمادگی فناوری بالایی برخوردار بودند، به عنوان برگزیدههای این نمایشگاه انتخاب و با حضور وزیر علوم، تحقیقات، فناوری و معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری از آنها رونمایی شد.
تجهیزات آزمایشگاهی نوین برای توسعه فناوریهای زیستی
یکی از این کالاهای دانش بنیان چاپگرهای سهبعدی از جمله فناوریهای پرکاربرد صنعت امروز هستند که در حوزههای متنوعی مثل انواع جراحی، ارتوپدی، ساخت قطعات مکانیک و الکترونیک و معماری کاربرد دارند. دستگاه چاپگر سهبعدی زیستی نیز نوعی از این چاپگرهاست که قابلیت چاپ داربست برای سازهها و بافتهای زنده را به روش ذوبی یا محلول دارد. این دستگاه قابلیت چاپ پلیمرهای زیستی و ژلهای حاوی سلول با دقت لایهگذاری ۳۰ میکرون را دارد.
مهندس محمد احسان غیاثوند، پژوهشگر مرکز نوآوری فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه صنعتی شریف، درباره چاپگر سهبعدی زیستی که تفاوت عمده با چاپگرهای سهبعدی معمول دارد، به جامجم میگوید: چاپگرهای سهبعدی معمولی روی پلیمرهای ساده، پلاستیکها و قطعاتی که برای ماکتسازی استفاده میشود، کار میکند، اما این چاپگر قابلیت ساخت یک بافت مصنوعی را دارد. این بافت ترکیبی از یک داربست و سلول بافت است که به صورت لایه لایه چاپ میشود. داربست بافت معمولا از جنس پلیمر زیستتخریبپذیر است که لایه به لایه با سلول روی هم مینشینند و بعد از آماده شدن بافت و طی مراحل بالینی، داربست داخل بدن موجود زنده به کمک آنزیمهای بدن تخریب میشود و کل بافت را سلول فرا میگیرد.
دستگاه ارتفاعسنج گاما
وجود تجهیزات بومی پیشرفته در صنایع شیمیایی، پتروشیمی، پالایشگاه، نفت و گاز، نقش مهمی در توسعه این صنایع دارد که بخش بزرگی از نیازهای امروز کشور ما را تامین میکند. ارتفاعسنج گاما از دستگاههایی است که به کمک آن میتوان ارتفاع داخل مخازن را به صورت آنلاین در اتاق کنترل اندازهگیری کرد.
رضا قلی پور، طراح و مدیر تیم سازنده این دستگاه در شرکت دانش بنیان پرتوتجهیز بعثت در پارک علم و فناوری استان سمنان، این دستگاه را از جمله حساسترین شناساگرهای میلهای ساخت داخل که در صنایع پتروشیمی، فولاد، چوبسازی و کاغذ استفاده میشود، عنوان میکند و میافزاید: این ارتفاعسنج مناسب فضاهایی است که دسترسی به داخل منبع وجود ندارد و همچنین دیدی وجود ندارد و فشار نیز معمولا بسیار بالاست.
این دستگاه بر مبنای اشعه گاما کار میکند و دقت و زمان پاسخگویی بالایی دارد. روش کار به این شکل است که یک منبع رادیواکتیو یک سمت منبع قرار میگیرد، شناساگر سمت دیگر قرار میگیرد و بر مبنای میزان تضعیف فوتونهای تابش شده، ارتفاع منبع سنجیده میشود. بازار هدف این دستگاه در تجهیزات و مواد پیشرفته نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی هستهای در همه صنایع پتروشیمی، نفت، گاز و فولاد است. این دستگاه اکنون به طور صنعتی تولید و نمونهای از آن در پتروشیمی شیراز نصب و راهاندازی شده است.
طراحی و تولید خودروی کارتینگ هیبریدی
خودروهای کارتینگ، خودروهای مسابقهای نسبتا کوچکی هستند که برای محک زدن مهارت رانندگی علاقهمندان سرعت وسیله مناسبی به شمار میروند. اکنون دانشجویان خلاق ایرانی، علاوه بر طراحی و ساخت نمونههایی از این خودرو، راههایی برای کاهش مصرف سوخت این خودرو نیز در نظر گرفتهاند.
شمسالدین سارانلی، پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، درباره این خودرو کارتینگ که به کمک صفحات خورشیدی حرکت میکند، به جامجم میگوید: این خودرو کارتینگ با برق شهری شارژ میشود و انرژی مورد نیاز را تامین میکند. به همین علت، این خودرو در رده سیستمهای هیبریدی قرار میگیرد. این خودرو در حالت کار مداوم تا فاصله ۲۵۰ کیلومتر و در حالت کلی تا ۱۶۸ ساعت شارژ نگه میدارد و هر بار در کمتر از سه ساعت شارژ میشود. همه مراحل طراحی و ساخت قطعات این خودروی کارتینگ، شامل شاسی، سیستم فرمان و محور بدنی و چرخه برقی در داخل کشور طراحی و ساخته شده است.
طرحهای خلاقانه واحدهای پژوهشی دانشگاه فنی حرفهای
دانشگاههای فنی حرفهای سراسر کشور از جمله واحدهای آموزشی ایران هستند که انجام پژوهش، نقش محوری در آنها دارد. در این واحدها دانشجویان بیش از هر چیز با مهارتهای فناورانه و پژوهشی سر و کار دارند و در تلاش هستند، بخشی از نیاز کشور را در تامین فناوریهای مورد نیاز پاسخ دهند و ایدهها و طرحهای خلاقانه را در رشتههای مختلف به ثمر بنشانند.
دانشجویان مکانیک آموزشکده فنی منتظری در مشهد، سامانهای با سوختی از آب طراحی کردهاند که اکتان سوخت آن بالاتر از بنزین است و در واکنش با بنزین احتراق بهینه به وجود میآورد. این سامانه برای موتورهای درونسوز خطی حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد کاهش مصرف سوخت و تا ۷۰ درصد کاهش آلایندگی ایجاد میکند. دستگاه حلقه بستهای دارد که از انرژی موتور استفاده میکند و به این ترتیب نیاز به شارژ ندارد. این دستگاه اکنون ثبت اختراع شده و تاییدیه سازمان محیط زیست و معاینه فنی را دارد.
سامانه هوشمند ضدسرمازدگی باغات
دکتر جمیل عباسنژاد، عضو هیات علمی دانشگاه فنی حرفهای ارومیه و مدیرعامل شرکت دانش بنیان نفس تدبیر هوشمند نیز درباره طراحی و ساخت سامانه هوشمند ضدسرمازدگی باغات به جامجم میگوید: دستگاه ضدسرمازدگی باغات در فصلهای سرد سال و هنگام بازشدن شکوفههای درختان کاربرد دارد.
این دستگاه که در داخل و خارج از کشور ثبت اختراع شده، از سرمازدگی و از بین رفتن گیاهان در شرایط آب و هوایی نامناسب جلوگیری میکند. معمولا سرمازدگی به دو حالت اتفاق میافتد، یکی حالت انتقالی است که با ورود جبهه هوای سرد به کشور به گیاهان آسیب میرساند. در این زمان، دستگاه به صورت خودکار در محدوده هشت درجه دما را تنظیم میکند. در سرمازدگی نیز با توجه به اختلاف دمای صبح و شب این سامانه، هوا را انتقال میدهد تا سرمازدگی برای گیاهان اتفاق نیفتد. این دستگاه هوشمند است و بر اساس دمای هوا و بدون نیاز به دخالت کاربر، کار خود را زمانی که لازم باشد، آغاز میکند و در زمان تشخیص داده شده به کار خود پایان میدهد. این دستگاه در زمینهای کشاورزی شاهرود، ارومیه، خوی و سنندج فعال است و قرار است در آینده نزدیک به گرجستان، آذربایجان و ترکیه نیز صادر شود.
آزمایشگاههای حفاری مجهز به فناوری روز دنیا
تاکنون ایران دستگاه مناسبی برای آزمونهای شاخص تعیین قابلیت حفاری که در دنیا وجود دارد، نداشته است، اما اکنون به همت پژوهشگران ایرانی دستگاهی ساخته شده که میتوان خصوصیات سنگ را به کمک آن پیشبینی و مطابق با این خصوصیات، دستگاه حفاری مناسب انتخاب کرد. دانشگاه تربیت مدرس از سال ۱۳۹۴ اولین آزمایشگاه تخصصی حفاری مکانیزه ایران را به همت دکتر جعفر خادمی، عضو هیات علمی گروه مهندسی معدن این دانشگاه، راهاندازی کرده است و بسیاری از دستگاههای حفاری تاکنون بومیسازی شدهاند.
مهدی محمدی، دانشجوی دکتری استخراج معدن دانشگاه تربیت مدرس و مسئول آزمایشگاه حفاری مکانیزه دانشگاه تربیت مدرس درباره این دستگاه به جامجم میگوید: صنعت حفاری، صنعتی بسیار هزینهبر است و به همین علت، شرکتهای خصوصی کمتر وارد این بخش میشوند. بنابراین بازار هدف این دستگاه معمولا وزارت آب، نیرو و صنایع حفاری نفت و تونلسازی است. اکنون با داشتن آزمایشگاه مجهز به این دستگاه، میتوان به جای ارسال نمونهها به خارج از کشور برای آزمایش، آنها را داخل کشور آنالیز و دستگاههای حفاری مورد نیاز را انتخاب کرد. به این ترتیب هزینه تمامشده بسیاری از پروژهها کاهش پیدا کرده و از خروج ارز از کشور جلوگیری میکند.
دکتر جمال رستمی، استاد دانشگاه کلرادو، از محققان برجسته حفاری مکانیزه جهان، مشاور این طرح در آزمایشگاه تربیت مدرس بوده و این دستگاه برای حفاری صنعت نفت، تونلسازی و حفاری در معادن استفاده میشود.